به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، اخیرا سومین همایش علمای مجمع تقریب مذاهب مذاهب اروپا با عنوان « اسلام و جهانی سازی» در تاریخ 2 فوریه 2013 برابر با 14 بهمن 1391 در مرکز اسلامی هامبورگ برگزار گردید و خبرگزاری حوزه نیز بیانیه پایانی این همایش را منتشر نمود. هم اینک گزارش تفصیلی از این همایش که از سوی مرکز اسلامی هامبورگ ارسال شده است، تقدیم می شود:
در این همایش که با همکاری مشترک مرکز اسلامی هامبورگ و شورای مسلمانان ایالت هامبورگ برگزار شد، بیش از یکصد و پنجاه نفر از علماء، اندیشمندان و تأثیرگذاران عرصه¬های دینی از برادران اهل سنت و شیعه سراسر آلمان با ملیتهای ایرانی، ترکی، آلمانی، افغانی و عربی، حضور داشتند.
این همایش که به طور همزمان به سه زبان عربی، ترکی و آلمانی نیز ترجمه می شد، از ساعت 10 صبح با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید آغاز گردید.
اولین سخنران این مراسم حضرت حجت الاسلام والمسلمین معصومی، معاون مرکز اسلامی هامبورگ بود. وی به عنوان دبیر این همایش، ضمن خوش آمدگویی به میهمانان و حضار در جلسه، با اشاره به رشد جدی جریان جهانی سازی در دنیای امروز به تشریح اهداف و برنامه¬های این همایش پرداخت و افزود: یکی از مهم ترین اهداف برگزاری این همایش که همه ساله با همکاری شورای مسلمانان هامبورگ برگزار می گردد، بررسی و بازبینی نقش و سهم مسلمانان در جریان جهانی سازی می باشد؛ چراکه اسلام با تکیه بر مشترکات میان مذاهب اسلامی و همچنین با تاکید بر همدلی و همزیستی مسالمت آمیز همراه با گفت و گو و برقراری فرصتهای تعامل با صاحبان دیگر ادیان الهی، می تواند در جهت اصلاح روند جهانی سازی، جهان را به سوی حاکمیت و بهره¬مندی توده¬های مردم فرا خواند.
* ضرورت پرهیز از تفرقه و تکروی در جامعه دینی آلمان
وی ادامه داد: از دیگر اهداف این نشست، ایجاد همدلی بیشتر و گسترش تعاملات فکری میان اندیشمندان مختلف شیعه و سنی و پرهیز از افتراق و تکروی در امور دینی، خصوصاً در کشور آلمان می باشد. هدف مهم دیگر این همایش تقویت فعالیتهای « مجمع التقریب مذاهب » در اروپا می باشد. این مهم که در زمره مصوبات گردهمایی گذشته علماء شیعه و سنی در سال¬های گذشته می باشد، میتواند نقش بسزایی را در ایجاد همدلی و همفکری مسلمانان ایفا نماید. بنده به عنوان دبیر این همایش از برادران عزیزم در شورای مسلمانان هامبورگ که با اهتمام ویژه و همراهی جدی، در برگزاری این همایش با مرکز اسلامی هامبورگ همکاری نمودند، تشکر و قدردانی می نمایم.
* اظهارات رئیس شورای مسلمانان هامبورگ
سخنران بعدی این همایش، جناب آقای دکتر مصطفی یولداش، رئیس شورای مسلمانان هامبورگ بود. وی که مباحث خود را به زبان آلمانی ارائه می نمود در بخشی از سخنان خود به فعالیتها و موفقیتهای شورای مسلمانان هامبورگ در 14سال اخیر اشاره کرد و ابراز داشت: ما خداوند را شاکریم که توانسته ایم 14 سال پیش شورای مسلمانان هامبورگ را تاسیس کرده و با وحدت و یکپارچگی که دراین مدت میان مسلمانان هامبورگ از ملیتها و مذاهب مختلف به وجود آمده، شاهد دستاوردهای مهمی چون قرارداد حکومتی با دولت ایالت هامبورگ باشیم. قردادی که انشاء الله مزایای زیادی را برای مسلمانان هامبورگ به ارمغان خواهد آورد. وی در بخش دیگری از سخنان خود، جهانیسازی را، جریانی بزرگ و گسترده خواند که در عرصه¬های گوناگونی چون اقتصاد، فرهنگ، تکنولوژی، منابع طبیعی و ... تاثیرگزار بوده و امروزه به واسطه پیشرفت تکنولوژی و فنآوری اطلاعات، به سرعت در مسائل گوناگون خود را نشان می دهد.
