به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله سید جمال الدین دین پرور در دومین جلسه تفسیر موضوعی نهج البلاغه به فرازهایی از خطبه همام اشاره کرد و افزود: در فرازی از این خطبه خطاب به متقین آمده است: لايَحيفُ عَلى مَنْ يُبْغِضُ/ (اهل تقوا) بر دشمن ستم نمى كند.

وی برای تشریح این فراز از نهج البلاغه به جمله ای از حضرت امیر(ع) اشاره کرد و اظهار داشت: امام علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: «و سيهلك في صنفان: محب مفرط يذهب به الحب إلى غير الحق و مبغض مفرط يذهب به البغض إلى غير الحق و خير الناس في حالا النمط الأوسط فالزموه و الزموا السواد الأعظم بأن يد الله على الجماعة و إياكم و الفرقة/ دو گروه، نسبت به من هلاك مي‌شوند: دوستي كه در محبت من، زياده‌ روي كند و به باطل كشانده شود و دشمني كه در كينه‌توزي با من، افراط نمايد و به غيرحق، درآيد. بهترين مردم، نسبت به من گروه معتدل و ميانه‌رو هستند؛ تأكيد مي‌كنم كه از اين گروه باشيد و همراهي با گروه بزرگ امت اسلامي را بر خود لازم بگيريد كه دست خدا با جماعت است و از تفرقه و جدايي از گروه بزرگ مسلمانان بپرهيزيد».

*هنگام عصبانیت نباید هیچ اقدامی انجام داد

این استاد حوزه یادآور شد: غضب، خشم و بغض گاهی از مرز خود خارج می شود و انسان باید هنگام بروز چنین حالاتی، مراقب زبان، امضا، تلفن و ..... باشد و کاری نکند که بعدا برای او پشیمانی به همراه داشته باشد؛ لذا هنگام عصبانیت نباید هیچ اقدامی انجام داد.

مدیر مر کز تخصصی نهج البلاغه با بیان فراز دیگری از خطبه همام، ابراز داشت: حضرت در ادامه فرموده است: «وَ لايَأْثَمُ فيمَنْ يُحِبُّ/ و(انسان با تقوا) به خاطرمحبوبش مرتكب گناه نمى شود؛ یعنی به خاطر این که شخصی را دوست دارد، با کار حرام او را خوشحال نمی کند و به وسیله گناه برای او راهی را باز نخواهد کرد.

آیت الله دین پرور خاطرنشان ساخت: در ادامه آمده است: «يَعْتَرِفُ بِالْحَقِّ قَبْلَ اَنْ يُشْهَدَ عَلَيْهِ/ پيش ازحاضر كردن شاهد، خود اقرار به حق مى نمايد» که در توضیح آن باید گفت که اعتراف به حق آنجایی که به ضرر انسان باشد، بسیار کار سختی است و انسان متقی، این سختی را به جان می خرد و از حق عبور نخواهد کرد.

*هشدار نسبت به تقوا گریزی

وی با اشاره به اینکه نتیجه اعتراف به حق، اعتقاد انسان به خداست، تأکید کرد: امروز کم رنگ بودن تقوا دلیل بر شلوغی دادگاه ها و گرفتاری جامعه بشری است و هر مقدار این حالت الهی پررنگ تر باشد، آسایش و رفاه نیز بیشتر خواهد شد.

این استاد حوزه با اشاره به روایتی از نبی مکرم اسلام(ص)، تصریح کرد: رسول اعظم فرموده اند: «أتقَي النّاسِ مَن قالَ الحَقَّ فيما لَهُ و عَلَيهِ/ پرهيزگارترين مردم كسي است كه حق بگويد ، چه به سودش باشد چه به زيانش».

این استاد نهج البلاغه ادامه داد: در خطبه 116 نهج البلاغه آمده است: «قوم والله میامین الرای، مراجیح الحلم، مقاویل بالحق، متاریک للبغی; مضوا قدما علی الطریقة و اوجفوا علی المحجة، فظفروا بالعقبی الدائمة و الکرامة الباردة/ به خدا سوگند، مردمی بودند مبارک رای، آراسته به بردباری، راست گفتار، وانهنده ستم و زشتکاری، پیش افتادند و راه راست در پیش گرفتند و در آن ره شتابان رفتند. پس پیروز شدند به نعمت جاودان و کرامت گوارا و رایگان».

*نگاهی بر داستان طلحه و زبیر

آیت الله دین پرور به نمونه بارز عدم اعتراف به حق اشاره کرد و گفت: طلحه و زبیر از کسانی بودند که از همرزمان امام علی(ع) بوده و در جنگ های گوناگونی حضور داشتند؛ اما پس از خلافت حضرت، شروع به مخالفت کرده و اعتراف به حق نداشتند.

