به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام بابایی پیش از ظهر امروز در نشست علمی «توسعه فرهنگ اربعین؛ ضرورت جهان امروز» که در مرکز پژوهش اسلامی رسانه در قم برگزار شد، دانش مدرن را نامانوس با مفهوم اربعین دانست و گفت: به همین جهت باید گفت که آنچه از جنس اربعین حسینی از به مذاق دانش مدرن یا خوش نمی اید و با توان فهم آن را ندارد.
وی افزود: البته در جایگاه ملی نیز باید افسوس خورد که هنوز نه حوزه و نه دانشگاه اثری فاخر با محتوای کاملا علمی و همه جانبه در خصوص اربعین ارایه نکرده است و بیشتر کتب و آثار هنری در قالب دلنوشته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با ذکر این مطلب که در نحوه زیست اربعین در یک ماه، یک زیست متفاوت با زیست مرسوم، رخ نمایی می کند گفت: این زیست بین زوار و خدام امام حسین(ع) یک شاخصهای جدیدی از زیست انسانی متبلور میشود که در زندگی مدرن امروز آن شاخصها دیده نمیشود و یا عکس آن وجود دارد.
پژوهشگر مباحث تمدنی دینی بیان کرد: اولین شاخصی که در اینجا باید به آن اشاره کرد و آن را با فهم زیست مدرن مقایسه کرد، بحث آسایش است.
وی افزود: بحث آسایش است؛ شاخص آسایش در غرب با بیمه نشان داده میشود؛ در همان زندگی نیز ممکن است آرامشی دیده نشود؛ یعنی در جامعه ای که همه چیز بیمه است خواب و مرگ، یک بحران تلقی میشود؛ امروزه در واشنگتن و نیویورک افرادی هستندکه پیش از سوار شدن به ماشین امکان بمب گذاری را چک میکنند و مشاوره مرگ دارند.
حجت الاسلام بابایی یادآورشد: در اربعین حسینی، هیچ آسایش ظاهری وجود ندارد و در عوض آن، آرامش فراوانی در بین مردم موج میزند؛ این مساله یک شاخص مهمی است که سبک زندگی اربعین را متفاوت میکند که هر مقدار به زحمت می افتیم به حقیقت نزدیک تر میشویم و آرامش بیشتری به دست می آوریم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: شاخص دوم، آن است که نه فقط خدمت به انسان، بلکه التماس به خدمت در این سفر موج می زند که این مساله در وضعیت خوشبینانه به انسان نیز این مساله وجود ندارد چه رسد به شرایط فعلی روابط انسانی؛ در تصور خوشبینانه، خدمت انسان به انسان و التماس به خدمت وجود ندارد در حالی که در اربعین، این التماس خدمت وجود دارد وانسانها در تکریم و تعزیز به همدیگر آنچنان رقابت دارند که خاک پای زوار را جمع میکنند.
وی گفت: در ادبیات اندیشمندان بحث شده است که اخلاق از کدام نقطه شروع میشود که در چه زمانی فردی اخلاقی میشویم؟یکی از اندیشمندان غربی نقطه اخلاقی را زمانی می داند که انسانی خود را به خاطر انسان دردمند به درد بیاندازد؛ این مساله اساسا در فرهنگ سکولار به ندرت یافت میکنیم ولی در جامعه اربعینی به شکل مداوم این نگاه و اینکه هر کسی درد دیگران را به جان بخرد روی میدهد.
حجت الاسلام بابایی وفور محبت را به عنوان شاخص سوم اربعین یاد کرد که با زیست فرهنگی مدرن کاملا متفاوت است و تصریح کرد: جامعه امروز جهانی، یک جامعه خشک است و اصل حب ورزی و اصل محبت و تمرین محبت، عملا یک زندگی متمایزی را تعریف میکند و انسان در این مقطع اربعین، تراکم و انباشتی از محبتها را به چشم میبینیم؛ محبت انسان به انسان و محبت انسان به حقیقت متعالی، یک بستر بسیار سازندهای است که در آن به تمرین انسانسازی و عشق ورزی بپردازیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: اصل تراکم معنویت به عنوان شاخص چهارم متمایز کننده فرهنگ زیستی اربعین با فهم و علم مدرن مطرح است؛ معنویت، حس نیاز در برابر بی نیاز است و در این حالت معنوی، اساسا انسان همچنان تمرین تواضع و فروتنی و عبودیت و بندگی و تمرین اظهار نیاز و بی خود بودن در مقابل خدا میکند.
