از این منظر به هیچ وجه گزافه نیست اگر بگوییم و مصرانه تاکید کنیم که انقلاب اسلامی ایران بیش از آن یک انقلاب سیاسی و اجتماعی باشد یک انقلاب فرهنگی و اعتقادی بوده است.
جملات ذیل تنها بخشی از کلام بنیانگذار انقلاب اسلامی به عنوان فجر قرن معاصر در دنیای ایسم زده کنونی است؛
"آن چیزی که ملتها را می سازد فرهنگ صحیح است."
"فرهنگ مبدأ همه خوشبختیها و بدبختیهای ملت است."
"اگر فرهنگ درست بشود، یک مملکت اصلاح می شود."
چتین تعابیری بی گمان حاکی از عمق نگاه راهبردی ایشان به مقوله زیربنایی و کلیدی فرهنگ و مسایل مبتلابه آن می باشد.
بی شک یکی از خواسته ها و مطالبات جدی امام امت در حوزه فرهنگ این بود که ایران اسلامی به یک خط مشی فرهنگی مستقل براساس اصول و ارزش های اسلامی دست یابد و این مساله تا آنجا اهمیت و ضرورت دارد که کلام صریح پیرجماران خود به تنهایی گویاست:«درباره فرهنگ هر چه گفته شود کم است. می دانید و می دانیم اگر انحرافی در فرهنگ یک رژیم پیدا شود و همه ارگان ها و مقامات آن رژیم در صراط مستقیم انسانی و الهی پایبند باشند و بر استقلال و آزادی ملت از قیود شیطان عقیده داشته باشند و آن را تعقیب کنند و ملت نیز به تعبیت از اسلام و خواسته های ارزنده آن پایبند باشند دیری نخواهد کشید که انحراف فرهنگی بر همه غلبه کند و همه را خواهی نخواهی به انحراف کشاند ونسل آتیه را آن چنان کند که انحراف بصورت زیبا و مستقیم را راه نجات بداند و اسلام انحرافی را به جای اسلام حقیقی بپذیرد».
از منظر روح خدا، اصلاح و پالایش مستمرِ فرهنگی در رأس همه اصلاحات قرار دارد، چنان که می فرماید: «با انحراف فرهنگ ، کشور به انحراف کشیده می شود... راه اصلاح یک مملکتی[اصلاح] فرهنگ آن مملکت است ، اصلاح باید از فرهنگ شروع شود».
یا در جای دیگر به همه مردم و مسئولان هشدار می دهد که: «اگر ما وابستگی فرهنگی داشته باشیم دنبالش وابستگی اقتصادی هم هست، وابستگی اجتماعی هم هست، سیاسی هم هست، همه اینها هست».
ایشان همچنین خاطرنشان می کند:« کمال تأسف است که کشور ما که حقوق اسلامی و قضای اسلامی و فرهنگ اسلامی دارد، این فرهنگ را این حقوق را نادیده گرفته است و دنبال غرب رفته است.»
از نظر امام خمینی(ره) کلیدی ترین راهکار مقابله با فرهنگ غرب و بیگانه و نجات از عوارض شوم تهاجم فرهنگی، همانا بازگشت به فرهنگ خودی است؛ البته به راستی چه کسی است که نداند خواست اصلی بت شکن قرن معاصر ، بستر سازی برای احیای احکام و ارزش های اسلام ناب محمدی(ص) و در یک کلمه تحقق کامل فرهنگ دینی در جامعه بوده است و نه تفاسیر و تعابیری غیر از این که مع الاسف از سوی عده ای مُدام مطرح می شود!
بیانات حضرت امام (ره) در این باره جای هیچ گونه شک و شبهه و تردیدی باقی نمی گذارد، آن جا که تصریح می کند:«این نهضت و انقلاب ، همه این ها مقدمه این است از برای این که اسلام پیاده بشود.»