وی افزود: اعتراف به حق باید در موقع خود باشد و گاهی انسان اعتراف به حق می کند؛ ولی دیگر دیر شده و کار از کار گذشته است.

این استاد حوزه به داستانی از طلحه و زبیر و عدم اعتراف به حق آنان اشاره کرد و اظهار داشت:  حضرت در نهج البلاغه این مطلب را روشن می سازند؛ چرا طلحه و زبیر جنگ جمل را به راه انداختند؟ و فرمودند: یکی از عوامل آن جنگ، این بود که این دو، به عنوان دو صحابی معروف پیامبر و دو شخصیت برجسته مملکت اسلامی، در آغاز حکومت امیر المؤمنین(ع) برای باج خواهی با چرب زبانی سخن از مشورت کردن حضرت با ایشان در امر حکومت به میان آوردند. آن دو به حضرت اعتراض داشتند که چرا در امور مملکتی، آنها را مشاور و معاون خویش قرار نمی دهد. و حضرت در پاسخ فرمود: «لقد نقمتما یسیرا، و ارجأتما کثیرا. ألا تخبرانی، أیّ شی ء کان لکما فیه حق دفعتکما عنه أم أیّ قسم استأثرت علیکما به أم ایّ حقّ رفعه إلیّ احد من المسلمین ضعفت عنه، أم جهلته، ام أخطأت بابه و اللّه ما کانت لی فی الخلافة رغبة و لا فی الولایة إربة و لکنّکم دعوتمونی الیها و حملتمونی علیها»

«همانا از «اندک» ناراضی بودید، و «بسیار» را پشت سر انداختید. به من نمی گوئید که در چه چیز حق داشتید که آن را از شما منع کردم یا کدام نصیب و بهره ای بوده که خود برداشته و بشما نداده ام یا کدام حق و مسئله ای بوده که مسلمین پیش من آورده باشند و من از آن عاجز و ناتوان مانده باشم، یا نسبت به آن جهل داشته در آن اشتباه کرده باشم بخدا سوگند من خواستار حکومت بر شما نبودم، شما مرا وادار کردید و به آن دعوت نمودید».

این استاد نهج البلاغه ابراز داشت: امام علی(ع) در خطبه 205 نهج البلاغه می فرمایند:  «خدای بزرگ رحمت كند بر مردی كه حق را بییند و یاور آن باشد، یا ستمی را مشاهده كند و آن را باز دارد و یار و مددكار صاحب حق باشد».

آیت الله دین پرور با بیان این مطلب که در ادامه خطبه همام آمده است: لايُضيعُ مَا اسْتُحْفِظَ/ (انسان باتقوا) امانت را تباه نمى كند»، به توضیح این فراز پرداخت و خاطرنشان ساخت: امام علی(ع) در حکمت 108 می فرمایند: «وَ إِنْ عَرَضَ لَهُ الْغَضَبُ اشْتَدَّ بِهِ الْغَيْظُ وَإِنْ أَسْعَدَهُ الرِّضَى نَسِيَ التَّحَفُّظَ/ اگر خشمناك شود كينه توزى آن فزونى يابد و آرام نگيرد ، اگر به خشنودى دست يابد، خويشتن دارى را از ياد برد» که باید گفت: خویشتن داری، امانتی است که خداوند متعال در اختیار ما قرار داده و نباید آن را تباه کرد.

وی ادامه داد: خداوند متعال در آیه 9 سوره مومنون می فرماید: «وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ/ و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى‏نمايند» که نماز نیز از اماناتی است که خداوند متعال به ما سپرده و باید از آن مراقبت نماییم.

مدیر مرکز تخصصی نهج البلاغه به فراز «وَ لايَنْسى ما ذُكِّرَ/ و آنچه را به يادش آرند به فراموشى نمى سپارد» از این خطبه اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: تفاوت انسان با تقوا و بی تقوا در این است که انسان باتقوا آنچه را گفته اند در یادش می ماند و عمل می کند؛ ولی انسان بی تقوا از یاد او رفته و در نتیجه، عملی نیز در پی ندارد.

این استاد نهج البلاغه در پایان بیان داشت: حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در کلمات قصار 44 فرمودند: «طُوبي لِمَن ذَكَرَ المَعادَ وَ عَمِلَ لِلحِسابِ وَ قَنِعَ بِالكَفافِ وَ رَضِيَ عَنِ اللهِ/ خوشا به حال كسي كه هميشه به ياد آخرت و معاد باشد و كار و تلاشي كه انجام مي دهد براي روز حساب باشد و قناعت كند به آنچه خداوند روزي او كرده است و از خداوند متعال راضي باشد».