مدرسه آیت الله مجتهدی یکی از مدارس مهم و خوش‌آوازه حوزه علمیه تهران به شمار می رود که تاکنون منشا خدمات فراوانی بوده و بسیاری از طلاب و فضلا در آن از فیوضات علمی ومعنوی بهره‌مند شده‌اند به گونه‌ای که بسیاری از شخصیت های نظام، دوران تحصیلات خود را در این مدرسه گذرانده‌اند.

 خبرنگار خبرگزاری حوزه با حضور در محل این مدرسه گوشه ای از فعالیت ها و پیشینیه این مدرسه را قلمی کرده است.

*تاریخچه تاسیس

حوزه علمیه آیت الله مجتهدی، هم زمان با ورود آیت الله مجتهدی به مسجد ملاجعفر، در سال 1375 ه ق تأسیس شد ایشان قبل از استقرار در  این مسجد با جناب آقاشیخ محمدحسین زاهد همکاری می کردند. او از چهره‌های طلبه پرور و موجه بود و در ساختن انسان ها نقش ممتازی داشت. آیت الله مجتهدی، قبل از سال 1375 قمری، چهار تا پنج سال به تربیت علوم دینی پرداخته اند، اما این حوزه را رسما از سال 1375 هجری قمری، در این مسجد بنیان گذاری کرده اند.

اکنون پس از گذشت60 سال از تأسیس این مدرسه، و با جذب 400 طلبه رسمی از فعال‌ترین مدارس علمیه تهران به شمار می آید.البته این تعداد طلبه در سالیان گذشته از سیصد تا ششصد نفر متغیر بوده، طلاب میتوانند به راحتی پایه های ده گانه را تا اتمام کفایتین در مدرسه آیت الله مجتهدی بگذرانند و با شکوفا ساختن استعدادهای علمی ـ اخلاقی خویش، خود نیز مجتهدی دیگر شوند.

داخل مدرسه که می شوی هر چند بیش ازشصت سال از عمرش می گذرد، اما در ابتدا چندان رنگ و بوی مدارس سنتی که در برخی شهرها دیده می شود به چشممان نمی آید. مدرسه ای که از داخل حیاط ، دو طبقه به نظر می آید ولی از نمای بیرون سه طبقه بر روی هم قرار گرفته است. شبستان اصلی مدرسه هم محل برگزاری نمازهای روزانه و دروس عمومی و کلاس های اخلاق است.حدود چهل حجره با تلاش متولیان امر در این مدرسه وجود دارد که طلبه های جوان در آن ها مشغول به تحصیل وتهذیب هستند.

*ویژگی‌های آموزشی مدرسه

طلاب مدرسه آیت الله مجتهدی علاوه بر مطالعات درسی و تخصصی در کلاسهای عمومی مانند علوم قرآن کریم و تفسیر نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و معارف تربیتی و اخلاقی شرکت می‌کنند این مدرسه از معدود مدارسی است که کلاس اخلاق هر روزبه صورت مستمرو با حضور اساتید برجسته اخلاقی در آن برگزار است.

در ایام شهادت اهل بیت علیهم السلام، کلاس های درس، جای خود را به محافل پیوند با ولایت می دهد و پس از شنیدن سخنرانی خطیبان، مراسم عزاداری برگزار می گردد.

از جمله ویژگی های این مدرسه، دقت جدی در گزینش طلاب است که علاوه بر مصاحبه، تحقیقات مفصل در همه زمینه ها با حساسیت خاص نیز انجام می شود. در طول مدت تحصیل هر طلبه از حیث رفتارها و عملکرد اخلاقی همواره تحت ارشادات و نظارت های استادان و مسئولان مدرسه است.به گفته یکی ازمعاونین این مدرسه،طلاب این حوزه به دلیل اخلاق خوب وتربیت ویژه و منحصر بفردی که حاصل تلاش های شبانه روزی و روش خاص تولیت مدرسه است در بین تمام مدارس شاخص و قابل شناسایی اند.

شب ها به سبک سنتی حوزه های قدیم، دروس حوزوی برای عموم علاقه مندان، بازاریان،جوانان و اقشارمختلف مردم شهر دایر است ودرعین حال جوانان مستعد وعلاقه مند نیز به سوی تحصیل در حوزه ها سوق داده می شوند.          

