به گزارش خبرگزاری حوزه، عصرروز گذشته 12 شهریورماه، در ادامه همکاری های علمی حوزه های علمیه قم و نجف اشرف، مرکز تخصصی مهدویت حوزه شاهد برگزاری نشست تخصصی با موضوع «بررسی جايگاه رجعت در نظام معرفتی اسلام» بود که در آن دو تن از اساتید برجسته و صاحب نظر در عرصه مباحث مهدوی به بیان دیدگاه های خود پیرامون مسئله"رجعت" پرداختند.

حجت الاسلام والمسلمین شیخ محمد سند، استاد حوزه علميه نجف در این نشست با اشاره به اعتقاد به مهدويت در ميان علمای شيعه، گفت: در چند سال اخير در حوزه علميه نجف تحقيقات دامنه‌داری در مساله رجعت داشته‌ايم كه بايد بيان كنيم كه حجم و ابعاد اين مساله به قدری بزرگ است كه بايد يك پژوهشگاه مختص به مساله رجعت ايجاد كرد.

*اعتقاد علمای شیعه به مسئله رجعت

وی افزود: در ميان علمای بزرگ تشيع، عمدتا، اعتقاد به مسئله رجعت وجود دارد و برخی از آنها اين مسئله را در ميان اعتقادات اوليه اسلامی يعنی در حد شهادتين بيان كرده‌اند و برخی ديگر از علما، جايگاه رجعت را در تقسيم‌بندی‌های خاص، در رده سوم يا چهارم مسلمات دينی، آورده‌اند.

استاد حوزه علميه نجف ادامه داد: اين قسم از ضرورت به اين گونه است كه هر كسی آن را نپذيرد به دين داخل نخواهد شد و بسياری از علما برای اين بخش فقط شهادتين را قائل شده‌اند؛ بخشی ديگر از علما هم برای اين قسم موارد ديگری از جمله اصول دين را هم قائل‌شده‌اند، اما از آنجا كه اصول دين بايد بعد از ورود به اسلام قبول شود، نمی‌توانيم آن را در اين قسم ياد كرد، در مقابل شهادتين است كه دروازه ورودی دين اسلام است؛ اما بخش دوم از تقسيم بندی ضروريات دين، ضرورتی است كه كسی كه آن را منكر شود از دين خارج شده است؛ ميان علمای شيعه، چه آن افرادی كه رجعت را قبول كرده و چه آنان كه قائل به تقسيم بندی ضرورت شده‌اند، رجعت را در اين دو قسم از تقسيم بندی‌ ضرورت‌ها قرار نداده‌اند.

وی اضافه کرد: يك سری مباحث است كه انسان نه با انكار آن از دين اسلام خارج خواهند شد و نه اينكه اين ضرورت به عنوان دروازه است و در همين قسم است كه برخی از علما رجعت را در اين قسم قرار داده‌اند؛ البته اگر كسی بداند و مطمئن باشد كه پيامبر اكرم(ص) در اين زمينه چه فرموده‌اند، و بازهم آن را منكر شود، از دين خارج خواهد شد.

*عدم قبول رجعت به منزله خروج از دين نيست

استاد حوزه علميه نجف با اشاره به بخش چهارم ضروريات دين، گفت: بخش چهارم، شبيه به بخش سوم است و تنها در مورد انكار صدق می‌كند و در اين بخش اگر كسی به انكار موضوعی كه مرتبط با اين بخش است بپردازد از دين خارج نخواهد شد؛ در اين زمينه بسياری از علما می‌گويند كه رجعت در اين بخش قرار دارد و بيان می‌دارند كه اگر كسی رجعت را قبول نكرد به منزله خروج وی از دين خدا نيست.

وی خاطرنشان کرد: روايات در حوزه رجعت بسيار زياد است و حتی اهل سنت نيز به آنها اشاره كرده‌اند؛ البته نه به شكل مستقل و با پذيرش مساله رجعت؛ بلكه آنها به طور ناآگاهانه به تفصيلات مسئله رجعت به شكل بسيار گسترده‌ای پرداخته‌اند كه همين روايات، كمك بسيار زيادی به حل اين مسايل در بحث رجعت می‌كند؛ اتفاقا اهل سنت به فصول بسيار چالشی رجعت نيز اشارات متعدد دارند كه همگی حقانيت عقيده شيعه را اثبات می‌كند از آن جمله می‌توان به مساله دابة‌الارض اشاره كرد.

حجت الاسلام والمسلمین سند تاكيد كرد: حكومتی كه دابة‌الارض در روی زمين ايجاد می‌كند، بسيار بزرگ و فراگير است و بر همه چيز حتی تك تك انسان‌ها سيطره كامل دارد كه دايره حاكميت آن از حكومت مهدوی نيز بالاتر است؛ مساله رجعت را از مقامات برجسته امام علی(ع) ذكر كرده‌اند، همانگونه كه قيامت را از مقامات پيامبر(ص)، ذكر می‌كنند؛ با بررسی روايات فريقين در اين باب، می‌توان مدعی شد كه روایات فراوانی در اين زمينه نقل شده است.

اين محقق و پژوهشگر حوزوی، قيام مهدوی را زمينه‌ساز رجعت دانست و گفت: پروژه عظيم قيام امام زمان(عج)، زمينه‌ساز پروژه عظيم رجعت است؛ پروژه امام علی(ع) را می‌توان پروژه‌ای بسيار بزرگ عنوان كرد كه شايد تعبيری به نام هولناك برای مردمی كه شايد به اهميت آن واقف نيستند كلمه توصيفی مناسبی باشد.