* 20 درصد، 80 درصد ثروت را در اختیار دارند
وی افزود: متاسفانه دنیای امروز مسلمانان پر از درد و فقر و جنگ است و مسلمانان اغلب این مشکلات را به غرب نسبت میدهند و غرب را عامل پیدایش بحران در کشورهای اسلامی میدانند؛ از سوی دیگر ما در زمانه ای زندگی می کنیم که 20 درصد مردم جهان 80 درصد ثروت دنیا را در اختیار دارند و تنها 20 درصد ثروت دنیا در دست 80 درصد باقی مردم است. آیا جهانی سازی به معنای ادامه همین وضعیت است ؟ وی خاطر نشان کرد: آیا به راستی جهانی سازی یعنی ایجاد زمینه برای بهره مندی بیشتر خواص و پولداران جهان ؟ آیا قرار است در این جهانی سازی، دائما در کشورهای مسلمان جنگ و خونریزی باشد و پیشرفت فقط برای غرب باشد ؟ به راستی عدالت کجاست ؟ توزیع درست ثروت و قدرت براساس شایستگی¬ها کجاست ؟ و در نهایت جایگاه و نقش مسلمانان در تشکیل دنیای آینده چیست ؟
* جایگاه ویژه تمدن اسلامی
سخنران بعدی این همایش آقای مصطفی سریچ، رئیس العلمای کشور بوسنی بود. وی در ابتدای سخنان خود، ضمن تقدیر و تشکر از برگزار کنندگان این همایش، حضور در مرکز اسلامی هامبورگ و سخنرانی در سوّمین همایش مجمع تقریب مذاهب اسلامی اروپا را افتخاری بزرگ برای خویش دانستند.
وی در بخشی از سخنان خود از تمدن اسلامی به عنوان یک تمدن غنی که توانسته در طول تاریخ در دیگر تمدنهای بزرگ دنیا تاثیر بسزایی را داشته باشد، یاد کرد و افزود: ما در اورپا هستیم و به نظر من تمدن اسلامی و غربی دو تمدن دو قلو هستند که به هم چسبیده اند. تمدن غربی بر اساس عملکرد مسلمانان ایجاد شده و تکیه گاه آن تمدن اسلامی بوده است. اگر دقت کنید اندیشمندان و متفکران از تمدن غرب به تمدن مسیحی یا تمدن یهودی نام نمی بردند؛ چراکه معتقدند تمدن کنونی غرب از تفکرات مسیحیت و یهودیت نیست، بلکه برگرفته از تمدن اسلامی است و جدایی تمدن غرب و اسلام هم از یکدیگر ممکن نیست.
* اسلام، دین صلح و آزادی و امنیت
مصطفی سریچ افزود: اگر بخواهیم به بررسی نقش اسلام در جهانی سازی بپردازیم، میبینیم که بسیاری از فرهنگها و آداب رسوم ملّتهای مختلف از اسلام سرچشمه گرفته اند. پیامبر اسلام(ص) در قرن هفتم میلادی بهترین مصلح جهان بوده است چرا که او حامل وحی و از بین برنده رهبانیت بوده است. اسلام منادی آزادی عقیده و آزادی فکر بوده و با شعار « لا اکراه فی الدین » نقش بزرگی را در احترام به حقوق بشر و کرامت انسانی ایفا نموده است. این نکته ایست که قرآن کریم در1400 سال پیش به آن تاکید داشته است؛ در حالیکه دنیای امروز بعد از جنگ جهانی دوم در بیانیه حقوق بشر از آن بهره مند شد. تاثیر دیگر اسلام در تمدن¬های جهانی، مبارزه با نژاد پرستی است. پیامبر اسلام(ص) در1400 سال پیش با توجه به آموزههای قرآن کریم، نژاد پرستی را مردود اعلام کرده و فرمودند که فرقی بین سیاه و سفید و عرب و عجم نیست مگر با تقوی.
وی تاکید کرد: مسلمانان باید در راستای تحکیم وحدت بین مذاهب بکوشند و همان طوری که در مناسک حج همه فرق و مذاهب در کنار هم و در یک سو نماز می خوانند، باید در همه جای دنیا همان گونه رفتار نمایند.
