احداث بیش از 2هزار مسجد، برگزاری هزار جلسه تفسیر، تاسیس بیش از 200دارالقرآن، برگزاری بیش از 28هزار جلسه درس نهج‌البلاغه و حل و فصل 41هزار مورد حل و فصل دعاوی و اختلافات محلی، تنها بخش کوچکی از خدمات بی منت روحانیون طرح هجرت معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه از آغاز این طرح تا سال 1390 است.
متن گفتگوی تفصیلی خبرگزاری حوزه با حجت‌الاسلام و المسلمین محمد حسن نبوی، معاون تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه‌های علمیه پیرامون، تحولات عرصه‌های کارکردی و دستاوردهای روحانیون را با هم مرور می‌کنیم.
*مرکز تخصصی تبلیغ و معاونت تبلیغ حوزه از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردند؟
در سال 1371 مرکز تخصصی تبلیغ و در سال 1379 معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه راه‌اندازی شد که در این سال‌ها بنده مسئولیت این دو بخش را عهده‌دار بودم.
* معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در چه عرصه هایی فعالیت می کند؟
معاونت تبلیغ حوزه ابتدا لیست کاملی از نیازهای تبلیغی را طراحی کرد و پس از آن، در بخش‌هایی که متولی خاصی نداشت، ورود یافت و آن را بر عهده گرفت. با گذشت زمان، بخش‌هایی هم که متولی، کارآیی لازم را نداشت، به عهده این معاونت گذاشته شد.
در این بین، بخش‌هایی مورد غفلت قرار گرفته بود که معاونت تبلیغ حوزه با ورود به آن، اقدامات ارزشمندی انجام داد که در این عرصه می‌توان به فعالیت فرهنگی در بخش دانش‌آموزی اشاره کرد. نخستین کار در این عرصه، نقد تمامی کتاب‌های آموزش و پرورش، غیر از علوم پایه، با نگاه دینی بود که نتیجه این نقد، به وزارت آموزش و پرورش ارسال شد. این مسئله در کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شد که پس از بررسی‌های صورت‌گرفته، بخشی از نقدها اعمال شد و هم‌چنین حاصل این نقادی‌ها، در نمایشگاهی ارائه گردید. گفتنی است، پیش از نقد کتاب‌ها، برای اینکه نقادی‌ها بر اساس معیارها و در حیطه‌های مشخصی انجام شود «اصول و بایسته‌های نقد کتاب‌ها» نوشته شد در این راستا، معاونت تبلیغ حوزه 300 کتاب درسی در تمامی مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش را مورد بررسی قرار داد.
مرحله بعدی کار در آموزش و پرورش، تدوین کتاب بود که یکی از کارهای پیچیده و دشوار آموزش و پرورش به شمار می‌رفت. با تلاش‌های گسترده در این عرصه، سه جلد از کتاب‌های تدوین‌شده، در حال تدریس است، که عبارت‌اند از پیام آسمان سال‌های اول، دوم و سوم راهنمایی. البته بر اساس قوانین موجود، تدریس متون آموزشی جدید، در آموزش و پرورش در طی چند مرحله انجام می‌شود؛ به این معنی که کتاب مربوطه ابتدا در محیط‌های کوچک و به‌صورت آزمایشی تدریس شده، بعد از آن، در چند استان و هر استان یک مدرسه و در مرحله پایانی، این کتاب در تمامی مدارس آموزش و پرورش کشور تدریس می‌گردد.
در ادامه باید گفت که تربیت دینی معلمان، عرصه دیگری است که معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در آموزش و پرورش داشته است، که در گام نخست، در یک سال 8000 معلم در استان فارس، آموزش دینی را گذراندند. ما می‌دانیم که بحث تربیت معلم، کاری پیچیده است، از این رو پیشنهاد شد تا در هر استان مرکز تربیت معلمی در اختیار حوزه قرار گیرد تا بازدهی کار بالا رود.