یا این که در جای دیگر می فرماید:« ما دنبال این هستیم که اسلام تحقق پیدا بکند، دنبال اسم نیستیم که حالا ما اسم جمهوری اسلامی پیدا کردیم، کافی است برای ما»
از سویی یکی از دلمشغولی های این مرد بزرگ الهی، تعمیق معنویت در گستره ی جامعه بشری به ویژه مردمان کشورمان و به تبع آن پدید آمدن تحول روحی و فکری و معنوی لازم در بین آن ها است.
ایشان همچنین به مساله تربیت اسلامی و التزام به بایسته های آن به منظور اصلاح عمیق فرهنگی بسیار معتقد بود و در این میان مهم ترین راه تربیت فرهنگی را ارائه نظام آموزشی مبتنی بر فرهنگ اسلامی- ایرانی برمی شمرد.
حضرت امام (ره) در همین رابطه بیان صریح و دردمندانه ای دارد، آن جا که می گوید:« دانشگاه های ما {در رژیم پهلوی} به دست یک مشت غربزده ، خودباخته و یا مزدور اداره می شد و دانشمندان متعهد در اقلیت بودند و قدرت را از آنان سلب کرده بودند و آن دسته اکثریت غرب زده، جوان ما را عاشق غرب می کردند و فوج فوج به خارج می فرستادند و در خارج دست استعمار، کار خود را می کرد و جوانان را در حدی که مطلوب استعمارگران بود، نگه می داشتند و با افکار غربی و غیر اسلامی و غیر ملی به کشور باز میگرداندند و این فاجعه قرن اخیر برای ممالک اسلامی و اشباه آن ها بود و حدیث مفصل بخوان از این مجمل».
"ضرورت تلاش مداوم" توصیه بسیار مهم دیگری است که امام(ره) برای نهادینه شدن فرهنگ ایرانی- اسلامی در جامعه مورد توجه قرار داده و می فرماید:«خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین شدن فرهنگ آموزنده اسلامی، ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینه ها در سطح کشور آن چنان محتاج تلاش و کوشش است که برای تحقق آن سالیان دراز باید زحمت کشید و با نفوذ عمیق ریشه دار غرب مبارزه کرد».
معمار کبیر انقلاب در همین خصوص ، همت خستگی ناپذیر علما و حوزویان از یک سو و نخبگان فرهنگی و دانشگاهی را از سوی دیگر برای دست یابی به اهداف مورد نظر ، امری الزامی دانسته و از همه دغدغه مندان و دلسوزان انقلاب و اسلام می خواهد که با احساس وظیفه و تکلیف دینی و انقلابی وارد صحنه شوند و از قدرت و تجهیزات و نیروی انسانی دشمن و کمبود امکانات جبهه خودی نهراسند چه آن که با وجود اخلاص برای خدا، پیروزی از آن جبهه حق است.
این که مقام معظم رهبری در طول ربع قرن هدایت نظام اسلامی به تأسی از خمینی کبیر و با تکیه بر آموزه های اصیل اسلامی، این قدر بر لزوم توجه به مسایل فرهنگی و مجاهدت انقلابی در این باره تاکید می کنند، به خاطر آن است که اگر خدای ناکرده انقلاب اسلامی بخواهد در نقطه ای آسیب پذیر شود، آن نقطه بیش از اقتصاد و سیاست و غیره، فرهنگ است.
از این منظر، نام گذاری سال جاری از سوی رهبر فرزانه انقلاب و تاکید بیش از پیش ایشان بر لزوم تحقق عزم ملی و مدیریت جهادی برای شکوفایی و تحول فرهنگی نیز ناظر به همین حقیقت است. اُمید که همگان به خصوص مسئولان و دولتمردان چنین دغدغه ای را اولاً خوب درک کرده و در وهله بعد در راستای عملیاتی سازی رهنمودهای امام و رهبری در جبهه فرهنگ، تمام تلاش خود را مصروف بدارند. انشاالله.
سید محمد مهدی موسوی