در صدر اسلام به خصوص با تبدیل خلافت اسلامی به سلطنت اُموی نیز شاهد رسوخ رگه های ملموسی از جریان سکولاریسم با ظاهری دینی در جامعه اسلامی بوده ایم که به یقین یکی از پیش زمینه های بروز واقعه کربلا را باید در همین مساله جستجو کرد.

با نگاهی ژرف به چرایی و چگونگی کربلا درمی یابیم که قیام امام حسین (ع) حاوی این پیام کلیدی بود  که اسلام و اساساً دین الهی تنها احکام عبادی، اخلاقی و فردی نیست ، کما این که به طور خاص این دین داعیه به حقی در راستای تمشیت امور و اصلاح نظام و جامعه دارد و البته برای این مهم از برنامه ای جامع و قوی برخوردار است.

از این منظر به تعبیر یکی از بزرگان، سکولاریسم، مغلوب قیام و نهضت حسینی است، گرچه کوفیانِ حرامی ، سر برترین خلق خدا را بر نیزه کرده و اهل بیت او را به اسارت بُردند اما چه کسی است که نداند خون مقدس عاشوراییان بر خدعه و نیرنگ و مثلث شوم زر و زور و تزویر یزیدیان پیروز شد.

اساساً نهضت سرخ اباعبدالله الحسین (ع) در درون خود از چنان ماهیتِ سیاسی ای برخوردار است که نگاه های غلط سکولار اندیش را یارای آن نیست که خلاف آن را به اثبات برساند؛ البته در طول تاریخ، قوای استعمار و استکبار در پرتو فعالیت روشنفکرمآبان از یکسو و متحجران از دیگر سو، کوشیده اند و می کوشند که در ذهن مردم و متاسفانه برخی روحانیون، این انگاره غلط را جا بیندازند که مجلس روضه و گریه بر سیدالشهدا(ع) را چه به طرح مباحث سیاسی و حال آن که اگر نیک بیندیشیم و ژرف بنگریم به خوبی متوجه می شویم که هدف سیدالشهدا(ع) در قیام تاریخ سازش مبنی بر احیای سیره و سنت جدش رسول خدا(ص) و امر به معروف و نهی از منکر، دارای بُعد مهم سیاسی است، هر چند که نباید از دیگر ابعاد اجتماعی، تربیتی ، اخلاقی و ... آن نیز چشم پوشید.

در واقع در پرتو عنایت به همین بُعد سیاسی و بصیرتی است که امام امت (ره) می فرمود: «ما ملت گریه سیاسى هستیم، ما ملتى هستیم که با همین اشکها سیل جریان مى‏دهیم و خُرد مى‏کنیم سدهایى را که در مقابل اسلام ایستاده است». (صحیفه امام، ج‏13، ص 327)

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در همین باره با تاکید بر این نکته که مجالس عزاداری و نوحه خوانی برای سیدالشهدا(ع) دشمنان اسلام و نظام را به شدت می ترساند، بیان می دارند: « این که در روایات ما براى یک قطره اشک براى مظلوم کربلا آنقدر ارزش قائلند، حتى براى تباکى(به صورت گریه درآمدن) ارزش قائلند، نه از باب این است که سید مظلومان احتیاج به این کار دارد و نه آن است که فقط براى ثواب بردن شما و مستمعین شما باشد. گرچه همه ثوابها هست، لکن چرا این ثواب براى این مجالس عزا آنقدر عظیم قرار داده شده است، و چرا خداوند تبارک و تعالى براى اشک و حتى یک قطره اشک و حتى تباکى آنقدر ثواب داده است؟ کم کم مساله از دید سیاسى ‏اش معلوم مى ‏شود و ان شاء اللَّه بعدها بیشتر معلوم مى‏ شود. اینکه براى عزادارى، براى مجالس عزا، براى نوحه خوانى، براى اینها، این همه ثواب داده شده است، علاوه بر آن امور عبادیش و روحانیش، یک مساله مهم سیاسى در کار بوده است. » ( صحیفه امام، ج‏16، ص 343)

امام عظیم الشان (ره) همچنین رسالت وعاظ و منبری ها را در این باره بسیار کلیدی و مهم بر شمرده و می فرماید:« اهل منبر کوشش کنند در این که مردم را سوق بدهند به مسایل اسلامی و مسایل سیاسی- اسلامی، مسایل اجتماعی – اسلامی و روضه را دست از آن برندارید که ما با روضه زنده هستیم. » (صحیفه امام، ج13، ص 158 )

البته ناگفته نماند که بزرگان همواره نسبت به افراط و تفریط در طرح مسایل سیاسی در مجالس عزاداری هشدار داده اند کما این که مقام معظم رهبری صراحتاً می فرماید: « از دو طرف نباید لطمه بخوریم: نه ما باید مسایل سیاسی را به کلی از حیطه حرف و گفت و تلاش مجاهدت تبلیغی خودمان خارج کنیم ، آن چنان که دشمنان روی آن ده ها سال سرمایه گذاری کردند ، ولی نهضت اسلامی آمد و این سرمایه گذاری را آتش زد و از بین برد و گفتار و اندیشه سیاسی را وارد متن فعالیت های دینی کرد و نه از این طرف باید بیفتیم که تصور کنیم همه منبر، همه تبلیغ، همه مخاطبه ی با مردم و با مومنین ، یعنی این که بنشینیم مسایل آمریکا و اسراییل و مسایل سیاسی را تحلیل کنیم؛ نخیر، یک کار واجب تر اگر نباشد، واجب دیگری وجود دارد و آن ، دلِ مخاطب شماست. دل و جان و فکر او را بایستی تعمیر و آباد و سیراب کنیم.( بیانات معظم له در دیدار روحانیون و مبلغان ماه محرم 5/11/84).

با عنایت به این حقیقت تلخ که هنوز متاسفانه عده‌ای قائل به حقانیت تزِ جدایی دین از سیاست هستند و بر عقیده خود نیز پای می فشرند، ایام محرم فرصت خوبی برای بیان رد نظریه جدایی دین از سیاست با بهره گیری از سلاحِ بصیرت حسینی است.

 سید محمد مهدی موسوی