* رجعت از مقامات و فضايل امام علی(ع) است

وی تصريح كرد: مقام و شان امام علی(ع) به قدری بزرگ است كه نبايد آن را در همين روايات آشكار از جمله غدير و نظاير آن ديد؛ متاسفانه ما فقط به احاديث مشخص و آشكار در زمينه مقام و منزلت حضرت بسنده كرده‌ايم؛  در حالي كه دابة‌الارض و رجعت از مقامات و فضايل امام علی(ع) است؛ نگاه به روايات و احاديثی نظير احتجاج، محققان را به نقاط روشنی در اين زمينه می‌رساند؛ شالوده اصلی اولين بانگ صيحه آسمانی، مفهومی علوی است.

استاد حوزه علميه نجف با بيان اين مطلب كه ظهور مهدوی مقدمه رجعت است، عنوان كرد: هسته مركزی قيام مهدوی را اهل رجعت تشكيل می‌دهند و رجعتی‌ها هستند كه از عراق حركت می‌كنند و امورات مرتبط با قيام را رجعتی‌ها پيش می‌آورند

*رجعت از مسلمات اعتقادی و كلامی شيعه است

حجت الاسلام والمسلمین نجم‌الدين طبسی، استاد حوزه علمیه قم نیز در این نشست با اشاره به اهميت مساله رجعت در اعتقادات اسلامی و شيعی، گفت: رجعت از مسلمات اعتقادی و كلامی شيعه و مختص به اين مذهب است و به نوعی نيز مرز بين شيعه و تسنن است.

وی ادامه داد: اهل سنت به سبب اعتقادات پيشينی علما و بزرگان خود، مساله رجعت را رد می‌كنند و به همين سبب بسياری روايات و راويان شيعه را به سبب اعتقاد به مساله رجعت از رده روات و احاديث آنان را از رده احاديث قابل اعتنا به طور كلی كنار گذاشته‌اند كه مصاديق بسياری از اين مساله مهم در كتب آنان وجود دارد و به طور كلی، چند ده هزار روايت نقل شده از راويانی كه به مساله رجعت معتقد بوده‌اند را رد كرده‌اند.

این محقق و پژوهشگر حوزوی اضافه کرد: در بين صحابه و تابعين نيز افرادی بودند كه به مساله رجعت معتقد بودند كه از آن جمله می‌توان به آخرين آنها يعنی عامربن واثله اشاره كرد؛ علامه مجلسی در مساله رجعت، 200 روايت را نقل كرده و فرموده است كسی كه در مساله رجعت شك كند در مساله امامت شك كرده است؛ از طرفی در خصوص روايات رجعت، به 600 حديث نيز اشاره شده است.

*اثبات مسئله رجعت از طریق آيات قرآن

استاد حوزه علمیه قم با بيان اين مطلب كه مسئله رجعت از طریق آيات قرآن قابل اثبات است، گفت: رجعت يك نقطه زمانی بسياری حساس است كه سعی كرده‌اند، اين دوران را شكلی تاريك بيان كنند در حاليكه اين دوره بر اساس روايات معتبر، دورانی روشن و تابناك است.

*تالیف يكصد كتاب در مسئله رجعت

وی خاطرنشان کرد: يكصد كتاب در باب رجعت، تاليف شده است كه به طور كامل به روايات رجعت پرداخته است كه منبع تاليف و پژوهش‌های اين حوزه را شكل می‌دهد؛ تفصيلات رجعت متعدد و تعداد روايات مرتبط با رجعت كثير است اما اين نكته را نبايد از نظر دور كنيم كه مساله رجعت، مقوله‌ای متفاوت و جدای از مساله قيام امام زمان(عج) است و نبايد عنوان كنيم كه قيام امام زمان(عج)، مقدمه‌ساز رجعت است زيرا ظهور، مساله حاكميت حضرت مهدی(عج) و وعده تمام پيامبران الهی است كه نبايد آن را تنها، تا زمينه‌سازی برای رجعت، پايين بياوريم.

حجت الاسلام والمسلمین طبسی يادآوری كرد: بدون شك مساله رجعت مساله‌ای بسيار مهم در اعتقادات اسلامی است وامام علی(ع) در اين رجعت، نقش بسيار مهمی دارند، ولی افراط در اهميت دادن به مساله رجعت در مقابل مهدويت و پايين آوردن اهميت مهدويت، شايسته نيست.

استاد درس خارج مهدویت یادآورشد: يكی از مقولات اصلی در موضوع رجعت، مساله دابة الارض است، ولی برخی اصرار دارند كه حتما عنوان شود كه امام علی(ع) مصداق تمام وكمال آن است؛ در اين رابطه كوشش‌های فراوانی به عمل آمده است كه اينكه آيا اميرالمومنين(ع) دابة الارض هستند يا نه؛ روايت شده است كه شخصی از ايشان در اين مورد سئوال كردند و امام علی(ع) در جواب وی گفتند كه من چطور دابة الارض باشم؟ و بايد در اين مساله بازهم به روايات برگشت و از آنها استفاده بيشتری كرد ولی آنچه مسلم است حضرت نقش بسيار مهمی در رجعت خواهند داشت.

*رجعت؛ مرز بين شيعه و سنی

وی خاطرنشان کرد: ابن ابی الحديد، از عالمانی است كه در نقل مساله رجعت، نشان می‌دهد كه شيعه نيست و همين خط فكری را نيز دارد و نشان می‌دهد كه مرز واقعی بين شيعه و سنی در اين مساله وجود دارد.