* مراحل ثبت مجمع التقریب اروپا در حال انجام است
سخنران بعدی این همایش حجت الاسلام والمسلمین رضا رمضانی، مدیر مرکز اسلامی هامبورگ بود.
وی ضمن تبریک میلاد با سعادت نبیّ مکرّم اسلام(ص) و تقدیر و تشکر از حضور میهمانان و به ویژه سخنرانان این همایش، تاسیس مجمع تقریب مذاهب اروپا را یکی از ضرورتهای جامعه مسلمانان در اروپا بیان نمود و اظهار داشت: همانطورکه در سال گذشته گفته شد، الحمدلله زمینه¬های ثبت قانونی جمعیت این مجمع فراهم گردیده و مراحل ثبت رسمی آن در حال انجام است. ایشان تاکید کردند: با توجه به اختلافاتی که بیگانگان و صحنه گردانان تفرقه و متحجّران کوته فکر و کوته نظر در حال توسعه آن در میان مسلمانان هستند، ضرورت تاسیس این مجمع روز به روز بیشتر احساس می شود. در این بین وظیفه و مسئولیت علما و اندیشمندان اسلامی بسیار سنگین باشند. متاسفانه برخی به نام مذهب و دین به مذاهب دیگر اهانت می کنند که این موضوع با عقل سلیم و آموزه¬های حیاتی قرآن و اسلام سازگاری نداشته و باعث ایجاد ضعف در میان مسلمانان می شود.
* سوء استفاده بیگانگان از تفرقه مسلمانان
مدیر مرکز اسلامی هامبورگ ادامه داد: از سوی دیگر بیگانگان از این تفرقه و ضعف مسلمانان سوء استفاده کرده و حتی به خود جرات می دهند قرآن و پیامبراکرم(ص) را که در میان همه مسلمانان دارای قداست و احترام ویژه هستند، مورد اهانت قرار دهند. بدیهی است اختلاف دیدگاه و اختلاف فتوا در میان مذاهب مختلف اسلامی وجود دارد، امّا مسلمانان با توجه به مشترکات بسیار فراوان خود، باید با عقلانیت و درایت مناسب، مسائل و اختلافات جزئی را مدیریت کنند. قطعا مسلمانان با اتحاد و یکدلی می¬توانند مسائل و مشکلات و بحرانی¬هایی را که در کشورهای اسلامی وجود دارد، مرتفع سازند. دراین راستا قطعاً شیوه علمی و عملی پیامبر اکرم(ص) نیز همین است که امت اسلام، یک امت واحده باشد و همه بر اساس و محوریت قرآن و آموزه های پیامبر اکرم(ص) حرکت کنند. 
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آثار وحدت میان امت اسلامی، پیشنهاد کرد که قطعنامه و یا بیانیهای که به تایید همه علما و اندیشمندان حاضر در جلسه رسیده باشد، تهیه و تنظیم شود تا درآن بر وحدت و تقریب میان همه مسلمانان، به ویژه مسلمانان آلمان به صورت جدی تاکید شود.
حجت الاسلام والمسلمین رمضانی همچنین با ابراز خرسندی از مباحث و نکات ارزنده مطرح شده در همایشهای پیشین، اضافه نمود که مناسب است در این همایش به مسائل دیگری که امروزه جهان اسلام با آن روبروست، پرداخته شود و نظرات اندیشمندان اسلامی پیرامون آنها مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
* شش رویکرد تقریبی پیش روی مسلمانان
سخنران بعدی این همایش حجّت الاسلام والمسلمین نوّاب، رئیس دانشکاه ادیان قم بود. وی رویکرد تقریبی به دین را تنها راه حرکت در مسیر جهانی سازی بیان نمود و گفت: ما اگر بخواهیم بحث جهانی سازی و جهانی شدن و نقش مسلمانان در این زمینه را مطرح کنیم، باید ابتدا تلاش کنیم تا جامعه مسلمانان به صورت یک امت واحده و یکپارچه باشد.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب به 6 رویکرد تقریبی که پیش روی مسلمانان وجود دارد، اشاره کرد و ابراز داشت:این رویکردها عبارتند از:
1. رویکرد تقریبی سکولار: بر اساس این دیدگاه، دین هیچ نقشی در حیات اجتماع ندارد.
