اواسط بهمن ماه سال گذشته بود که رسانه ها خبر راه اندازی ایستگاه های مطالعه در مراکز عمومی و پر رفت و آمدی همچون بیمارستان ها و مراکز درمانی، ادارات دولتی، ایستگاه های قطار و هواپیما و غیره را مخابره کردند.
بنابر اعلام نهاد کتابخانه های عمومی کشور به عنوان متولی و مجری این طرح ملی، از همان زمان تاکنون بیش از 14 میلیون جلد کتاب برای ایستگاه های مطالعه انتخاب و چاپ شده که این میزان کتاب به صورت امانت در اختیار متقاضیان قرار گرفته است.
همچنین بد نیست بدانیم که امسال 90 ایستگاه مطالعه در معابر و مراکز عمومی کشور ایجاد شده که با تاسیس این تعداد،مجموع ایستگاه ها به 690 ایستگاه رسیده است.
ترویج فرهنگ مطالعه از طریق چنین طرح هایی به ویژه آن که خود افراد با علاقه شخصی دست به انتخاب و گزینش کتاب می زنند و هم در معابر و مراکز عمومی از وقت خود استفاده مطلوب را می برند و نیز با امانت گرفتن کتاب ها در خانه و سر کار ، بیش از پیش با کتاب و کتاب خوانی انس و اُلفت می گیرند، حقیقتاً کار بسیار با ارزشی است، ولو آن که مثل هر طرح وبرنامه دیگری می توان رگه هایی از ضعف و ناهماهنگی هم در شکل اجرایی آن مشاهده کرد.
در واقع ایجاد ایستگاه های مطالعه، پاسخی دیرهنگام اما لازم و بایسته است به مطالبه سال های میانی دهه 70 مقام معظم رهبری که فرمودند: "در اداراتی که مردم زیاد انتظار می‌کشند و جمعیت زیاد است کتاب عرضه شود".
از آن جا که جماعت روزنامه نگار ، بر اساس رسمی نانوشته، بیشتر ذهن و فکر خود را معطوف کمبودها ، نواقص، ضعف ها و ایرادات می کند و از این منظر دست به قلم می برد، بد نیست گاهی هم نیمه پر لیوان را دیده و با امید هر چه بیشتر به رصد و تحلیل شرایط فرهنگی جامعه به خصوص در زمینه مساله بسیار مهم و زیربنایی کتاب و کتابخوانی بپردازد.
به هر صورت ، تقدیر از عملکردهای موفق و تجلیل از طرح های نسبتاً خوب و اثرگذار، نشانه ای است از نقد و ارزیابی منصفانه و این که هدف خدای ناکرده تخریب و سیاه نمایی نیست بلکه بالعکس اصلاح نواقص و رفع ضعف هایی است که گاه و بیگاه در سطح جامعه خصوصاً در عرصه مهجور و مظلوم فرهنگ شاهد آن هستیم.
نکته ای که به اعتقاد نگارنده لازم است در این مجال، اندکی بدان پرداخته شود این است که گرچه در انتخاب کتاب ها برای چنین ایستگاه هایی ، تنوع مضمونی خوبی در نظر گرفته شده اما می شد که در عرصه سبک زندگی دینی و نیز ترویج آثاری درباره حکایات زندگانی بزرگان و علما ، کتاب های ارزشمند بیشتر و بهتری را در این سبد فرهنگی عام قرار داد.
ناگفته نماند که بعضاً کتب ارزشمند دینی ای در برخی ایستگاه های مطالعه وجود دارد که اتفاقاً مورد استقبال خوب و چشم گیر جامعه کتاب خوان قرار گرفته و می گیرد اما با این حال، خوش سلیقگی و دقت افزون تر در گزینش و توزیع کتب دینی فاخر و در عین حال جذب کننده می تواند بخش بسیاری از مردم را مشتاق چنین موضوعاتی سازد و از آن مهم تر، تاثیر لازم خود را بر این طیف وسیع بگذارد.
با همه این مسایل و از آن جا که هر طرحی در سال های آغازین خود نقاط ضعفی دارد، امید است که در سال های آتی ، در این باره تدبیری بهتر اندیشیده شود.
از سویی مسلم است که گنجاندن کتاب های دینی ارزشمند در این مقوله و به خصوص زندگی نامه آثار علمی و فرهنگی بزرگان حوزه ، علما و مراجع گذشته و حال البته بازنویسی شده به قلمی روان و امروزین- می تواند به رونق چاپ و نشر این گونه کتاب ها کمک قابل توجهی کند؛ مساله ای که علی القاعده می بایست یکی از دغدغه های نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز باشد.
سید محمد مهدی موسوی
