این كتاب دربرگیرنده پژوهشهای حجتالاسلام پارسانیا، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم است كه به معرفت شناختی اجتماعی و فضای فكری ـ فرهنگی‌ای كه زمینه ساز انقلاب اسلامی در ایران بود و نیز سمت و سوی محورهای فكری گروه های ایدئولوژیكی كه در رشد تحركاتی كه به سقوط شاه در سال 1357 منجر گشت، موثربودند، پرداخته است.
در مقدمه كتاب «برنامه‌ی راهبردی اندیشه ایرانی در آستانه انقلاب» چنین آمده است: «از سؤالات رایجی كه همواره ایرانیان از خود می پرسند این است كه كدام گروه نقش اصلی را در ساختار سازی انقلاب ایران ایفا كرد؟ آیا گروه دینی نقش رهبری را به عهده داشت، یا اصولا برنامه‌ای برای ایجاد انقلاب وجود نداشت و این گروه نیز در این زمینه نقشه‌ای در سر نداشت؟ آیا ایده‌های انقلاب در سر افرادی قرار داشت كه به روشنفكران دینی موسومند و یا تمامی شناخته شدگان در فضای فرهنگی ایران حضور داشتند؟ و دیگر آن كه شهیدان زیادی كه تقدیم انقلاب شد عمدتا به چه گروه‌هایی تعلق داشتند؟
نویسنده این اثر تلاش می كند كه به این سؤالات پاسخ دهد. وی برای این كار به تبیین و توضیح زیرساخت‌های معرفتی و اجتماعی كه هر گروه مبارز، سازمان خود را بر روی آنها بنا و در فعالیت‌های اجتماعی بر آنها تكیه كرده بود، می پردازد. مؤلف همچنین به پیشینه تاریخی هریك از گروه ها پرداخته است و در این مسیر به حیثیتی كه این گروه ها از خود خرج كرده و از آن طریق به تقویت این حركت‌ها پرداختند، توجه می كند.
کتاب «حدیث پیمانه» در شش فصل به «مذهب و عصبیت»، «غرب و غرب زدگی»، «منورالفکری و استبداد استعماری»، «روشنفکری در جابجایی قدرت»، «سنت و تجددطلبی دینی» و «نیروهای اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران» میپردازد.
در مقدمه این کتاب آمده است: «انقلاب اسلامی ایران با توجه به ایجاد دگرگونی بنیادی در ابعاد مختلف جامعه و نیز ویژگی ممتازی که نسبت به سایر انقلاب‌های بزرگ دنیا دارد، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است که یکی از آنها شناخت جریان‌ها و نیروهای اجتماعی و سیاسی اعم از نیروهای مذهبی، روشنفکران، سازمان‌ها، احزاب و گروه‌های مختلفی است که در تحولات انقلاب شرکت داشته‌اند. البته باید در بررسی جریان‌ها و نیروهای سیاسی اجتماعی با نگاهی دقیق، میزان تأثیرگذاری آنها را در رخدادهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی در نظر گرفت تا تحریفی در این زمینه اتفاق نیفتد. این پژوهش علاوه بر توجه به جریان‌های صدر اسلام و نیز اصول اعتقادی و حرکت سیاسی تشیع، ویژگی‌های نیروهای اجتماعی و سیاسی ایران در دوره‌های مختلف تاریخ معاصر، صفویه، قاجاریه، پهلوی اول و دوم و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی را به تفصیل بررسی کرده و به تبیین هویت، ریشه‌های تاریخی، منابع قدرت و عوامل ظهور و افول آن پرداخته است.»
حرکت سیاسی تشیع، واقعیت اجتماعی تشیع از صفویه تا قاجاریه، جریان‌شناسی ماسونی‌ها، نیروهای اجتماعی ایران در تاریخ 20 ساله پهلوی اول، نیروهای اجتماعی و مذهبی ایران از سال 1320 تا 1332 و از 1332 تا 1342 و همچنین 1342 تا 1357، ویژگی روشنفکری در ایران، تاریخچه حرکت‌های نوگرایانه دینی در ایران، جریان‌های روشنفکری در ایران، انقلاب اسلامی و استکبار جهانی، انقلاب اسلامی و نیروی روشنفکری و انقلاب اسلامی و نیروهای مذهبی از جمله موضوعاتی هستند که نویسنده در این کتاب به تحلیل و تبیین آنها پرداخته است. مطالعه این کتاب به شناختی دقیق از جریان‌ها، احزاب و گروه‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی منجر می‌شود.
"حدیث پیمانه" نخستین بار در سال 1376 منتشر شد و سپس با ویرایشی جدید، در سال 1389 در 408 صفحه وزیری، در 5000 نسخه از سوی دفتر نشر معارف و دانشگاه معارف اسلامی قم منتشر شده است و سال گذشته نیز به چاپ دوم رسیده است. ترجمه عربی کتاب با عنوان جدید «الخریطه الفکریه الایرانیه عشیه الثوره؛ دراسه اجتماعیه معرفیه» در 478 صفحه و قطع رقعی، در بیروت منتشر شد.
براي تهيه نسخه های فارسی و عربی این کتاب می توان از طریق دفتر مرکزي نشر معارف قم (02537740004) و سايت پاتوق کتاب ketabroom.ir اقدام نمود.