بدیهی است چنین رویکردی که دین را از زندگی جدا می¬کند، ارزشی نداشته و از نظر ما مطرود است.
2. رویکرد تکثّر گرایانه : این دیدگاه می¬گوید، حقیقت امری نسبی است و لذا تنها بخشی از دیدگاه ها و نظرات شیعه و همچنین فقط بخشی از آموزه¬ها و اعتقادات اهل سنت، حقیقت دارد. که این دیدگاه نیز مورد قبول هیچ کدام از مذاهب نیست.
3. رویکرد تعددگرایی اجتهادی: تعددگرایی اجتهادی یعنی بازگشت به اختلاف نظر متخصصین و علماء دین. همانطوریکه می¬دانید اجتهاد در میان همه مذاهب هشت گانه مورد قبول و حجّت است. برجسته ترین نکته در این رویکرد، معذور دانستن، دیگر مجتهدان است. برطبق این رویکرد، هیچ مجتهدی نمی گوید که نظر دیگری اشتباه است، بلکه می گوید او بر اساس منابع خود، به حجّت دیگری رسیده است که قابل احترام است. این رویکر در جهان اسلام هم قائل دارد و نیز می¬تواند به حل بسیاری از اختلافات کمک کند.
4. رویکرد تقریبی اسلام بدون مذاهب: این دیدیگاه معتقد است اسلام با مذهب متولد نشده و مذاهب بعداً و به واسطه جنگ¬ها و اختلافات بوجود آمده اند. البته این رویکرد هم طرفدارچندانی ندارد.
5. رویکرد امت واحده: بدیهی است این دیدگاه به عنوان یک اصل قرآنی و جاودانه پذیرفته شده است.
ان هذه امتکم امة واحدۀ
6. رویکرد تقریبی مبتنی بر شرایط زمان که معطوف به صحنه عمل است : این دیدگاه میگوید اگر در یک شرایط زمانی و مکانی خاص، وحدت باعث جلب منفعت باشد، باید وحدت داشت و اگر شرایط برای وحدت مناسب نبود و باعث ضرر می¬شد، وحدت باید کنار گذاشته شود. بدون شک این دیدگاه نیز با هیچ اصل قرآنی و اسلامی هم خوانی ندارد و مردود است.
* به موفقیت های خوبی دست یافته ایم
یکی دیگر از سخنرانان این همایش، آقای رمضان اوچار، رئیس ملّی گروش های شمال آلمان بود که سخنرانی خود را به زبان ترکی ارائه نمود، وی با اشاره به آیه شریفه « و ما ارسلناک الا رحمه للعالمین » پیامبراسلام(ص) را پیامبر رحمت برای همه جهانیان یاد کرد و بیان داشت: بر اساس آیات قرآن کریم، پیامبر گرامی اسلام، برای تمام انسانها رحمت می-باشند. از نظر قرآن همه انسانها با هم برابرند. از سوی دیگر مسلمانان به لحاظ دینی، با هم برادر نیز میباشند. متاسفانه برخی از رسانهها با اهانت به دیگر مذاهب باعث ایجاد شکاف و اختلاف بین مسلمانان می شوند که باید جلوی این گونه رفتارها از طرف خود مسلمانان و از سوی همه مذاهب اسلامی گرفته شود. بحث و بررسی اختلاف نظرها را باید به علمای مذاهب سپرد و اگر در حکمی اختلاف نظری وجود دارد، باید بین علمای مذاهب حل شود و در جامعه مطرح نشود؛چراکه این مسائل باعث ایجاد اختلاف میان نسل جوان مسلمانان می¬گردد. ما درهامبورگ در زمینه تقریب به موفقیتهای خوبی دست یافته ایم و همواره جلسات مشترکی را با مسلمانان از مذاهب و ملیتهای مختلف داریم.
