به گزارش خبرگزاری«حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین  سیدمیرتقی حسینی گرگانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در نشست رونمایی از کتاب چگونگی تدریس درس خارج که در سالن همایش های انجمن های علمی حوزه برگزار شد،  با بیان فلسفه پیدایش کتاب «چگونگی تدریس درس خارج» گفت: بنده در جامعه المصطفی تدریس داشتم و از من خواسته شد، روش تعلیم و تعلم را برای مخاطبین بحث نمایم. در همین جهت با برخی دوستان صحبت شد که متن آن دروس چاپ شود و نتیجه اش شد این کتاب. زمانی که این کتاب خدمت دوستان در بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی آورده شد، قرار شد که در اینجا چاپ شود.

مولف کتاب چگونگی تدریس درس خارج با بیان اینکه مکتب قم، مکتب مرحوم آیت الله العظمی بروجردی است، افزود: این کتاب ثمره تحقیقات بسیاری است. عنوان این کتاب مشخص است؛ اما در رابطه با اینکه تعلیم و تعلم چیست و روش های آن چگونه است، بحثی است که تابحال اینگونه به آن پرداخته نشده بود. به برخی از روش ها و مکتب ها هم در این کتاب اشاره شده است و مکتب مرحوم آیت الله العظمی بروجردی را مکتب قم معرفی کرده ایم.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره  اینکه آیت الله العظمی بروجردی فقه شیعه را ناظر بر فقه اهل سنت می دانستند، گفت: مرحوم آقای بروجردی سبک خاصی را در تدریس و بیان مطالب داشته اند. از ایشان نقل است که فقه شیعه ناظر بر فقه اهل سنت است. بعضی هم گفته اند که حاشیه به متون اهل سنت است. ما به این که حاشیه باشد اشکال گرفته ایم و گفته ایم که این سخن توهین به ائمه اطهار (ع) است. اما نظر آقای بروجردی نظری صحیح است. ایشان به مبانی قدما  مراجعه می نمودند. برخی کتابهای مرحوم شیخ و برخی کتابهای دیگر و حتی کتابهای اهل سنت هم در حوزه قم چاپ شد. لذا به کتاب های قدما مراجعه می کردند تا به نظرات قدمای شیعه دست پیدا کنند چون اجماع قدما را حجت می دانستند و در کنار اجماع، شهرت قدما را هم حجت می دانند. لذا مراجعه ایشان به کتب قدما همیشگی بوده است. از سوی دیگر چون کلام اهل بیت (ع) و مطالب فقهی شیعه را ناظر بر فقه اهل سنت می دانستند، به کتب اهل سنت هم مراجعه فراوان داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی گرگانی، مکتب نجف را نیز مکتب مرحوم آیت الله العظمی خویی دانستند و گفت: پرچمدار مکتب نجف مرحوم آیت الله العظمی خویی بودند و سبک ایشان فرمولی بوده است. به این صورت که برای تثبیت دلیل لفظی به سراغ آیات و روایات می رفتند و در نبود این منابع مراجعه به اصول عملیه می کردند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به مکتب سامرا در برگزاری دروس خارج گفت: روش های متعددی هم در این کتاب بیان شده است و آنچه  به نظر بنده مهم است، بحث مکتب سامرا است. نقل است که وقتی مرحوم میرزای بزرگ که بر کرسی درس می نشست، بعضی وقت ها 6 الی 7 ساعت درس او ادامه پیدا می کرد و در این جلسه بیشترین کار برای شاگرد بود و مرحوم میرزا فقط اداره کننده جلسه بوده اند. اما ما گاهی می بینیم استاد درس خارج به منبر می رود و هیچ اجازه اشکالی به شاگرد نمی دهد. ما می گوییم روش درست این است که استاد و شاگرد با هم در کلاس فعالیت داشته باشند.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی گرگانی افزود: سبک و روش تقریر نویسی هم بسیار مهم است. اما چه نوع تقریر نویسی مفید است؟ مرحوم مطهری می فرماید، سبک آموزش حوزه با مدارس و دانشگاه فرق می کند و جهت آن این است که استاد مطلب را ارائه می کند و شاگرد آن را به ذهن می سپارد و شب که به خانه رفت آن را تقریر می کند. اما اینکه امروزه ما می بینیم که استاد مطالب را املا می کند و شاگردان هم می نویسند روشی بی تاثیر است.

این استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به اینکه بالندگی علم به نشر آن است نه یادگیری آن گفت: اصل این است که شاگرد و استاد با هم روی علم کار کنند و نو اندیش باشند. نو اندیشی جدای از نو گرایی است. ما نباید از فقه جواهری و سنتی جدا شویم؛ اما باید همان فقه سنتی را به صورت پویا دنبال نمود.

وی افزود: درس خارج هم نباید به این شکل باشد که هر طلبه ای وارد آن شود. طلبه ای که می خواهد به منبر برود و روضه بخواند همین که روایات را بتواند بخواند و معنا کند کافی است. اینکه طلاب بدون برنامه ریزی وارد درس خارج شوند نه تنها باعث شکوفایی استعداد ها نخواهد شد؛ بلکه باعث پایین آمدن کیفیت کلاس های درس خواهد شد.