اعزام مبلغ دانش‌آموزی برای مقاطع تحصیلی مختلف هم عرصه دیگری از فعالیت‌های معاونت تبلیغ حوزه بود.
زمینه دیگر فعالیت معاونت تبلیغ، راه‌اندازی مدارس امین است، که در حال حاضر تعداد این مدارس در کشور 95 مدرسه می‌باشد که امید است به‌زودی این تعداد به 500 مدرسه برسد.
بودجه این مدارس، از آموزش و پرورش و کارهای تربیتی و مدیریتی آن بر عهده حوزه واگذار شده است. البته سیستم آموزشی آن‌ها مانند سیستم آموزشی سایر مدارس آموزش و پرورش می‌باشد؛ در این مدارس، طرح جامع تربیتی تدوین و اجرا می‌شود.
طرح جامع تدوین کتب دینی برای آموزش و پرورش، کار دیگری است که معاونت تبلیغ حوزه در مدارس اجرا می‌کند که بر اساس آن، مشخص می‌شود، یک کودک از اول ابتدایی تا آخر دبیرستان باید چه معارفی را در چه سالی، یاد بگیرد و در هر موضوع، چه اندازه تمرکز می‌شود. برای نمونه، به دلیل اهمیت مسایلی مثل نماز، شاید سه درس در سه مقطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان به دانش‌آموزان ارائه شود، در برخی مسایل، به یک درس اکتفا شود و در برخی مسایل نیز مطالب در ضمن درس‌های دیگر گفته می‌شود؛ برخی از این مطالب آن‌قدر مهم است که هم درس اصلی و هم درس ترکیبی دارد.
*فعالیت‌های تبلیغی حوزه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ابتدا باید ببنیم آیا بحث تبلیغ در حوزه، منحصر در معاونت تبلیغ حوزه است یا علاوه بر معاونت تبلیغ حوزه، نهادهایی چون دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه و دیگر نهادهای تبلیغی را هم در بر می‌گیرد؟ تمامی این نهادهای تبلیغی از نیروهای حوزه استفاده می‌کنند، اما در بین آن‌ها فقط معاونت تبلیغ حوزه ارتباط مستقیم با ساختار مدیریت حوزه‌های علمیه دارد.
*رابط بین نهادهای تبلیغی و حوزه، معاونت تبلیغ است؟
معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، برای ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های تبلیغی، «شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی» را تشکیل داده است؛ البته این بدان آن معنا نیست که سایر نهادهای تبلیغی زیر نظر معاونت تبلیغ حوزه باشند، بلکه خودشان دارای هیئت‌امنا و رؤسای مستقل هستند.
*وجود نهادهای مختلف تبلیغی سبب موازی‌کاری نمی‌شود؟
طبیعی است که وجود نهادهای تبلیغی متعدد، موجب موازی‌کاری می‌شود.
*حضور حوزه علمیه در عرصه تبلیغ بین‌الملل به چه صورت است؟
البته در عرصه تبلیغ در خارج از کشور که کاری بسیار مهم است، سازمان ارتباطات اسلامی و جامعةالمصطفی العالمیه حضور دارند و در حال حاضر حوزه ورودی در این عرصه نداشته است؛ البته حوزه معتقد است که در درازمدت باید مدیریت حوزه در سطح بین‌الملل و تبلیغ خارج از کشور حضور فعالی داشته باشد.
*در عرصه فرق و ادیان چه اقداماتی از سوی معاونت تبلیغ حوزه انجام شده است؟
از دیگر عرصه‌هایی که لازم بود در آن حضور داشته باشیم و تاکنون کسی به‌صورت جدی و ساماندهی شده در آن حضور نداشت، فرق و ادیان بود. در این راستا، اداره کل فرق و ادیان در ساختار معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه تشکیل شد که در زمینه مسیحیت، زرتشتی‌گری، وهابیت، صوفیه، اهل حق، عرفان‌های نوظهور و بهائیت کار می‌شود که در مجموع، تاکنون 16هزار و 113 طلبه و 52هزار و 813 نفر از اقشار مختلف مردم در دوره‌های آموزشی مربوطه شرکت کردند. در این زمینه کتاب‌های مختلفی نیز نوشته شده و به چاپ رسیده است.
