سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری حوزه در گفتگویی کوتاه با آیت الله محمد حسن ممدوحی به اهمیت حقیقت اعتکاف و وظائف معتکفین دراین ایام پرداخته است.
*حقیقت اعتکاف چیست؟ آیا در بین عبادات مشابه آن یافت میشود؟
حقیقت اعتکاف پناهنده شدن به خانه خداست و انسان باید این حالت را از دست ندهد. اعتکاف شباهت زیادی به وقوف در منا دارد، چرا که معتکف نیز همانند حاجی حتماً باید تا وقت مشخصی در مسجد بماند و روزه هم بگیرد و بسیاری از کارهایی که در احرام حج جائر نیست در اینجا هم مسائلی مانند؛ معامله کردن، عطر زدن، حرف دنیا زدن، مجادله کردن جایز نیست و مستحب است اگر معتکف دو روزش را در اعتکاف ماند، روز سوم آن واجب میگردد و نمیتواند از اعتکاف خارج شود و اگر خارج شود کفاره دارد.
*آثار اعتکاف چیست؟
اعتکاف مردم را به سوی یک بریدگی و انقطاع از تعلقات دنیا سوق میدهد، کسی که این توفیق را دارد و سه روز در مسجد میماند و از مسجد خارج نمیشود و در آنجا اعمال خاصی را انجام میدهد، آثار و برکات فراوانی نصیب ایشان میگردد، سیره پیامبر اکرم(ص) هم این بود که خیلی اعتکاف میگرفتند و حتی دهه آخر رمضان را سه اعتکاف بجا میآوردند و سه تا سه روز در مسجد تشریف داشتند، نسبت به این عبادت تأکیدات فراوانی شده است و آثار خیلی خوبی هم نصیب شخص معتکف میگردد، کسانی که به اعتکاف میروند در اثر انسی که با عبادت و نیایش با حق یافتهاند و شیرینی و حلاوت آن را میچشند با اینکه سه روز در مسجد محبوس بودهاند، وقتی میخواهند از اعتکاف خارج شوند دلشان نمیخواهد از اعتکاف خارج شوند، و بعضاً با گریه از اعتکاف خارج میشوند و اگر بخواهیم مصالح و فواید این عبادت را بر شماریم، ارتباط دقیق باخدا و تاثیر گذاشتن در زندگیهاست و رنگ و بوی زندگی توحیدی را تا حدودی لمس میکنیم.
*وضعیت اعتکاف قبل از انقلاب و بعد از آن چگونه است؟
قبل انقلاب این امر مانند حالا مرسوم نبود و شاید تعداد معدودی از طلاب آن هم طلاب ویژهای جهت اعتکاف به مسجد امام حسن عسکری(ع) میرفتند، بعد از انقلاب با توصیه و حمایت مقام معظم رهبری این امر ترویج شد و اعتکاف در سراسر کشور اسلامی ایران رونق فراوانی یافت، حتی در دهه آخر ماه مبارک رمضان هم خیلی به اعتکاف میروند و آن هم بسیار عالی است.
*وظائف مسئولین در قبال معتکفین چیست؟ و چگونه اوقات معتکف ین را پر کنند؟
به لطف خدا در کشور ما جمعیت فراوانی وارد اعتکاف میشوند و غالب ایشان هم نسل جوان هستند، نقص ما این است که توان پذیرش تمامی ایشان را نداریم، چقدر خوب است که مسئولین تلاش کنند تا این مشکلات را رفع کنند، سال گذشته که اسم نوشتند، چندین برابر کسانی بود که موفق شدند وارد این مجموعه شوند. اما نسبت به بخش دوم سئوال شما باید عرض کنم با توجه به حضور اقشار مختلف جامعه در اعتکاف از نسل جوان و تحصیلکرده گرفته تا بازاری و نوجوان، باید متصدیان امر اعتکاف برنامهریزی های دقیقی داشته باشند تا همگان از این فرصت نهایت استفاده را ببرند به نظر من یکی از بهترین این کارها این است که هر روز بزرگانی از حوزه در بین معتکفین حضور یابند و برای معتکفین سخنرانی و درس اخلاق داشته باشند و مقداری هم نزد ایشان بنشینند و به درد دلها و سئوالات ایشان گوش کنند و این خیلی مهم است.
*معتکفین به چه نکتهای بیشتر توجه کنند؟
فقط ذکر و دعا
*معتکفین چگونه حالات خوش معنوی خود را حفظ کنند؟
شخص معتکف باید پس از خروج از اعتکاف بر احوال نفس خویش مواظبت کند و بر مراقبتها و کاری که در اعتکاف انجام میداد استمرار دهد، معصیت نکند؛ مراقب چشم و گوش و سائر اعضاء و جوارحش باشد، از پر حرفی و حرف غلط زدن نیز دوری و اجتناب کند.
*اگر در جمع معتکفین به عنوان معتکف حضور داشتید به چه امری مشغول میشدید؟
البته من موفق نیستم، اما اگر معتکف شوم بیشتر قرآن و ادعیه مناسب را با توجه میخواندم و سعی میکردم اوقات خویش را بیشتر به تفکر بگذارنم، فکر از همه چیز ارزنده تر و بهتر است.