آیت الله مجتهدی از همان ابتدا، با جذب جوانان مستعد و متعهد از خانواده های معروف، به تربیت و آموزش آنان می پرداختند. ایشان در تربیت طلاب علوم دینی، توفیقات ویژه ای داشته اند؛ بزرگانی چون آیت الله خرازی، آیت الله استادی، آیت الله موسوی تهرانی و بسیاری از شخصیت های علمی که امامت جمعه برخی از شهرها را به عهده دارند، همچنین برخی از رجال سیاسی مانند دکتر حبیبی ، حجج اسلام و المسلمین ناطق نوری و محتشمی پور و شهدای گرانقدری مثل شهید فیاض بخش، شهید قندی، شهید تندگویان،شهید چمران،شهید بروجردی،شهید فرشچی،شهید حقانی و بسیاری شهدای گرانقدر دیگر، همگی از شاگردان و دست پروردگان ایشان هستند.

همچنین فرزندان معزز مقام معظم رهبری نیز از طلاب این مدرسه بوده اند.

 آیت الله مجتهدی نقش مؤثری در تربیت طلاب علوم دینی در تهران و قم، در نیم قرن گذشته داشته اند.ایشان تمام روابط خود را بر محور محبت تنظیم کرده بود و پدر معنوی طلاب بود، از همین رو همان حساسیتها و نگرانیهایی که یک پدر برای پیشرفت فرزندش دارد در رفتار ایشان نسبت به طلاب قابل مشاهده بود.

* عالمی برای همه اعصار

تنها چیزی که جای خالی آن اکنون دراین مدرسه حس می شود، لحن شیرین و الهی مرحوم آیت الله مجتهدی است که دیگردرمدرسه به گوش نمی رسد، آوایی که بیش از نیم قرن گوش مشتاقان معارف اهل بیت علیهم السلام را نوازش می داد و خشت، خشت بنای مدرسه به آن انس گرفته بود.

*تعیین جانشین

آیت الله مجتهدی دربخشی ازوصیت نامه اش درخصوص اداره مدرسه پس از خود اینچنین نوشته است: "جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي حاج شيخ محسن حبيبي دامت توفيفاته، وصي حقير هستند در اداره حوزه علميه تهران و مسجد مرحوم حاج ملامحمد جعفر، هفته اول فوت مخصوصا شب و روز، نماز مسجد و اداره كلاس عمومي، به كمك آقاي نصيري و مدرسين توسط ايشان اداره شود و بعد از يك هفته هر كه را صلاح مي دانند براي نماز صبح، نماز ظهر، عصر، مغرب و عشاء تعيين فرمايند و شهريه مدرسه توسط آقاي خودكار اداره شود و رسيدها كه نزد حقير است اعلان كنند كه صاحبش مراجعه كنند و بگيرند، انشاءالله خداوند و حضرت مهدي (ع) نمي‌گذارند مدرسه براي شهريه لنگ شود."

*فعالیت معاونت های چهارگانه در مدرسه

معاونت های تهذیب،اداری،پژوهش وآموزش در مدرسه علمیه آیت الله مجتهدی فعال و کارآمد بوده وبه خوبی امور مرتبط با طلاب در حوزه های متعدد را کنترل،بررسی و به مرحله اقدام واجرا می رسانند.دراین مدرسه به مقوله پژوهش اهتمام جدی می شود به نحوی که سایت جامعی برای امور تحقیقاتی وپژوهشی طلاب طراحی وبا هدایت اساتید مجرب، امورپژوهشی و تحقیقی طلاب روندی مطلوب در برداشته و تاکنون نیزمقالات علمی- پژوهشی بسیاری از طلاب حائز عناوین برتر در المپیاد های متعدد شده ضمنا کلاس های روش تحقیق نیز در مدرسه دائر وفعال می باشد.

طلاب موظف به گذراندن درس ولایت فقیه هستند، چراکه مبحث ولایت فقیه دراین حوزه مبنایی وبا اهتمامی خاص و به طور مستمر پیگیری و تدریس می شود.همچنین مباحث جریان شناسی فکری وسیاسی هرهفته برای به روز رسانی دانسته های طلاب در مدرسه برگزار می گردد.

