به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه» حجت الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی امروز در نشست علمی « فقه و تمدن از منظر امام موسی صدر» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، امام موسی صدر را فقیه بزرگ و فرهیخته ای به تمام معنا نام برد و گفت: ایشان از جوانی در مسیر اجتهاد گام برداشت و مجتهد وارد اجتماع شد.
وی بیان کرد: با بررسی آثار امام صدر متوجه می شویم که افکار ایشان مربوط به گذشته نیست و در فقه ایشان مسائل مورد نیاز جامعه ما دیده می شود.
مدیر پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به رابطه فقه و اخلاق اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد محور مهم هم در فقه علمی و هم عملی امام موسی صدر رابطه فقه و اخلاق است.
رکن اصلی شخصیت امام موسی صدر را تعامل فقه و اخلاق می سازد
وی با بیان اینکه امام موسی صدر رابطه فقه واخلاق را به درستی شناخته بود افزود: رکن اصلی شخصیت امام موسی صدر را تعامل فقه و اخلاق ساخته و ایشان مطالب فقهی و اهداف فقهی را با زبان اخلاق و رفتار اخلاقی در تعاملات خود نشان می دهند.
حجت الاسلام والمسلمین صرامی خاطرنشان کرد: این تعامل و ارتباطی که شهید صدر با مراکز، افراد و شخصیت ها دارند بر اساس رابطه فقه و اخلاق است و علاوه بر این رابطه فقه و اخلاق از جایگاه هایی است که امام موسی صدر در آن نو آوری علمی دارد؛ در عمل هم فقه و اخلاق محل تعاملی و نو آوری امام صدر است.
وی بیان کرد: آیا تعاملات و شخصیت و فکری که باید رواج یابد به عنوان آموزه های اسلامی باید بر محور فقه باشد یا اخلاق که امام صدر می فرماید باید بر اساس هر دو باشد.
مدیر پژوهشکده فقه و حقوق ادامه داد: امروز خیلی ها انتقاد می کنند که چرا فقه را اخلاقی نکنیم و برای اینکه زبان ما در جهان زبان گویا و تعاملی باشد، چرا فقط بر محور اخلاق کار نکنیم؟ شهید صدر فقه را پاسدار اخلاق در نظر می گیرد و می فرماید اگر انسان را با عقاید و اخلاق آزاد بگیریم و فقه و قانون گذاری در کنار آن قرار ندهیم اخلاق از بین می رود.
وی با تأکید بر اینکه فقه نظم دهنده و پاسدار اخلاق است خاطرنشان کرد: در بحث های فقهی یکی از موضوعات کرامت است که این سؤال مطرح می شود آیا کرامت را می توان به عنوان قاعده فقهی گفت؟ شهید صدر می فرماید کرامت قاعده فقهی نیست؛ بلکه اصل کلامی است.
حجت الاسلام والمسلمین صرامی به اصل حاکم بر کل فقه اشاره کرد و تصریح داشت: کرامت در عین حال که کاربرد زیای دارد فقط به عنوان قاعده فقهی نیست؛ لذا باید در ساحت کلام دید و امام صدر معتقد بود که کرامت به عنوان یک اصل مطلوب در فقه باید دیده شود.
عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین محور های فقه امام صدر است
وی افزود: عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین محور های فقه امام صدر است و ایشان پایه کلامی عدالت اجتماعی را در هستی می داند و معتقد است جهان هستی بر عدالت بنا شده و به سوره الرحمن اشاره می نماید.
این محقق و پژوهشگر عنوان کرد: امام صدر معتقد است عدالت اجتماعی لازمه اش آن است که جامعه معتدلی و به دور از افراط و تفریط داشته باشیم.
وی مطرح کرد: نکته ای که امروز برای فقها مهم است این است که فرهنگ های تحمیلی آن ها را فریب ندهد و لذا امام صدر به فرهنگ مصرف اشاره دارد؛ فرهنگی که امروز تحیل شده بر ما به جای این که به دنبال تقاضای حقیقی برویم به سراغ تقاضای کاذب و مصرف کاذب رفته ایم.
حجت الاسلام والمسلمین صرامی به محور کار از نظر امام صدر اشاره کرد و گفت: از نظر ایشان کار در اسلام به معنای این نیست که صرفا پولی داده شود بلکه کار و تلاش در اسلام امر مقدسی است که با پول قابل مقایسه نیست.
وی با بیان اینکه اسلام مالکیت خصوصی را مقدس شمرده و کار را به عنوان درآمد در نظر نگرفته و به عنوان سرمایه اجتماعی در نظر گرفته است افزود: این نیز مشکل جامعه ما و جامعه عرب امروزی است که استعدادهایی که مواد اولیه و امکانات دارند به جای اینکه این ها را با کار تبدیل به ثرت و قدرت برای جهان اسلام کنند به صورت مصرف گرایی و فروش تبدیل شده اند.
مدیر پژوهشکده فقه و حقوق با بیان اینکه ما به جای اینکه کار و تلاش را اصل قرار دهیم صرفا برای درامد به آن نگاه می کنیم ابراز داشت: محور ذکات و انفاق محور دیگری است که امام صدر می گوید اشتباه است که ذکات را مالیات دولت بداننیم.
وی گفت: در اسلام به هرکسی استعداد ها و اموال داده شده که امام صدر تلاش کرده این ها از طریق انفاق به سمت اعتدال پیش بروند.هدف اسلام از زکات و خمس این است که سطح زندگی انسان ها را به هم نزدیک کند تا یک توازنی بر قرار شود. و امام صدر هم همین نظر را داشت.