*در عرصه مجازی به چه صورت وارد شده‌اید؟
یکی از امور که در حوزه متولی نداشت و معاونت تبلیغ در آن عرصه وارد عمل شد، تبلیغ در فضای مجازی بود. الان 120 مبلغ اینترنتی از سوی معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، در فضای مجازی حضور دارند که عهده‌دار پاسخ‌گویی به شبهات و سؤالات کاربران فضای مجازی از سراسر جهان هستند.
بخش دیگر فعالیت‌های ما، مطالعات و پژوهش‌های تبلیغی است؛ تولید روش‌های نوین تبلیغی برای سنین مختلف از کارهای انجام شده در این بخش است. آسیب‌شناسی تبلیغی، مثل آسیب‌شناسی مبلغین و آسیب‌شناسی جامعه برای شناخت موضوعات مهم تبلیغی، از دیگر کارهای بخش مطالعات و پژوهش است.
*از مسایل مهمی که در عرصه تبلیغ در کشور مطرح است، هجرت بلندمدت و کوتاه‌مدت است؛ در این‌باره توضیح دهید.
یکی از بخش‌های مهم فعالیت معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، اعزام مبلغ به‌صورت دوره بلندمدت است. مقام معظم رهبری دستور داده بودند که هجرت در دستور کار حوزه قرار گیرد؛ در این راستا، نزدیک به هفت‌ماه، این‌کار در دست سازمان تبلیغات اسلامی بود که بعد‌ها دفتر مقام معظم رهبری تصمیم گرفت هجرت به عهده معاونت تبلیغ حوزه گذاشته شود؛ امروز 3273 مبلغ ثابت در کشور فعالیت می‌کنند که تاکنون در مجموع، 7318 اعزام هجرت بلندمدت انجام شده است.
بخش بعدی، اعزام کوتاه‌مدت است که به دلیل استقبال زیاد و تنوع نیاز در این بخش، اگر چندین سازمان هم به‌صورت هماهنگ عمل کنند، بازهم پاسخ‌گوی نیازها نیستند. بنابراین این بخش، به دنبال هجرت بلندمدت ایجاد شده است که در مجموع، تاکنون 117 هزار و 699 نفر در قالب هجرت کوتاه‌مدت، از سوی معاونت تبلیغ حوزه اعزام شده‌اند.
حضور این مبلغان در مناطق مختلف، آثار و برکات فراوانی داشت و اقدامات و خدمات زیادی از سوی مبلغان در این مناطق صورت‌گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به ساخت 2001 باب مسجد تا پایان سال 90، برگزاری بیش از 16 هزار جلسه تفسیر در مساجد، تأسیس بیش‌از 200 دارالقرآن و کانون‌های فرهنگی، برگزاری بیش‌از 28هزار جلسه درس نهج‌البلاغه و بیش از 41هزار مورد حل و فصل دعاوی و اختلافات محلی توسط روحانیون، تأسیس 1287 باب حسینیه، 107 باب غسال‌خانه، 387 باب کتابخانه و 890 باب خانه عالم اشاره کرد. انتشار 161 شماره از مجله مبلغان در 13سال به‌صورت متوالی، از دیگر اقدامات در این عرصه می‌باشد.