*رایزنی برای تشکیل کلاس های درس خارج

پایه های تحصیلی ده گانه در حوزه آیت الله مجتهدی در سه بخش مقدمات (پایه های 1تا 3)، سطح (پایه های 4تا6) و عالی (پایه های 7تا10) با حضور اساتید مجرب، دایر است و برای هربخش تحصیلی نیز یک استاد مشاور تعیین گردیده تا درعرصه های مختلف درسی، علمی،تحقیق وپژوهش، مشاوره های لازم را به طلاب ارائه نمایند. همچنین مدیران ومتولیان آموزش در این حوزه در حال رایزنی برای تشکیل کلاس های درس خارج هستند تا ان شاء الله طلاب جوان از این دروس بی بهره نمانند.

*اساتید مشهور مدرسه

در این مدرسه اساتید بزرگوار وعالمان مجاهدی مشغول تدریس بوده، که از جمله حضرات آیات خرازی، استادی، ناصری (امام جمعه شهرکرد)، کازرونی(امام جمعه کرج) برخی طلاب این مدرسه در داخل و خارج کشور(به عنوان کاردار فرهنگی و اعضای سفارت خانه‌ها)مشغول خدمت به نظام هستند.

بسیج طلاب

جوانان مومن ومتعهدی که به عشق سربازی آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و تعلیم وتعلم علوم ومعارف اسلام ناب محمدی در حوزه علمیه مجتهدی تحصیل کرده اند،همواره درقبل وبعد از پیروزی انقلاب وبویژه در دوران دفاع مقدس با تشکیل اجتماعات خود جوش مردمی ودر قالب بسیج برای دفاع از دین و کشور گوش به فرمان ولی فقیه زمان خود بوده و در طول هشت سال جنگ تحمیلی با حضور گسترده وفعال در جبهه های نبرد حق علیه باطل، پاسدار ارزشهای اسلام وانقلاب بوده ودر این راه شهدای گرانقدری تقدیم اسلام نموده اند.بسیج مدرسه علمیه آیت الله مجتهدی هم اکنون نیز همچون گذشته فعال وپرشور درهمه مراسم ومناسبات حاضر بوده ودرمقاطعی که اسلام وانقلاب نیاز به دفاع و جانفشانی داشته مجاهدت می کنند.

*امکانات

در حوزه علمیه آیت الله مجتهدی، پرونده های طلاب،نامه های اداری،مکاتبات،صدورگواهی،پیگیری اموراداری ودسترسی به اطلاعات وسوابق کاملا دیجیتالی صورت می گیرد وتمامی فایل ها نامه ها وبرگه های اداری ورسمی حوزه نیز به زودی در بایگانی دیجیتال مدرسه ثبت نهایی می شود، تا طلاب برای انجام امور خود واخذ معرفی نامه وگواهی های مورد نیاز معطل نشده و بصورت لحظه ای از خدمات مدرسه بهره مند شوند.

*کتابخانه منحصر بفرد

کتابخانه مدرسه مجتهدی یکی از بزرگترین کتابخانه ها درسطح حوزه های علمیه به شمار می رود که محل رجوع بسیاری محققان،پژوهشگران،اساتید وطلاب نخبه و فرهیخته است. در این کتابخانه بیش از 55 هزارجلد کتب مرجع،تخصصی،علمی،حوزوی وآثارونسخ قدیمی و بسیار فاخر وارزشمند ازبزرگترین ومشهورترین علما ونویسندگان علوم اسلامی وجود دارد که منبعی بس عظیم برای طلابی است که عاشق مطالعه،تحقیق وعلم آموزی اند. گفتنی است بخشی از کتب این کتابخانه، برای تجهیز کتابخانه های سایر حوزه های علمیه هدیه داده شده است.

*هر سال یکصد طلبه جذب می‌شود

ظرفیت ورودی طلبه در این مدرسه با توجه به کمبود فضای آموزشی محدود بوده و مسئولین این حوزه، ناچارند هرسال ازجمع بیش از1200نفر علاقه مند ومشتاق به تحصیل، تنها یکصد نفر را پذیرش نمایند. البته در چند سال اخیر به همت آیت الله حبیبی تولیت مدرسه، فضای حوزه کمی توسعه یافته ولی این مقدار محدود پاسخ گوی نیاز و عطش طالبان فراگیری علوم ومعارف الهی نیست.

