شنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۳ |۱۲ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ | Dec 14, 2024

در انتقاد کردن، حریم‌ها باید به درستی حفظ شود و این‌گونه نباشد كه مسؤولی مورد اتهام یا اهانت قرار گیرد و آبرو و حیثیت او بدون آن‌كه چیزی به اثبات رسیده باشد، برده شود.

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین رضا رمضانی، امام مسجد و مدير مرکز اسلامی هامبورگ امروز در خطبه های نماز جمعه هامبورگ به ادامه مباحث خود در خصوص اسلام و صلح و امنيت پرداخت و تاکید کرد: باید وظیفۀ امر به معروف و نهی از منكر با توجه به همۀ شرایطش به درستی انجام گیرد حتی اگر در جایی منجر به انتقاد هم شود، انسان باید به وظیفۀ خود عمل كند منتها، آن‌چه كه مهم است توجه به حیثت افراد هم باید در نظر گرفته شود. به این معنا كه؛ حریم‌ها باید به درستی حفظ شود و این‌گونه نباشد كه مسؤولی مورد اتهام یا اهانت قرار گیرد و آبرو و حیثیت او بدون آن‌كه چیزی به اثبات رسیده باشد، برده شود. چون، اسلام به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهد كه چنین بی‌حرمتی‌ای نه فقط نسبت به كارگزاران و مسؤولین بلكه، نسبت به هر انسان دیگری صورت بگیرد زیرا، كرامت هر انسانی در هر شرایطی باید حفظ شود.

متن کامل خطبه های ایشان به این شرح است:

امنیت سیاسی: از اقسام امنیت می‌توان به امنیت سیاسی اشاره كرد كه در اسلام تأكید فراوانی دربارۀ آن شده است. به این معنا كه؛ در جامعۀ اسلامی، افراد جامعه نسبت به همدیگر و نیز، نسبت به دولت و حاكمیت خیرخواهی دارند و آن را در قالب پند، ارشاد، موعظه، امر به معروف و نهی از منكر، مشورت دادن و نقد و انتقاد ارائه می‌دهند و همگان این احساس امنیت و آرامش را نسبت به یكدیگر دارند و در حقیقت، چنین نگاهی نسبت به همدیگر به عنوان یك وظیفۀ ایمانی شمرده می‌شود و بر اساس حس تعاون و هم‌گرایی، همدلی و همكاری در تلاش خواهند بود كه از این طریق به یكدیگر كمك كنند.

بی‌شك، نهادینه كردن چنین فرهنگی در برخورد با مسائل، جامعۀ دینی را بیمه می‌كند و از گزند و حوادث ناگوار مصون و محفوظ نگه خواهد داشت. و به همین دلیل، قرآن به داشتن چنین روحیه‌ای تأكید می‌ورزد و فرمان می‌دهد كه این حالت را باید مسلمانان در خود تقویت نمایند.

« وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى‏ وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ »[1]

« و در راه نيكى و پرهيزگارى با هم تعاون و همکاری كنيد! و در راه گناه و تعدّى همكارى ننماييد.»

بی‌شك، این احساس تعاون و روحیۀ همكاری در جامعۀ اسلامی به صورت عام و فراگیر است و همه را شامل می‌شود. داشتن چنین فرهنگی باعث می‌شود جامعه از هر آن‌چه كه به شكل آشكار خلاف و گناه است، محفوظ بماند. اسلام دربارۀ پند و نصیحت آن‌چنان عنایت دارد كه نه فقط نسبت به یكدیگر بلكه، نسبت به كارگزاران و حاكمان هم این حق وجود دارد كه مردم آن‌ها را به عیب‌ها و اشكالاتشان آگاه نمایند. و به همین خاطر است که به صورت عمومی به آحاد جامعه این اجازه داده شده كه زمامداران خود را رصد كنند تا وظیفۀ خود را به درستی انجام دهند و در صورتی كه تخلفی از آن‌ها صادر شده باشد، بر اساس سلسله مراتب، پی‌گیر تخلفات باشند و به نظر می‌رسد این نكته در نظام سیاسی خیلی مهم است كه همه مراقب رفتار، كردار و گفتار خود باشند و وظیفۀ خود را به درستی انجام دهند.

