سالهای کودکی و نوجوانی در کتابخانه شخصی پدر، گاه گدار، به تورق یک مجموعه صحافی شده از مجله ای می گذشت که گویا و جویای دوران تلاشهای جمعی از نخبگان و فضلای روشنفکر حوزه بود تا مخاطبان خویش را در «مکتب اسلام» پرورش دهند و از این ره‌آ‌ورد، مخاطبانی گردآورند که دل در گرو معارف ناب اسلامی و شیعی دارند دست‌اندرکاران مجله مکتب اسلام در فضای رسانه ای و مطبوعاتی آن روزگار، آنقدر فرزند زمانه خویش بوده اند که به ارزش و اهمیت این حیطه واقف آیند و دست به کاری درخور و بایسته و شایسته زنند.
مکتب اسلام براستی و درستی یک محفل خاطره انگیز و جاودانه و رشک برانگیز برای حوزویان است.
از نگارش و چیدمان مطالب گرفته تا شور و شوقی که در تک تک مراحل نشر آن جریده به چشم می خورد و صدالبته تیراژ غبطه برانگیز و تکرارناشدنی 120هزار نسخه ای آن روزگار که حالا دیگر جزء آرزوهای محال است و...نیست!
نامهای آن روزگار حالا برجستگان و بزرگان فکری حوزه و اصحاب اندیشه و قلم و معرفت شده اند و آنهایشان که نیستند در جوار رحمت حق شربت شهود و شهادت نوشیده اند.
از مطهری و مفتح؛ یادگارهای به آسمان پرکشیده تا مکارم و سبحانی نام آوران باقی و بزرگان حوزه و مراجع عظام شیعه؛ همگی روزی و روزگاری، اصحاب مکتب اسلام بوده اند و هستند و چه زیبا و خاطره انگیز است که «مکتب اسلام» زنده است تا همیشه روزگار هم آنچنان که بر تارک آستان این صحیفه حک شده است که: «الاسلام یعلو و لایعلی علیه»
پنجشنبه دهم اسفند هفته جاری همایش نیم قرن انتشار نخستین رسانه حوزه با حضور، نخبگان حوزه و دانشگاه در قم برگزار می‌گردد، خبرگزاری حوزه به همین مناسبت خاطرات و بیانات تحریریه این مجله و نیز بزرگانی از حوزه اندیشه و تاریخ و قلم و فکر که از تاریخ سترگ و شگرف این مطبوعة مطبوع و صحیفة زرین بوده اند را منتشر می‌کند.
* اظهارات آیت‌الله العظمی مکارم
آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی، از بنیان‌گذاران و اعضای هیئت تحریریه مجله مکتب اسلام اظهار می دارند، مجله مکتب اسلام هم‌اکنون نیز طرفداران خاص خود را دارد و تاثیرگذاری آن بیش از آنچه ما فکر می‌کنیم بوده است.
این مجله سعی داشت، اسلام و تشیع اصیل را معرفی کند و مردم را بیدار می‌کرد، دستگاه طاغوت از این امر واهمه داشت، این نشریه در داخل و خارج کشور آنقدر موثر شد که امروزه بسیاری از شخصیت‌ها، رجال و مسئولین که با ما ملاقات می‌کنند؛ اظهار می‌کنند بسیاری از معلومات و مسایل دینی خود را، آن موقع از مجله مکتب اسلام یاد گرفته‌اند؛ یعنی خیلی از متدینین، دست‌پرورده این مجله، در آن زمان بوده‌اند و این مجله بیش از آنچه ما خیال می‌کردیم، نقش داشته است، منتهی بعد از انقلاب با توجه به اینکه همه مجلات و روزنامه‌ها و مطبوعات به یک معنی مکتب اسلام شده‌اند و همه رسانه‌ها از جمله صدا و سیما، دنبال نشر معارف اسلامی هستند، دیگر مکتب اسلام منحصر به فرد نیست و این تعدد نشریات و رسانه‌ها سبب شده این مجله تیراژ سابق را نداشته باشد. ولی به هر حال الان هم به راه خود ادامه می‌دهد و خواهان و طرفداران قابل ملاحظه‌ای هم دارد.
* اخلاص راز ماندگاری این مجله است
حضرت‌آیت‌الله سبحانی، از اعضای ثابت هیئت تحریریه مکتب اسلام که هم‌اکنون نیز صاحب‌امتیاز این مجله وزین و بابرکت می‌باشد:
استمرار انتشار مکتب اسلام چیزی را به ما می‌آموزد که عبرت آموز است. امام خمینی(ره) به کسانی که دعوا و جنجال به پا می‌کردند، فرمودند؛ دعوای من و شما برای خدا نیست اگر به خاطر خدا بود که دعوا نمی‌کردیم.
اگر مجله بیش از 50 سال است منتشر می شود، به خاطر این است که پایه گذاران و نویسندگانش مخلص بودند و برای خدا قدم برمی‌داشتند و به خاطر این اخلاص است که تا امروز، انتشار آن الحمدلله ادامه پیدا کرده است. البته گاهی یک اختلاف سلیقه‌هایی پیش می‌آید، ولی اختلاف سلیقه غیر از اختلاف در جوهر کار است.
تداوم انتشار این مجله به ما نشان می‌دهد، اگر کار برای خدا باشد، دوام پیدا می‌کند؛ تیراژ مجله به مقدار سابق نیست. چرا که در آن موقع، مجله مکتب اسلام منحصر به فرد بود ولی امروزه در ایران شاید صدها مجله منتشر می‌شود که اکثر آنها رنگ دینی دارند و هر گروهی برای خودش نشریه خاص خودش را دارد، ولی با این حال، مجله مکتب اسلام باز هم به راه خودش ادامه می‌دهد و مخاطبان خودش را به همراه دارد.