*خاطره ای ماندگار

یکی از افتخاراتی که طلاب ومدرسین این حوزه از آن به عنوان خاطره ای ماندگار یاد می کنند، دیدار اختصاصی است که ایشان درسال 83 با مقام معظم رهبری داشتند، درآن دیدار شیرین وبه یاد ماندنی که درفضایی سرشار از معنویت وعشق به ولایت برگزار شد، حضرت آقا از جدیت متولیان وطلاب مدرسه درتحصیل علوم اسلامی تجلیل نموده و از فعالیت های مدرسه اظهار رضایت نمودند.

*راز موفقیت از زبان خودش

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی‌ در توصیه‌ای به طلاب و روحانیون رمز موفقیت خود را علاوه بر پشت‌کار و تلاش، توکل به خدا و توسل به حضرات ائمه معصومین‌علیهم السلام عنوان کرده است. اين عالم رباني در يکي از بحث‌هاي اخلاقي خود، به طلاب و فضلاي جوان اين گونه گفته است: "راه رسيدن به همه‌چيز علاوه بر پشتکار و زحمت آدمي و توکل به خدا،‌ نياز به توسل اهل‌بيت علیهم السلام هم دارد و توسل در زندگي انسان بسيار مؤثر است".

آيت‌الله مجتهدي گفته‌‌اند: يکي از رموز موفقيت من توسل بوده‌ است. اينکه به ائمه اطهارعلیهم السلام توسل مي‌کنيم، شرک نيست، بلکه چون خودمان آبرو نداريم، مي‌رويم نزد آن‌هايي که پيش خدا آبرو دارند تا شفاعت ما را بکنند.

*رمز محبوبیت ایشان نزد مردم

به اذعان تمام شاگردان این استاد بزرگ، مهمترین عامل محبوبیت او بین مردم اخلاص در عمل بود. ایشان همه چیز را قربه الی الله انجام می داد و مطلقا اهل تظاهر و فریب دیگران نبود و تنها تکلیف شرعی خویش را دنبال می نمودند. ساده زیستی و بی تکلف بودن نیزاز رموزمحبوبیت استاد بود.

*نیم‌نگاهی به زندگی آیت‌الله مجتهدی‌(ره)

آیت الله احمد مجتهدی تهرانی در نهم مهر ۱۳۰۲ (۱۳۴۳ هجری قمری)در تهران به دنیا آمد. وی در خانواده‌ای متدین پرورش یافت، پدرش ‏ محمدباقر از کسبه‌ معروف و با فضیلت بوده و ‏جدش میرزا احمد از تجار مشهور و از مومنین عصر ‏خود بود. غیر از پدر و پدربزرگ اجداد مجتهدی همگی در ‏کسوت روحانیت و از علمأ بزرگ و از ائمه جماعات ‏مشهور کاشان بودند. از جمله اجداد وی، ملا محمدعلی مجتهد و ملامحمد باقر مجتهد و ملا محمد کاظم مجتهد کاشانی هستند.

 او در سال ۱۳۶۲ قمری و در سن ۱۹ سالگی به کسوت روحانیت درآمد. وی که در سالهای آخر عمر از مشکلات تنفسی و قلبی رنج می‌برد در ۲۳ دی ۱۳۸۶ در سن ۸۵ سالگی در بیمارستان بازرگانان تهران دار فانی را وداع گفت.

*بخشی از پیام رهبر انقلاب

 عمر با برکت این عالم عامل، منشاء خدمات دینی ارزنده ای بود که برجسته ترین آن تأسیس و اداره شایسته مدرسه ای است که در طول ده ها سال، محل پرورش علماء و فضلای فراوان بوده و هم اکنون تعدادی از تربیت شدگان در آن، در شمار فضلاء برجسته و عالمان و مجتهدان بزرگوارند.علم و تقوا و تلاش متعهدانه در تربیت طلاب علوم دینی، سه عنصر شاخص در شخصیت این روحانی عالیقدر بود و برکات فراوانی را برای حوزه های علمیه به بار آورد. حق عظیم ایشان بر حوزه علمیه تهران فراموش نشدنی است.

حسین شاملو.