در همین‌باره، حدیثی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل شده كه حضرت فرمودند:

«... سه چيز است كه دل مرد مسلمان در آن دغلى روا ندارد: اخلاص عمل براى خدا و خيرخواهى براى پيشوای مسلمانان و ملازمت با جمعيت مسلمانان‏... .»[2]

داشتن چنین روحیۀ خیرخواهی ضمانت و سلامت جامعه را به دنبال خواهد داشت و چنین وظیفه‌ای اگر به فراموشی سپرده شود و یا ترك شود چه‌بسا، باعث شود كه برخی از زمامداران به فساد كشیده شوند و در جامعه ستم روا دارند. پس، باید وظیفۀ امر به معروف و نهی از منكر با توجه به همۀ شرایطش به درستی انجام گیرد حتی اگر در جایی منجر به انتقاد هم شود، انسان باید به وظیفۀ خود عمل كند منتها، آن‌چه كه مهم است توجه به حیثت افراد هم باید در نظر گرفته شود. به این معنا كه؛ حریم‌ها باید به درستی حفظ شود و این‌گونه نباشد كه مسؤولی مورد اتهام یا اهانت قرار گیرد و آبرو و حیثیت او بدون آن‌كه چیزی به اثبات رسیده باشد، برده شود. چون، اسلام به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهد كه چنین بی‌حرمتی‌ای نه فقط نسبت به كارگزاران و مسؤولین بلكه، نسبت به هر انسان دیگری صورت بگیرد زیرا، كرامت هر انسانی در هر شرایطی باید حفظ شود.

نتیجه این‌كه، خیرخواهی امری مطلوب و پسندیدده است و در شرایط گوناگون به شكل‌های مختلف باید انجام گیرد كه از جملۀ آن، مشورت دادن است كه در این زمینه امیرمؤمنان(علیه السلام) در نامۀ خود به محمد بن حنفیه می‌فرماید:

« اضْمُمْ آرَاءَ الرِّجَالِ بَعْضَهَا إِلَى بَعْضٍ ثُمَّ اخْتَرْ أَقْرَبَهَا مِنَ الصَّوَابِ وَ أَبْعَدَهَا مِنَ الِارْتِيَابِ إِلَى أَنْ قَالَ قَدْ خَاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَغْنَى بِرَأْيِهِ وَ مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإ »[3]

« آراء و افكار مردم را با هم جمع كن آن‌گاه، بهترین را برگزین تا این كه فرمود: هر كسی در رأی خود استبداد ورزد، خود را در مخاطره قرار داده است، كسی كه به استقبال نظریات مختلف می‌رود، نقاط ضعف كارها را به دست خواهد آورد. »

خلاصۀ كلام در امنیت سیاسی این‌كه، اگر شهروندی در نظام سیاسی برخورد ناصحانه و خیرخواهانه داشته باشد و با مشورت و انتقاد دلسوزانه، عالمانه و واقع‌بینانه به آحاد جامعه و یا كارگزاران كمك نماید، نه این‌كه از امنیت برخوردار است بلكه، وظیفۀ انسانی و دینی خود را به‌موقع و در جای خود به درستی انجام داده است.

 

 

 



[1]. مائده/2.

[2]. «ثَلَاثٌ لَا يُغِلُّ عَلَيْهِنَّ قَلْبُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِخْلَاصُ الْعَمَلِ لِلَّهِ وَ النَّصِيحَةُ لِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَ اللُّزُومُ لِجَمَاعَتِهِمْ .» (تحف العقول، ص 30).

[3]. حر عاملی، محمد بن حسن بن على بن محمد بن حسين‏، تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، ج ‏12، 25ـ باب كراهة مشاورة النساء إلا بقصد المخالفة و استحباب مشاورة الرجال...، ص 46، ح 15606.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha