خبرگزاری حوزه/ دومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات کلامی منتشر شد.
در این شماره از فصلنامه تحقیقات کلامی مقالات متنوعی در حوزه کلام اسلامی منتشر شده است که می توان از آن جمله به عناوین و سرفصلهای ذیل اشاره نمود:
حجيت متشابک منابع معرفت در فهم و تبيين آموزه‌هاي اعتقادي، مسئله نفی صفات در روایات اهل بیت علیهم السلام، آموزه بداء در اندیشه امامیه از آغاز غیبت تا پایان مدرسه بغداد، بررسی رویکرد متکلمان امامیه در بغداد به معتزلیان شیعه شده(با تأکید بر سیدمرتضی، ابن راوندی و ابوعیسی وراق)، مقایسه اندیشه‌های کلامی نوبختیان و شیخ مفید در بستر میراث کلامیِ امامیه و معتزله، مراحل تبیین اصل امامت در عصر حضور، اری روبین و نظریه امامت موروثی شیعه (در بوته سنجش).
این نشریه حاصل تلاش انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم است که درسال 1387 به منظور تعمیق و توسعه مباحث تخصصی دانش کلام اسلامی، تقویت و گسترش نظریه پردازی، پرسشگری، آزاد اندیشی، نقد و مناظره مبتنی بر آموزه های اسلامی تأسیس گردید.
در نشریه تحقیقاتی کلامی به مباحثی همچون ارائه جدیدترین پژوهش ها در مسائل كلامی مبتنی بر آموزه های قرآن و مکتب اهل بیت علیهم السلام؛ پاسخگویی به نیازهای عینی جامعه اسلامی ایران در زمینه مسائل اعتقادی؛ معرفی بنیادهای نظری كلام اسلامی و پاسخ به چالش های نظری؛ تبیین تفکر اسلامی شیعی در عرصه اعتقادات؛ دفاع عالمانه و منصفانه از آموزه های اعتقادی تشیع؛ تلاش در تولید فکر و اندیشه دینی بومی؛ زمینه سازی نشر دستاوردهای علمی ـ پژوهشی اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی در موضوعات کلامی توجه و اهمیت داده می شود.
در مقاله حجيت متشابک منابع معرفت در فهم و تبيين آموزه‌هاي اعتقادي که به قلم حضرات اساتید محمدتقی سبحانی و سيدمحمدمهدي افضلي است به موضوع ربط و نسبت منابع شناخت، در نظام معرفت ديني پرداخته شده است. ديدگاه‌هاي موجود در اين زمينه، از رهيافت‌هاي گوناگونی بهره جسته‌اند؛ برخي عقل را در مقام ثبوت و اثبات مستقل ديده و برخي ديگر نص را کاملاً خودبسنده تلقي کرده‌اند. در اين نوشتار هر دو نگاه، ناتمام معرفي شده و از حجيت متشابک عقل و نقل دفاع شده است. عقل، چه در مقام معناگري و فهم گزاره‌ها و چه در مقام تبيين و تدليل آن‌ها و چه در مقام دفاع، در معيت نقل حرکت مي‌کند. نقل نيز در تنبيه، تقرير، تذکر و تعليم حقايق به ديگران و کمال يافتن روش، به عقل مدد مي‌رساند؛ در غير اين صورت، عقل به تعليق، تقليل و تأويل بي‌ضابطة آموزه‌هاي ديني منتهي شده و نقل نيز از پايگاه بين اذهاني محروم مي‌شود. از آن‌جا که عقل امدادهاي نقل را تصديق و در ساختار خود هضم مي‌کند، روش شناسي نهاييِ مورد قبول، عقلي است.
آخرین مقاله این شماره، با عنوان اری روبین و نظریه امامت موروثی شیعه (در بوته سنجش) اثر سیدرسول هاشمی و دکتر علی راد است.
در این نوشتار با این موضوع روبرو می شویم که اری روبین در پژوهش خود با روش تاریخی- توصیفی، امامت موروثی را به شیعه نسبت داده است.
وی در مستندسازی نظریه امامت موروثی، به احادیث اخوت، پسر نداشتن حضرت محمد صلی الله علیه وآله و خویشاوندی علی علیه السلام با ایشان، استناد جسته است.
آنچه در ایراد بر ادعای روبین می توان مطرح کرد این است که، ایشان در بررسی یکی از اصلی ترین مؤلفه عقیدتی شیعه، بدون بررسی آیات مربوط به وراثت و تحلیل جامع از روایات مربوط به آن، صرفاً با استناد به رویدادی تاریخی و بعضی از روایات مربوط به خلقت نوری که مربوط به فضایل اهلبیت علیهم السلام است، اعتقاد به امامت وراثتی را به شیعه نسبت داده است؛ علاوه بر این، به نظر می رسد داشتن پیش فرض مذهبی و نگاه عرفی به مسئله امامت، موجب شده است تا چنین اعتقادی را به شیعه نسبت دهد. در بررسی و نقد این نظریه با استناد به بعضی از آیات مرتبط و روایات وارده در کتب روایی معتبر، ضمن ردّ انتساب مذکور، نظریه صواب در ادله شیعه بر امامت ائمه علیهم السلام بیان شده است.
نشریه تحقیقات کلامی به صاحب امتیازی انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه و مدیرمسئولی هادی صادقی منتشر می شود.علاقمندان می توانند با شماره تلفن 02532928546 تماس حاصل نموده و یا به پایگاه اینترنتی www.tkalam.ir مراجعه نمایند.