* آیا معتقدید هنوز روش سنتی تبلیغ کارآیی دارد یا اینکه کارآیی خود را از دست داده و باید به روش‌های جدید مثل فضای مجازی توجه کرد؟
شیوه‌های سنتی ما بی‌بدیل و ارزشمند است. خیلی از فرقه‌ها از روش سنتی ما استفاده می‌کنند؛ چون روش‌های مجازی پاسخ‌گویی نیازهای افراد و ارتباط مستقیم با آن‌ها نیست. منبر و امام جماعت، ارتباط مستقیم با مخاطب دارد؛ لذا روش سنتی مهم است و جایگاه خود را از دست نداده، اما این به معنای استفاده نکردن از ابزار زمان برای تبلیغ دین نیست؛ در عرصه تبلیغ، باید ضمن حفظ شیوه سنتی، از ابزارهای نوین نیز استفاده کرد.
بنابه فرموده مقام معظم رهبری، هیچ نوع تبلیغی، به‌جای تبلیغ مشافهی کفایت نمی‌کند.
برای ورود به شیوه‌های جدید تبلیغی، در مرکز تخصصی تبلیغ، در مقطع کارشناسی ارشد، رشته تبلیغ با گرایش هنر ایجاد شد؛ این قدم باید در بخش نویسندگی هم برداشته شود؛ باید قدم‌های ژورنالیستی را با ویژگی‌های خاص خودش در کشور ترغیب کنیم. ما از عرصه هنر برای انتقال پیام استفاده نکرده‌ایم که باید به آن پرداخته شود.
*بحث تبلیغ، ارتباط مستقیم با رسانه و هنر دارد و الان این فضا بسیار متنوع است، فضای کلی تبلیغ را در مقایسه با فضای هنری چگونه می‌بینید؟ آیا در این زمینه تضاد و تشتت، یا هم‌افزایی و هم‌پوشانی وجود دارد؟
در این میان، هم‌افزایی وجود ندارد. ما باید بببنیم مقصود از هنر چیست؟ برداشت برخی‌ها از هنر، موسیقی و آواز و... است؛ در حالی‌که هنر، انتقال پیام در قالبی جذاب و زیباست، لذا خطاطی هنر است، فصاحت و بلاغت هنر است، قرآن در اوج هنر است چون پیامش را با جذابیت ارائه می‌دهد؛ بر اساس این تعریف، باید از شاخه‌های هنری مورد قبول دین استفاده کنیم.
که البته تعداد این شاخه‌ها فراوان است؛ ما می‌توانیم از هنرهای نمایشی«همان‌طور که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از این هنر در انتقال پیام استفاده میکردند» بهره ببریم. نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در بیابانی می‌فرمایند: هیزم جمع کنید، همه می‌روند و هیزم را می‌آورند و انبوهی از هیزم جمع می‌شود. حضرت می‌فرمایند گناه هم این‌گونه جمع می‌شود، در حالی که ما توجه نداریم. قرآن نیز در اوج زیبایی قصه می‌گوید.
*همراهی رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما را در این عرصه چگونه می‌بینید؟
ما با رسانه‌ها و هنرمندان ارتباط بسیار ضعیفی داریم نقطه شروع این ارتباط باید این باشد که صدا و سیما در تهیه برنامه‌های معارفی به جای ارتباط با اشخاص که معمولاً سلیقه شخصی خود را اعمال می‌کنند، با «حوزه» ارتباط برقرار کند.
برای این کار باید شورای عالی حوزه در این عرصه وارد میدان شده، با مقام معظم رهبری و شورای عالی انقلاب فرهنگی مکاتبه نماید تا صدا و سیما را مکلف کنند که در حوزه معرفت دینی، بدون نظر حوزه اقدام نکنند.
البته به‌نظر می‌رسد این بحث، طرفینی است و ما خودمان هم وارد میدان نشدیم. امروز اگر کسی بخواهد لباس سرباز سپاه یا نیروی انتظامی را بپوشد، باید از آن سازمان مجوز داشته باشد، ولی استفاده از لباس روحانیت مجوز ندارد، و صداوسیما به هر کس بخواهد لباس روحانیت می‌پوشاند! ما خودمان باید از سطح بالاتر کار را دنبال کنیم تا صدا و سیما نیز پیروی کند.