* چهل سال عضویت در تحریریه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی پیشوایی که حدود چهاردهه است عضو ثابت هیئت تحریریه مکتب اسلام می‌باشد خاطرات خود از مکتب اسلام را این گونه بازگو می‌کند.
تا آن زمان، انتشار مجله از طرف حوزه بی سابقه بود و مسئله نویی به شمار می‌آمد و در آغاز انتشار، اعضای هیئت تحریریه احتمال می‌دادند مجله خوشایند آیت‌الله‌العظمی بروجردی که ریاست حوزه را برعهده داشتند، نباشد، ولی بعد از این که مرحوم آقای دوانی نشریه را خدمتشان برد. آیت‌الله بروجردی استقبال کرده و گفته بودند: من آرزو می‌کردم حوزه نشریه‌ای منتشر کند و به فکر این مسئله بودم و الان خوشحالم که شما این کار را کردید.
استقبال پرشور طلاب،حوزویان و دیگر مجامع دینی از این نشریه به حدی بود که تیراژ مجله از صدهزار نسخه هم گذشته بود در حالی که این مجله، آگهی چاپ نمی کرد و تبلیغات هم نداشت و فقط به پشتوانه نوشته‌ها ومقالات خوب، مورد نیاز جامعه بود، رشد می‌یافت و عامل موفقیت آن به شمار می‌آمد و جاذبه‌ای که محتوای نشریه داشت باعث می‌شد، جایگاه خاصی میان مردم پیدا کند.
* مکتب اسلام راه ارتباطی مردم با حوزه بود
*حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، مورخ و نویسنده از اعضای فعال در مکتب اسلام را راه ارتباطی متدینان با اسلامی می‌داند و می‌گوید؛
استقبال از اين مجله ماهانه طى سالهاى متمادى، به دليل منحصر به فرد بودن آن در آن شرايط، كممانند بود، به طورى كه اندكى پس از انتشار، تيراژ آن از سه هزار، به هشتاد هزار و مدتى بعد تا يكصد و بيست هزار رسيد كه شايد در ميان مطبوعات از نوع خود بىمانند باشد. در واقع كسانى كه دوستدار گرفتن اسلام از حوزه بودند، نشريه مكتب اسلام را، راه ارتباطى خود با حوزه تلقى مىكردند.
* بزرگانی که با مکتب اسلام کار می‌کردند
*حجت‌الاسلام والمسلمین فرج‌اللهی، مدیرمسئول فعلی مجله مکتب اسلام انتشار رسانه حوزه را این گونه بیان می‌کند.
بزرگان زیادی از حوزه علمیه با این مجله همکاری داشتند؛ مثلا امام موسی‌صدر، مقالات اقتصادی می‌نوشتند و علامه طباطبایی و شهید بهشتی و مرحوم مطهری، شهید باهنر و... با مجله مرتبط بودند و مقالاتشان در آن چاپ می‌شد که این همکاری باعث می‌شد این بزرگان، ارتباط فکری بیشتری با همدیگر داشته باشند و این امر زمینه همکاری نخبگان حوزه را با همدیگر فراهم می‌کرده است.
ثمره این همکاری در جریان انقلاب و تداوم آن بیشتر به چشم می‌خورد، به گونه ای که همه این شخصیت‌ها در وقوع انقلاب، نقش فراوانی داشتند و بعد از انقلاب هم در نهادهای مختلف نظام اسلامی فعال بودند و سمت‌های مهمی را بر عهده داشتند.
از برکات دیگر این مجله، نقش آن در بیداری امت اسلامی و زمینه‌سازی وقوع انقلاب بود. سال 77 یا 78 چند نفر از خانه فرهنگی فرانسه همراه با یک مترجم به دفتر مجله آمدند و اظهار می‌داشتند ما در مورد عوامل مهم پیروزی انقلاب تحقیق کردیم و به این نتیجه رسیدیم که یکی از عوامل مهم آن، انتشار مجله مکتب اسلام بوده است و اذعان می‌کردند که بعد از تلاش فراوان و جستجوی زیاد دفتر مجله را پیدا کردند و...
موقعی که آنها به دفتر مجله آمدند و ساختمان کوچک و بسیار ساده مجله را دیدند خیلی تعجب می‌کردند که چنین مجله تاثیرگذاری که در دنیا صدا کرده از چنین جای کوچکی منتشر می‌شده است.
بعد از توضیح، آنها هم قبول کردند که همه برکات این مجله به خاطر تقوا، اخلاص موسسان و دست‌اندرکاران آن بوده است و افرادی که در این مجله تلاش می کردند تلاششان به خاطر خدا و اعتقادات دینی آنها بوده است.
*حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی، از فعالان مکتب اسلام می‌گوید: پیشنهاد من ایجاد تغییر و تحول اساسی و بنیادی در همۀ امور مجله است و این کار با توجه به امکانات و شرایط موجود و تسهیلاتی که در اختیار همگان است، کاملاً امکان پذیر است و فقط در این صورت خواهد بود که مجله خواهد توانست جایگاه پیشین خود را بازیابد و با توجه به سابقه طولانی نیم قرن مقاومت در انتشار و حرکت در مسیر اهداف معنوی نخستین که مؤسسین محترم، به دنبال تحقق آن بودند، می‌تواند از دیگر نشریات هم چند گام جلوتر باشد.
توجه به مسئله زمان و مکان و تهیه و نشر مقالات و مباحث فکری مورد نیاز جامعه امروز ما در قرار گرفتن در جایگاه نخستین، بی تردید نقش اساسی و تأثیرگذار، به عهده خواهد داشت!
