حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین پوریانی در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه با اشاره به سیاست های کاهش و رشد جمعیتی، اظهار داشت: سیاست کنترل جمعیت از سال 52 در کشور آغاز شد که با پیروزی انقلاب متوقف و مجددا از سال 65 آغاز شد و تا امروز که جمعیت ایران در سال 1391 به 75 میلیون نفر رسید، ادامه یافت.
وی با اشاره به این که از سال 1345 تا سال 1365 جمعیت ایران دو برابر شد، ادامه داد: این روند رشد بعد از سیاست کنترل جمعیت، از سال 1365 تا 1375 افزایش جمعیت از رشد طبیعی 3.4 به رشد 1.96 در سال رسید که بر اساس پیش‌بینی، رشد جمعیت ایران از 10 سال آینده بسیار کند می‌شود، تا جایی که از سال 1425 به بعد، رشد جمعیتی ایران منفی می‌شود.
جمعیت سالمند ایران در سال 1425
مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که چنین پیش‌بینی بر اساس شرایط امروزی صورت گرفته است، ادامه داد: اگر این روند ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود که سال 1425، همانند کشورهایی از جمله آلمان با جمعیت سالمند روبرو شویم و تنها 16 درصد مردم زیر 15 سال خواهند بود.
دلایل کاهش جمعیت
وی با اشاره به باروری زنان در سال 65 با میانگین هفت فرزند و کاهش آن در سال 1388 به 1.8 فرزند، گفت: این مسئله دارای دلایل زیادی از جمله بالا رفتن سن ازدواج؛ تغییر نگرش زوج‌های جوان نسبت به ابعاد خانواده، گرایش بیشتر جوانان به ادامه تحصیل، تمایل به داشتن فرزند کمتر؛ افزایش رشد بانوان در بازار کار و... می‌باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین پوریانی ادامه داد: از سوی دیگر مسئله طلاق در سال 88 نسبت به سال 1379 دو برابر رشد داشته است؛ تا جایی که بر اساس برخی آمارها، در یکی از شهرها از هر چهار ازدواج، یک طلاق وجود دارد.
وی به دیگر مسائل در این عرصه اشاره کرد و گفت: مشکلات مختلف فرهنگی و اقتصادی، آموزشی و سیاسی درباره جمعیت، کاهش درآمد خانواده‌ها، افزایش نابرابری اقتصادی، افزایش هزینه‌های مسکن، خوراک و...، از جمله مسائل دخیل در این مسئله است.
مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی همچنین به دیدگاه‌های مختلف درباره سیاست‌های جمعیتی اشاره کرد و گفت: در میان دیدگاه‌های مختلف در این عرصه، می‌توان به طرفداران افزایش، طرفداران کاهش، طرفداران تثبیت و حد مطلوب جمعیت اشاره کرد.
نگاه اسلام به رشد جمعیت
وی با بیان این که آموزه‌های دین اسلام، گرایش به افزایش جمعیت دارد، ابراز داشت: از دیدگاه اسلام، رشد جمعیت مطلوب است؛ چرا که جمعیت با پیشرفت رابطه مستقیم دارد؛ بنابراین برای رسیدن به جمعیت مطلوب باید برنامه‌ریزی بلند‌مدت عالمانه داشته باشیم.
این کارشناس حوزوی، رسیدن به رشد جمعیت مطلوب را نیازمند فرهنگ سازی دانست و گفت: برای این که بتوانیم به رشد مطلوب جمعیتی برسیم، در کنار مسائل مختلف، باید از نظر فرهنگی کارهای زیادی انجام داد تا ذهنیت‌ها و طرز نگاه‌ها به این مسئله مثبت شود.
لزوم اعمال سیاست های تشویقی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به لزوم اعمال سیاست های تشویقی رشد جمعیت، ادامه داد: در این عرصه باید سیاست‌های افزایش جمعیت تقویت و تمام برنامه هایی که مربوط کاهش جمعیت است، در عمل حذف شود و درکنار آن، سیاست‌های افزایش جمعیت به درستی اجرا شود و نگرش‌ها تغییر یابد.
مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی یادآور شد: صدا و سیما و رسانه‌های ارتباط جمعی می توانند نقش زیادی در فرهنگ سازی سیاست افزایش جمعیتی ایفا کنند.
وی درتبیین دیگر راهکارهای افزایش جمعیت اشاره کرد و گفت: این که 80 درصد زایمان‌ها درکشور به صورت سزارین انجام می شود، نقش زیادی در محدود کردن تعداد زایمان‌ها دارد؛ افزایش مرخصی‌های زایمان برای زنان و حتی آقایان، پایین آمدن سن ازدواج و... از دیگر راهکارها در این عرصه به شمار می رود.
تاکید بر رشد کیفی جمعیت در کنار رشد کمی
وی خاطرنشان کرد: منظور از رشد جمعیت، افزایش بی حد و مرز آن نیست؛ بلکه جمعیت مطلوب مورد نظر است؛ البته در این عرصه علاوه بر رشد کمی جمعیت، رشد کیفی نیز باید مد نظر باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین پوریانی افزود: باید در برنامه‌های رشد جمعیت، برنامه‌های اقتصادی، فرهنگی و... نیز متناسب با آن برنامه ریزی شود.
مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی در پایان خاطرنشان کرد: در این عرصه، علما و روحانیون می‌توانند نقش مهم در تشویق مردم به رشد جمعیت ایفا کنند.
