جمال شورجه کارگردان سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره ارتباط حوزههای علمیه با سینما چنین اظهار نظر کرد: این که حوزههای علمیه و مراجع ما به اهمیت سینما واقف شدهاند، جای خوشحالی بسیاری دارد، به ویژه اینکه هنر هفتم این روزها ابزاری در دست حکومتها شده تا به وسیله آن، سیاستهای خود را تبلیغ کنند. این اتفاق تنها به نفع حوزههای علیمه نیست تا بخواهند به واسطه فیلمهای سینمایی آموزههای دینی را به جهانیان منتقل کنند، بلکه سینما نیز از این ارتباط منفعتهایی را کسب خواهد کرد، چون این ارتباط دوسویه سبب خواهد شد تا در خصوص سینمای دینی، کارهای تولید شده، در شکل معنایی و هنری خود، جذابیتهای بیشتری داشته باشد. در این میان مراکز حکومتی و علما باید آستینها را بالا زنند تا ما شاهد ارتباط نزدیکتر و عملیتر بین هنر هفتم و حوزههای علمیه باشیم.
* دیپلماسی دینی در سریال حضرت یوسف
وی افزود: برای درک بهتر موضوع سریال «حضرت یوسف(ع)» را مثال میزنم که توانست میلیونها مخاطب را در سراسر جهان به خود جذب کند و پیام قرآن را به گوش جهانیان برساند. با این توضیح چگونه میشد به چنین خواستهای (جذب مخاطب) بدون داشتن ابزاری چون سینما و تلویزیون دست یافت؟ این مثال تنها نمونه کوچکی است که میتوان از آن نام برد، اما چرا ما تنها باید معدود کارهایی در این زمینه داشته باشیم. مهمترین دلیل برای این کمکاری را میتوان در نبود نیروهای متعهد در سینما دانست، چون اگر در این حوزه ما سینماگران زیادی را داشتیم که دغدغه کاری دینی و قرآنی داشتند، میشد فیلمها و سریالهای بیشتری را در این خصوص تولید کرد.
* حوزه جدی وارد عرصه هنر هفتم شود
عضو سابق شورای عالی سینما ادامه داد: با توجه به نقصان فوق، الزام ورود حوزههای علمیه بیش از پیش نمود پیدا میکند. این همکاری نیز نباید تنها به بحث مشاوره و راهنمایی خلاصه شود، بلکه طلبههای جوان قادرند در زمینههای فیلمنامه و کارگردانی ورود مستقیم داشته باشند و ایدههای و تفکرات خود را به بهترین شکل با زبان سینما بیان کنند. این اتفاق نیز امری بعید نیست، همانگونه که در برخی از کشورها افراد مذهبی در بحث فیلمسازی ورود مستقیم میکنند، البته امروزه میبینیم طلبهها با شرکت در کلاسهای سینمایی، قدم نخستین را برداشتهاند، برای همین امیدوارم در آیندهای نزدیک شاهد باشیم که فیلمسازان بسیاری خوبی از میان آنها بر میخیزد.
وی متذکر شد: ورود حوزههای علمیه به موضوعات روز تنها به سینما اختصاص پیدا نمیکند، بلکه هر رسانهای که میتواند بلندگوی آرمانهای انقلاب و اسلام باشد، قادر است حوزه فعالیت روحانیون باشد. برای نمونه به فضای مجازی اشاره میکنم که این روزها بسیاری از جوانان در آن ورود دارند، حتی فراگیری زبانهای روز دنیا این امکان را به روحانیون میدهد تا خود مستقیماً با مردم ارتباط برقرار کنند. بحثی که در تبلیغ یکی از شروط اصلی است.
* هنوز در آغاز راه هستیم
وی با نقد از برخی کم کاریهای موجود در این زمینه گفت: با وجود اینکه قدمهایی آغازین در خصوص ارتباط سینما با حوزههای علمیه برداشته شده، اما هنوز هم برخی بیتوجهیها وجود دارد. برای نمونه سوال من از مسئولان دانشگاههای دینی مانند امام صادق(علیه السلام)، باقر العلوم(علیه السلام)، مفید و مؤسسه امام خمینی(ره) این است که چرا دروس سینمایی را بهعنوان یک درس در مراکز خود تدریس نمیکنند؟ این کم توجهیها را بیان کردم تا بگویم بهتر است چنین مراکزی هم با سینما همراه شوند تا بهتر بتوانیم اسلام و انقلاب را به جهانیان منتقل کنیم، چرا که اگر این کار را نکنیم، تنها کسی که ضرر میکند، خودمان هستیم، زیرا غرب با جدیت به دنبال تبلیغات وسیع خود در سینماست.
* حوزه فقه سینما را تبیین کند
کارگردان فیلم «وعده دیدار» در بخش دیگری از سخنان خود از حوزههای علمیه خواهش کرد: بهعنوان یک فیلمساز که دغدغه موضوعات دینی و اسلامی را در سینما دارم از حوزههای علمیه میخواهم در بحثهای فقهی سینما ورود کنند، چون ما با مشکلات عدیدهای در این عرصه دست به گریبان هستیم. برای همین نمیتوانیم کار خودمان را بهدرستی انجام دهیم. برای نمونه در رابطهای که برای بازیگران وجود دارد میشود چنین شبهاتی را مشاهده کرد، زیرا ما نمیدانیم بازیگری که قرار است نقش زن و شوهر را بازی کنند، نحوه برخوردشان در فیلم باید به چه نحو باشد که اشکال شرعی پیش نیاید. از این دست شبهات وجود دارد و علما نیز میتوانند با نظرات فقهی خود، در این زمینه به فیلمسازان کمک کنند.
وی متذکر شد: وقتی از ورود علما به موضوعات فقهی در سینما اشاره میشود، به این دلیل است که تشیع به اندازهای غنی و کامل بوده و میتواند برای تمام موضوعات امروزی راهکار داشته باشد؛ لذا تنها کافی است بزرگانی که در دین فعال هستند، این موضوع را جدی بگیرند به آن ورود داشته باشند.
شورجه در پایان گفت: مطلب پایانی این که همکاری حوزههای علمیه با سینما میتواند مانع بزرگی در مقابل تحریفهای احتمالی در حوزه سینمای دینی باشد. این مسئله بهخوبی در زمان حال با اتفاقاتی که برای فیلم «رستاخیز» روی داد قابل لمس است، زیرا اگر در این فیلم کارگردان از راهنمایی علما و مراجع بهره لازم را برده بود، فیلمش با آسیبهای جدی که در حال حاضر در آن مطرح است، رو به رو نمیشد.