*چهره‌های معروف تلویزیونی تا چه اندازه مورد تأیید حوزه و معاونت تبلیغ‌اند؟ شما فکر ساماندهی این قضیه هم بوده‌اید؟
افرادی که در صدا و سیما سخنرانی می‌کنند، از سوی حوزه معرفی نمی‌شوند. گرچه آن‌ها آدم‌های محترمی‌اند، ولی هیچ کانال تأیید حوزوی در این زمینه وجود ندارد. امروزه، اصلاح کل صداوسیما امکان‌پذیر نمی‌باشد یا حداقل، اولویت نخست ما نیست. ما باید به این سمت برویم که برنامه‌های معارفی صدا و سیما و استفاده از لباس روحانیت ضابطه‌مند باشد. یعنی همان‌طور که استفاده از لباس نیروی انتظامی اجازه می‌خواهد، پوشیدن لباس روحانیت نیز اجازه بخواهد و فیلم‌نامه و بازیگر خاص مورد تأیید حوزه باشد.
*الآن نظارت حوزوی بر تلویزیون وجود ندارد؟
نه؛ این‌کار به پشتوانه قانونی نیاز دارد؛ درست است که معاونت تبلیغ حوزه دارای اداره کل رسانه و نظارت بر مطبوعات است، ولی باید جایگاه قانونی برای آن‌ها ایجاد شود که بدون اجازه برنامه تولید و پخش نشود.
*آیا حوزه اقدامی در راستای حمایت و صیانت معنوی از هنرمندان موجه و مذهبی داشته است؟
ما بچه مذهبی‌هایی را وارد این سیستم کرده‌ایم، ولی بعد از مدتی چیز دیگری شده‌اند! همین آقای مخملباف کسی بود که فیلم «توبه نصوح» را ساخته بود. لذا حوزه باید ماهی یک بار جلسه‌ای برای هنرمندان تشکیل دهد، ولی ساختار مدیریتی حوزه تا کنون از این حرف پشتیبانی نکرده است.
*میزان محبوبیت اجتماعی روحانیون در میان مردم چه تأثیری در نفوذ تبلیغی آنان دارد؟
محبوبیت خوب است، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم با محبوبیت در دلهای مردم نفوذ کردند؛ چنان‌چه قرآن می‌فرماید: «فبما رحمة من‌الله لنت لهم ولو كنت فظًا غليظ‌القلب لانفضوا من حولك...»؛ پس پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم محبوبیت پیدا کردند، افراد دور ایشان جمع شدند و رشد یافتند، اما «محبوبیت‌یافتن» هدف پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نبود، بلکه ابزار تبلیغ، انذار و تبشیر حضرت بود؛ یعنی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، دنبال محبوبیت خدا در بین مردم بودند. هدف پیامبر(ص) گره زدن مردم به خدا بود نه خودشان. این نکته‌ای کلیدی است؛ که ما باید به دنبال ایجاد محبوبیت باشیم، اما محبوبیت خودمان هدف نهایی نباشد، بلکه ابزار کار باشد؛ «إن كنتم تحبون‌الله فاتبعوني يحببكم‌الله».
*معاونت تبلیغ از اقشار مختلف جامعه به‌ویژه جوانان چگونه نیازسنجی می‌کند؟
معاونت تبلیغ حوزه، دارای دفتر مطالعات و پژوهش‌های تبلیغ و گروه آسیب‌شناسی و نیازسنجی است که یکی از مخاطبانشان جوانان هستند؛ آن‌ها با پرس‌وجو و سایر روش‌ها، بررسی می‌کنند که مردم و جوانان از سخنرانی کدام روحانی و یا از کدام برنامه دینی خوششان می‌آید و آن را مد نظر قرار می‌دهند. در این راستا، معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه دو دوره تحقیق میدانی گسترده در سراسر کشور انجام داده که نتایج این تحقیقات جمع‌آوری و ثبت گردیده است.
