به گزارش خبرگزاری حوزه در این نشست حجت‌الاسلام و المسلمین عبد‌الله محمدی، استاد و پژوهشگر حوزه و دانشگاه به ایراد سخن پرداخت.

وی حجیت خبر واحد در اعتقادات  دین را یکی از چالشی‌‌ترین مباحث در فلسفه دین و معرفت‌شناختی معرفی کرد و گفت: در این عرصه برخی معتقدند که تحصیل یقین در عقاید دینی ضروری است و خبر واحد از مصادیق «ظن»‌ به شمار می‌آید.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدی افزود: به اعتقاد این گروه، خبر واحد شایستگی  استفاده در عقاید دین را ندارد.

وی با بیان این که یقین، تنها معرفت مطلوب در عقاید دینی نیست و اعتقاد جازم یا همان قطع و اطمینان نیز در این حوزه کافی است،‌ادامه داد: بر اساس مطالعاتی که در این عرصه صورت گرفته است،‌ استفاده می‌شود که اعتبار خبر واحد اطمینان بخش در عرض قطع  و نه در طول آن است، از این رو نیاز به جعل حجیت  از سوی شارع و یا حتی امضا و تأیید آن نیز ندارد.

این پژوهشگر حوزوی در تبیین مهم‌ترین دلایل مخالفان حجیت واحد در عقاید دینی گفت: گروه نخست تأکید دارند که ظن،  بدون جعل حجیت  اعتبار ندارد و این جعل حجیت تنها در صورتی ممکن است که آثار عملی نسبت به آن متصور باشد.

وی این دلیل را دلیل کاملی ندانست و تصریح کرد:‌ باید بدانیم که نخست، ضرورت اثر شرعی تنها در صورتی مطرح می‌شود که ما دلیل حجیت خبر واحد  را متونی بدانیم که ما را به پذیرش خبر واحد متعبد می سازد حال اگر دلیل پذیرش خبر واحد را بناء عقلا بدانیم که مهم‌ترین دلیل حجیت خبر واحد است،‌دیگر ضرورتی برای  وجود اثر شرعی طرح نمی‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی با بیان این که عقلا در معتبر دانستن خبر واحد، تفاوتی میان امور عملی و غیر عملی قائل نیستند افزود: دلیل دیگر در این عرصه این است که می‌تواند اعتقاد دینی را نیز فعلی قلبی و واجب شرعی دانست که اثر عملی دارد.

وی در تبیین دیدگاه مخالف دیگر بر حجیت خبر واحد در عقاید دینی گفت: گروهی دیگر معتقدند که در عقاید دینی نیازمند علم به‌واقع هستیم و علم تعبداً‌ حاصل نمی‌شود،‌بلکه وابسته به فراهم بودن مقدمات آن می‌باشد.

این پژوهشگر حوزوی در پاسخ به این اشکال گفت: معتبر دانستن خبر واحد به معنای پذیرش تعبدی آن نیست، بلکه حاکی از وجود سیره عقلانی میان خردمندان جهان است.

وی افزد: اگرچه تحصیل علم تکوینی و غیر وابسته به باید‌ها و نباید‌ها می‌باشد، اما برای مقدماتی که صلاحیت استفاده در استدلال را دارند، می‌توان قانون وضع نمود.

حجت‌الاسلام محمدی در پایان خاطرنشان کرد:‌ با توجه به مباحث مطرح شده، می‌توان گفت که هیچ کدام از استدلال‌های منکران حجیت خبر واحد در عقاید دینی کامل نیست.

313/ 15