وی گفت: این تمرین، یک تمرین جمعی و اجتماعی است؛ یعنی حس معنویت در عراق و مسیر اربعین رخ میدهد و ظهور پیدا میکند؛ در کنار هم قرار گرفتن زائران در کنار هم یک حس معنوی جدید اجتماعی را ایجاد میکند که شاید در شرایط عادی رخ ندهد.
حجت الاسلام یادآورشد: هرجا انباشتی از عشق و محبت دیدیم، این انباشته ها انسان را به آستانه یک امت اسلامی نزدیکتر میکند؛ این انباشتهها ما را از سطح خرد به سطح کلان میکشاند که خلاهای جامعه غربی شده شرقیها است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: شاخص پنجم یک وضعیت و زندگی و سبک سادهای از زندگی را به رخ می کشد که انسان ساده می خورد و ساده راه میرود و و کارهای دیگری انجام می دهد که کاملا نشانه ساده زیستی است.
وی گفت: در اربعینی کسی بر دیگران آقایی نمی کند و بالانشین و پایین نشین وجود ندارد؛ در اربعین دو طبقه خادم و زائر وجود دارند که هر دو نیز در پرتو حقیقت امام حسین(ع) متجلی میشود.
وی اظهارکرد: نظم، شاخص دیگری از اربعین است؛ در بحث جامعه شناسی نظم در ادبیات مدرن دو نظم بیان می شود که اولین آن نظم
قانونی و قراردادی است؛ نظم دیگر دورکهایمی و اخلاقی است که در وضعیت خوشبینی بر اساس مشترکات انسانی روابط خود را تنظیم میکند.
حجت الاسلام بابایی یادآورشد: در اربعین ممکن است نظم اخلاقی و قراردادی هم وجود داشت باشد ولی مهمترین نظم، نظم معنوی است؛ در اینجا برای تحقق این نظم به طرف انسانی نمینگریم بلکه برای نظر کردن به دوست انسانی، رابطه خود را با خدا سامان می دهیم و با به سامان کردن رابطه خود و خدا رابطه خود را با انسانهای دیگر به نظم میکشیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: برخی اندیشمندان مسیحی نیز اخیرا به نظم الهی اشاره کردهاند که جالب توجه است؛ این مساله را استاد مطهری در بحث انسان کامل خطاب به سارت از اگزیستانسیالیست های الحادی اشاره میکند؛ سارت بیان می کند که انسان با خدا پرستی از خود بیگانه میشود ولی استاد مطهری با توجه به عرف من عرق نفسه بیان می کند که انسان هرچه از خود انسانی که همان روح الهی است دورتر شود از انسانهای دیگر دورتر میشود و به تعبیر دیگر از خود نیز به دور میشود.
وی گفت: اگر معارف اربعینی را به جامعه منتقل کنیم و در قالبهای مختلف آموزش دهیم و تحمل سختی و محبت در عین سختی و خدمت محبتی و... قطعا این معارف به جامعه ما نیز در طول سال بازخورد خواهد داشت.
حجت الاسلام بابایی با بیان این مطلب که اربعین در سالهای اخیر به یک مساله مبدل شده است بیان کرد: ولی هنوز یک اثر هنری فاخر در این زمینه تولید نشده است؛ هالیوود به مسایل آمریکا در سراسر جهان می پردازد ولی مسایل ما کمتر بین المللی است.
وی گفت: حرکتهای با شکوه و آبرومند در عرصه فرهنگ اسلامی و تشیع از سوی رسانههای جهانی به شدت سانسور می شود و تمام سوژه پردازی ها و فعالیتهای تحلیلی رسانههای غربی بیشتر در زمینه مسایل منفی در حوزه فرهنگی اسلامی است.