*یکی از مباحث مهم عرصه تبلیغ، برقراری ارتباط با سطوح مختلف جامعه است؛ به نظر می‌رسد رویکرد تبلیغی امروز معطوف به عموم مردم است و این، شاید زمانی قابل قبول بود، ولی الان نیست، چراکه به سطوح دیگر و نسل روشنفکران و هنرمندان پرداخته نمی‌شود؟
تعریف ما از تبلیغ، سخنوری محض نیست، بلکه هدف ما رساندن پیام به مخاطب با وسایل مشروع است، لذا متمرکز بر تبلیغ نیستیم، هرچند جایگاهش بسیار مهم است و تفکرات دگراندیشی را همین نوع تبلیغ کلافه کرده است.
تعریف ما رساندن پیام در قالب‌های جذاب مثل قلم است، با وجود آن‌که مخاطبین قلم، گسترده نیست، اما جایگاه مهمی دارد. نگارش تبلیغی غیر از نگارش علمی است؛ چون باید با عموم مخاطبین ارتباط برقرار کند، از این رو، ما بیشتر به قلم نوشتاری توجه داریم. بر این اساس، برای حضور گسترده در عرصه رسانه، «اداره کل رسانه»، در معاونت تبلیغ راه‌اندازی شد؛ که در حال حاضر ما 120 مبلغ اینترنتی داریم این مبلغان در فضای سایبری، موج‌آفرینی می‌کنند و ما نیز به نوبه خود از این‌ها پشتیبانی سازمانی و مالی می‌کنیم؛ به گونه‌ای که در سفر مقام معظم رهبری به قم، بی‌بی‌سی اعلام کرد: طلاب «ارتش سایبری خود را به رخ کشیدند».
یکی از مشکلات و استراتژی غیر دقیق ما این بود که در عرصه رسانه، حالت تهاجمی نداشتیم و همیشه ادیان و فرق انحرافی طرح سؤال میکردند و ما تنها پاسخ آن‌ها را می‌دادیم. امروزه این وضعیت تغییر کرده و ما سؤال طرح می‌کنیم و آن‌ها را به دردسر و چالش انداخته‌ایم. مبلغین اینترنتی کتابی را منتشر کردند با عنوان «150 سؤال از استادم به عنوان یک طلبه سنی»، که خیلی دردسر برای آن‌ها ایجاد کرد، همیشه این‌ها می‌گفتند چه دلیلی دارید که امیرالمومنین علی علیه‌السلام خلیفه است؟ حالا ما می‌پرسیم شما چه دلیلی دارید که ابوبکر خلیفه است؟
*برای سطوح مختلف جامعه چه‌کار کرده‌اید؟
درباره سطوح مختلف باید گفت، هر قشری زبانی خاص دارد، که برای برقراری ارتباط با آن‌ها باید با حرفشان آشنا شد؛ مثلاً برای فضای روشنفکری، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمةالله‌علیه، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در حال فعالیت هستند که ارتباط و تعامل خوبی با روشنفکران داشته‌اند.
در ارتباط با رسانه، در مرکز تخصصی تبلیغ حوزه، در مقطع دکتری، رشته تبلیغ با گرایش هنر و رسانه راه‌اندازی شده است که این گرایش دو فایده دارد؛ نخست اینکه افراد در عرصه رسانه توانمند می‌شوند، و دیگر اینکه، با توجه به اینکه تمرکز ما بر فیلم‌نامه‌نویسی است، این‌ها پس‌از اتمام تحصیلات خود، یا تهیه‌کننده می‌شوند یا فیلم‌نامه‌نویس، بنابراین کارهای گسترده‌ای می‌توانند انجام دهند.
در مقطع کارشناسی ارشد هم، رشته تبلیغ با گرایش هنر و رسانه، نویسندگی کودک و نوجوان و جوان راه‌اندازی شده است که طلبه را برای ایجاد ارتباط با اقشار مختلف جامعه توانا می‌کند.
