به گزارش خبرگزاری«حوزه» به نقل از روابط عمومی اداره کل پژوهش‌های اسلامی صداوسیما، دکتر علیرضا رحیمی کارشناس علوم تربیتی در نشست تخصصی «نظریه بصیرت‌گرا و برنامه‌سازی کودکان» که پیش از ظهر امروز در سالن جلسات مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما برگزار شد درباره تربیت و نظریه تربیتی خود توضیح داد.

فعالیت‌های فرهنگی مخلوطی از نظریه‌های متفاوت یا متضاد است

این کارشناس علوم تربیتی با انتقاد از اینکه در فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای به نظریه‌های تربیتی اتکا نمی‌شود گفت: فعالان فرهنگ و رسانه از نظریه به سمت عمل حرکت نمی‌کنند؛ اگر فعالیت‌های انجام شده شکافته شود، متوجه خواهیم شد که این فعالیت‌ها از نظریه‌های تربیتی متفاوت و در مواردی متضاد، شکل گرفته است.

وی که نظریه تربیتی بصیرت‌گرا را ارائه داده است درباره نظریه خود اظهار داشت: تا جایی که ممکن بوده، این نظریه از منابع اسلامی گرفته شده است؛ در این نظریه مقدماتی را فراهم می‌کنیم که از فلسفه تربیتی به سمت برنامه‌سازی رسانه‌ای حرکت کنیم تا بر اساس آن به برنامه‌سازی کودک از حیث تربیتی سامان دهیم.

دکتر رحیمی در بیان گزارهای مقدماتی اساسی این نظریه توضیح داد: دین با رسانه پیوند دارد؛ هدف از ایجاد چنین پیوندی در عمل تبلیغ و تربیتی دینی است و تبلیغ و تربیت دینی از طریق رسانه امکان‌پذیر است یا دست کم ناممکن نیست؛ البته نباید فراموش کرد که یادگیری و تربیت، با رسانه پیوند دارد.

رابطه یاددهنده و یادگیرنده مکانیکی نیست

این کارشناس علوم تربیتی یادگیری را جدای از آموزش ندانست و گفت: این دو در یک ساحت قرار دارند؛ رابطه یاد دهنده و یاد گیرنده مکانیکی نیست بلکه دیالکتیکی است؛ اینطور نیست که اگر من اراده کردم کسی چیزی را بیاموزد، او می‌آموزد؛ یا اینکه چیزی که ارائه می‌شود عیناً یاد می‌گیرد.

دکتر رحیمی ادامه داد: این نوع نگاه که در ما رسوب کرده است، نگاه مفهوم‌گرایان است که سال‌ها پیش در آمریکا و دیگر کشورها از بین رفته است؛ این خوش خیالی‌ها به وسیله روان‌شناسان آغاز شد و بعد از ورود به حوزه تربیت، گریبان رسانه را گرفت؛ فعالان رسانه نیز تصور می‌کنند که یاد دهی و یاد گیری به صورت آیینه‌وار انجام می‌شود. در حالی که علمای ارتباطات می‌دانند که متن آموزش باید در درون مخاطب تأیید شود، او به این آموزش معنی می‌دهد و ممکن است درک دیگری از آن داشته باشد.

وی با اشاره به نظر برخی که رسانه را تنها یک ابزار سرگرمی یا اطلاع‌رسانی می‌دانند گفت: نمی‌توان کتمان کرد که رسانه روی ما تأثیر می‌گذارد؛ هر تأثیری که بتواند در شخصیت ما نفوذ کند و پایدار باشد، یادگیری است.

رسانه هنوز محور اعتماد مردم است

این کارشناس علوم تربیتی تصریح کرد: هرچند برخی اعتقاد دارند که تلویزیون در ایران از بین رفته، اما رسانه ملی همچنان مورد اعتمادترین رسانه‌ای است که خانواده‌ها حاضر هستند فرزندان خود را پای آن بنشانند.

دکتر رحیمی یادگیری را یک اتفاق روان‌شناختی در درون ذهن دانست و گفت: این می‌تواند اندازه مشخص و جهت داشته باشد؛ هر چه را که یاد می‌گیریم ضرورتاً مثبت نیست، بی‌تربیتی‌هایی که یاد گرفته شده است یادگیری از جهت منفی است.

وی با اشاره به اختلافات بر روی آموزش‌های جنسیتی اظهار داشت: یادگیری اگر نافع باشد به آن تربیت و اگر مضر باشد به صورت عامیانه بی‌تربیتی می‌گوییم؛ کودکی که چیزی نیاموخته است، با تربیت یا بی‌تربیت نیست.