به گزارش خبرگزاری حوزه از تبریز، ماه مبارک رمضان در جای جای كشور اسلامی ایران با آدابی همراه است که رسوم آن در مناطق مختلف متفاوت است، اين آداب را می توان در نحوه استقبال از اين ماه، نحوه برپايی آن، آداب سحر و افطار، اطعام دادن، عبادات و مناجات مخصوص اين ماه جستجو كرد. اما یکی از مهم ترین ویژگی های آداب و رسوم مردم خطه آذربایجان در ماه رمضان، جایگاه حضور روحانیت در انجام آداب دینی مردم این سرزمین است. تبریک حلول ماه رمضان با عزیمت به خانه علما و بزرگان دینی و دعوت از روحانی و مبلغ به روستاها و نحوه استقبال از ایشان از جمله این آداب است.
قاباخلاما و غبارروبی از منازل و مساجد
مردم آذربايجان شرقی با خانه تكانی به استقبال ماه مبارک رمضان می روند و يكی دو روز مانده به آغاز ماه مبارک رمضان مردم روستاهای آذربايجان شرقی فطيری به نام "نزيه" درست می كنند. نزيه يک نوع نان محلی مغزدار است كه روی آن با چنگال و ته استكان تزئین شده است. رسم پيشوازی نیز در ميان متدينين وجود دارد كه به آن "قاباخلاما" می گويند، آنها دو يا سه روز قبل از رويت هلال به پيشواز ماه رمضان می روند و روزه می گيرند. در آذربايجان شرقی زنان روستايی در ماه رمضان مانند عيد نوروز اقدام به غبارروبی از منازل و مساجد می كنند.
در برخی از نقاط آذربایجان، به دنبال حلول ماه مبارک رمضان، مردم به خانه علما و بزرگان دینی رفته و فرا رسیدن بهار قرآن را به آنها تبریک می گویند. اما یکی از اولین مراسم مورد توجه مردم آذربایجان شرقی در این ماه این است که افراد فامیل، دوستان و آشنایان به منزل خانواده‌‌های داغداری که بستگان خود را به تازگی از دست داده‌اند رفته و به آنها تسلیت می گویند.
رویت هلال ماه و نگاه کردن به آئینه
پيش از اعلام رویت هلال ماه مبارک رمضان توسط رسانه های جمعی، روستائيان برای رويت هلال بالای بام می روند و ساعت ها منتظر می شوند تا هلال ماه را خود رویت کنند. نگاه كردن به آيينه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد(ص) بعد از رويت هلال ماه هنوز هم به عنوان يک رسم در بين مردمان مناطق روستايی استان، مرسوم است.پيرمردان برای اين منظور آئينه كوچكی در درون جيب خود دارند و بعد از اينكه خود به رويت آيينه می پردازند، با فرستادن صلوات چندين بار آئينه را به دور خود و اهل خانواده می چرخاندند.
پيش از اين قبل از آغاز ماه رمضان از طرف مردم روستاهايی كه روحانی نداشتند، نمايندگانی به نزد امام جمعه های شهرها می‌فرستند و از آنها درخواست می كنند كه يک روحانی را به نمايندگی از خود به روستا بفرستند، مردم، روحانی اعزامی را با سلام و صلوات به روستا می بردند و هر شب در خانه‌ای مهمان می شد تا ماه رمضان به پايان برسد.
افطاری دادن
دعوت به افطاری ها از جمله رفتارها و آداب جالب آذری زبان ها است.افطاری دادن بقدری در بين مردم آذربايجان از جايگاه بالايی برخوردار است كه هر کس سعی می كند بر ديگری پيشی بگيرد. در برخی از شهرهای آذربایجان شرقی میهمانانی که به افطاری دعوت می شوند با در دست داشتن شیرینی های مخصوص به خانه میزبان می روند.گردهم آمدن اعضای فامیل به بهانه افطاری یکی از رسوم صله ارحام آذری هاست.
آنچه اغلب بر سر سفره افطاری آذری ها ديده می شود، نان های روغنی ، سوپ و خرماهای تزئين شده با گردو، پودر گردو، پنير،سبزی، ماست، مربا، شير برنج و انواع حليم‌ها است.
اُباش دان
اما سحری خوردن و برای سحری بلند شدن هم برای خود در آذربايجان و به ويژه در روستاهای آن آدابی دارد و هنوزروستائيان و عشاير آذربايجان با صدای ضربه همسايه بر ديوار خانه شان از خواب بيدار می شوند. وسيله آگاه شدن مردم از اوقات شرعی، در روستاهای استان در ماه رمضان عمدتا به وسيله موذن‌های روستايی، حركت ستارگان و بالاخره بانگ صبحگاهی خروس های محلی است.در بين عامه مردم، زمان سحری خوردن در بين مردم منطقه به "اُباش دان" مشهور است و وقت آن نيز یک ساعت مانده به اذان صبح است.
شب های احیا
مراسم احیا از به یاد ماندنی ترین مراسم آذری ها است. مردم این منطقه هم مثل تمام مسلمانان، تا سحر به دعا و نیایش مشغولند اما زنان اغلب به نوبت در خانه یکی از همسایگان جمع شده و به مراسم ویژه این شب ها می پردازند. آنها در این شب ها، مواد غذایی را به صورت غیر مستقیم بین نیازمندان پخش می کنند.
فطريه
در آخرين روز ماه رمضان، سرپرست خانواده با محاسبه ميزان فطريه افراد آن را از قوت سالانه يا از پول توی جيب جدا كرده و در محل خاصی قرار می دهد. فطريه در روستاها شامل آرد يا گندم می شود كه سرپرست خانواده آن را در پشت در و در داخل منزل قرار می دهد كه در اولين فرصت به افراد فقير و مستمند تحويل دهد، در برخی از مناطق روستايی و شهری در روز پايانی ماه رمضان بعد از ادای فريضه مغرب و عشا، آيين خداحافظی ماه رمضان برگزار می شود كه اين آيين شامل نمازهای مستحبی و دعا است. در ميان مردم آذربايجان شرقی رسم است كه مادر خانواده، كاسه‌ای را پر از گندم می كند و از بزرگ تا كوچک بر روی آن دست می زنند.همه سعی می كنند در هنگام اعلام عيد در خانه‌های خود باشند، بعد از برگزاری نماز عيد در مسجد محل، مردم به ديد و بازديد می روند و عید فطر را جشن می گیرند.