*اساتید این رشته‌ها را از کجا تأمین می‌کنید؟
با توجه به کمبود استاد در قم، اساتید مذهبی را از تهران دعوت می‌کنیم که این اساتید، آن‌قدر به طلبه‌ها علاقه‌مند می‌شوند که بعضی از آن‌ها خارج از واحد‌های درسی نیز برای طلاب کلاس درس برگزار می‌کنند.
*درباره مرکز تخصصی تبلیغ و فعالیت طلاب سفیران هدایت و نقش‌آفرینی‌های آن‌ها در عرصه‌های مختلف بفرمایید.
در مرکز تخصصی تبلیغ، مدارس سفیران هدایت راه‌اندازی شد که در حال حاضر 50 حوزه علمیه سفیران هدایت در کشور فعال هستند و با توجه به عملکرد خوب این مدارس، 80 مورد نیز تقاضای راه‌اندازی مدارس سفیران هدایت در مناطق مختلف کشور ارائه شده است. این کاری بود که در راستای تحول در حوزه صورت گرفت.
در حال حاضر 3901 طلبه سفیران هدایت، 200 طلبه تربیت راهنما و هم‌چنین 380 طلبه در سطح کارشناسی ارشد (حضوری و غیر حضوری) در مرکز تخصصی تبلیغ، مشغول تحصیل هستند. در مجموع، تعداد دانش‌آموختگان سفیران هدایت 1307 نفر می‌باشند که از این تعداد، 235 نفر در سطوح بالاتر حوزه، 627 نفر در عرصه تبلیغات مردمی، 203 نفر در نهادهای نظامی و انتظامی، 106 نفر در ادارات و نهادهای مختلف، 95 نفر در حوزه‌های علمیه و 41 نفر در عرصه‌های دیگر مشغول فعالیت هستند.
هم‌چنین نتیجه فعالیت‌های علمی نیز 211 جلد تحقیق در بخش تربیت راهنما و 738 جلد تحقیق نیز در بخش سفیران هدایت می‌باشد.
البته برخی درباره متون آموزشی طلبه‌های حوزه علمیه سفیران هدایت سؤال میکردند، که متذکر می‌شوم، اگر ما همه‌چیز را با شاخص‌های قدیم می‌سنجیدیم، تحول اتفاق نمی‌افتاد؛ لذا ما در سفیران هدایت، ایرادهای نظام قدیم را بررسی و آن را برطرف کردیم. برای نمونه این ایراد را که گفته می‌شد، حوزه خروجی ندارد، در حوزه علمیه سفیران هدایت این ایراد برطرف شد، به‌گونه‌ای که دانش‌آموختگان آن موظف‌اند 5 سال در نقاط مختلف تبلیغ کنند.
*برنامه‌های آموزشی طلاب سفیران هدایت چگونه است؟
طلاب سفیران هدایت، صرف و نحو را در قالب تجزیه و ترکیب قرآن یاد می‌گیرند، که این مسئله موجب می‌شود تا این دروس، همیشه در ذهن‌شان باقی بماند. در این دوره، الگوی نظری و عملی هم تفکیک شده است. بعضی علوم دو منظوره ارائه می‌شود. برای نمونه، در تفسیری که برای سال دوم نوشته شده است، آیه، نقل و ترجمه شده و نکات صرف و نحوی آن در چند برداشت و روایت نقل گردیده است. در حوزه علمیه سفیران هدایت، تفسیر به تناسب آموزش، با شیب ملایم و به تناسب بخش‌های دیگر ارائه شده است.
نکته قابل توجه در این عرصه این است که بر اساس مقایسه صورت‌گرفته، طلبه‌های سفیران با طلبه‌های نظام قدیم حوزه، از نظر علمی برابری می‌کنند؛ در حالی‌که نصف زمان نظام قدیم در این‌جا صرف شده است.