* نکته ای که اندیشمندان جهان به آن رسیده اند
سخنران بعدی این همایش، حجت الاسلام و المسلمین محسن قمی، از اساتید حوزه و دانشگاه بود.وی ضمن تقدیر و تشکر از برگزارکنندگان و شرکت کنندگان این همایش، به رشد فوق العاده بشر در زمینه علم و تکنولوژی اشاره و تصریح کرد: بشر در قرن 20 نسبت به قرن 19 از لحاظ تکنولوژی و علم بالاخص در زمینه های ارتباطاتی، ماهواره ای و انتقال اطلاعات به حدّی پیشرفت داشته است که می توان آن را به معجزه تشبیه کرد. از طرف دیگر در همین قرن، رشد جنایت، کشتار و مسائل غیر اخلاقی نیز بسیار زیاد بوده است، به گونه ای که اگر همه جنایت های قرن 20 را در یک کفّه ترازو بگذاریم و جنایات 19 قرن قبل را در کفه دیگر ترازو، سنگینی جنایات و بد اخلاقی¬های قرن بیستم بیشتر از قرون گذشته است. 
حجت الاسلام والمسلمین قمی با برشمردن جنایاتی که در این قرن توسط کسانی که صاحبان همان تکنولژوی بوده اند افزود: از این رو متفکرین و اندیشمندان دنیا به این نتیجه رسیده اند که در قرن 21 بشر برای رسیدن به سعادت دنیوی خود، علاوه بر علم و دانش، باید از دین و معنویت هم کمک گرفت.
وی پروسه جهانی شدن را شامل دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری دانست و خاطر نشان کرد: جهانی شدن دو بخش دارد. بخش اوّل، رشد سخت افزاری است که نمونه بارز آن پیشرفت سریع بشر در عرصه اینترنت، آی تی، تبادل اطلاعات و ... میباشد. بخش دوّم آن رشد نرم افزاری و محتوای است. مهم ترین سوالی که دراین بخش مطرح است، این است که چه چیزی و بر چه اساسی باید جهانی شود؟ فرهنگ جهانی، اقتصاد جهانی، نظم نوین جهانی و ... چگونه می خواهد تشکیل گردد؟
حجت الاسلام والمسلمین قمی با تاکید بر این مطلب که بشر در بخش سخت افزاری، به رشد خوب و قابل ملاحظه¬ ای رسیده است، دین و آموزه های اسلام ناب را بهترین محتوا برای بخش نرم افزاری جریان جهانی شدن دانست و ابراز داشت: اسلام بهترین تئوری برای بخش محتوایی و نرم افزاری جهانی شدن است. اسلام علاوه بر مسلمانان برای غیرمسلمانان نیز احترام و کرامت انسانی قائل است. بدون شک بشر در سایه تعالیم اسلام، می تواند یک جامعه جهانی مملوّ از عدالت، عقلانیت و معنویت را بسازد.
وی با ارایه چند پیشنهاد خواستار کاهش نقش دولتها و افزایش نقش سازمان¬های بین المللی شد.
* ترس غربی ها از جهانی شدنِ اسلام
آخرین سخنران این همایش آقای لطفی تومی، یکی از اساتید دانشگاهای آلمان بودند. وی با طرح این سؤال که مسلمانان ممکن است چه نوع ترس و واهمه ای از جریان جهانی شدن داشته باشند؟ اظهار داشت: این طبیعی است که وقتی مسلمانان هویت فرهنگی خود را به خاطر قدرت گرفتن فرهنگهای دیگر در خطر میبینند، سعی کنند، فرهنگ و هویت خود را به هر شکل ممکن حفظ کنند. البته متاسفانه برخی گروههای افراطی و کوته فکر، به جای رقابت فرهنگی، به زور و خشونت متوسل میشوند که این درست نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به آیه « يا ايها الناس انا خلقناكم من ذكر وانثى وجعلناكم شعوبا وقبائل لتعارفوا » بیان داشت: آنچه از این آیه شریفه فهمیده می¬شود آنست که هدف از قبیله قبیله بودن مردم جدایی و تفرقه میان آنان نیست، بلکه تنوع و شناحت بیشترمیان انسانها، مقصود و مورد نظر است. البته ترس از جهانی شدن فقط بین مسلمانان نیست؛ چراکه به نظر می رسد جریان اسلام ستیزی که در غرب وجود دارد، به خاطر ترس غربیها از جهانی شدن اسلام است.
شایان ذکر است علما و اندیشمندان مسلمان حاضر در سوّمین همایش مجمع تقریب مذاهب اسلامی اروپا پس از پایان این همایش با صدور بیانیه ای بر ضرورت ارائه راهکارهای عملی و اجرایی در راستای ایجاد تقریب مذاهب اسلامی و تشکیل امت واحده اسلامی تأکید کردند.
