حبرگزاری «حوزه»- اصفهان/ نهج‌البلاغه گزیده‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه علی بن ابی‌طالب است که توسط سید رضی در قرن چهارم ه. ق بر اساس ذوق ادبیِ شخصی‌اش از نامه‌ها و خطبه‌های علی(ع) فراهم آورده‌است. از جمله شاخصه‌های این کتاب، ترجمه‌های متعدد آن است.

«مهجوریت نهج البلاغه» در عرصه های مختلف قابل درک و لمس است و وقتی بسیاری از مسئولان، نخبگان و کارشناسان بر مهجوریت این کتاب ناب و آموزه های بی مانند امام علی(ع) که سرشار از عدالت است، مُهر تأیید می زنند، مشخص می شود که باید تجدیدنظرهایی صورت گیرد؛ جا داشت که بعد از حکومت اسلامی، علاوه بر قرآن، نهج البلاغه در صدر برنامه ریزی های اجتماعی، فرهنگی و حتی مدیریت و سیاست ما قرار می گرفت و بخشی از نکات کلیدی را استخراج و در برنامه ریزی ها لحاظ می کردیم.

در راستای مهجوریت زدایی از معارف ناب علوی، خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در اصفهان  با حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی رهبر نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی و امام جمعه موقت اصفهان،  که چند سالی است موسسه ای را با نام نهج البلاغه و با شعار مهجوریت زدایی از  معارف علوی را تاسیس کرده و اقدامات ارزشمندی همه داشته، پیرامون جایگاه نهج البلاغه و تکالیف حوزه و روحانیت در این عرصه به گفتگو پرداخته است که می خوانید :

* با توجه به اینکه موسسه نهج البلاغه با شعار غربت زدایی از این کتاب شکل گرفته است، امروز شیوه های عملی غربت زدایی و مهجوریت زدایی از نهج البلاغه چیست؟ در حالی که دانشگاه و حوزه مدعی این موضوع هستند، اما هنوز آن‌گونه که باید و شاید این مسئله محقق نشده و آن پیوندی که طلاب و دانشجویان باید با نهج البلاغه داشته باشند را ندارند.

گام اول این است که هشدار، انذار و توجه دادن به این حرکت و ضرورت این حرکت باید وجود داشته باشد، این بدان معنا است که ما به عنوان حوزه، دانشگاه و یا به عنوان نظام جمهوری اسلامی با توجه به فرمایش امام(ره) و رهبر انقلاب که فرمودند «امروز شرایط اجتماعی و زندگی ما مانند شرایط زمان امیرالمومنین(ع) است» از نهج البلاغه بیشتر بهره ببریم، چرا که  فرهنگ علوی پاسخ گوی مسائل و شرایط روز است.

در قدم بعدی باید ایجاد انگیزه و جنب و جوش در این حرکت شکل گیرد و خوشبختانه اکنون حرکت هایی در سراسر کشور برای رفع مهجوریت از نهج البلاغه انجام شده است.

 گام بعدی نیز این است که حوزه باید جلودار این حرکت شود، به عنوان مثال ما خواهان فعالیت در دانشگاه هستیم، پس باید یک عده کارشناس دانشگاهی در کنار یکدیگر بنشینند صحبت کنند، مباحث علمی، تربیتی و پژوهشی را مدنظر بگیرند و به تناسب مخاطب و دانشجو از نهج البلاغه استفاده کنند.

 رشته های تخصصی باید برای دانشگاه در این زمینه تعریف شود، البته در دانشگاه ها عده ای به دنبال آن هستند و لذا نیاز به بازنگری دارد، البته این را نیز باید گفت این مقدار برای نظام جمهوری اسلامی بسیار اندک است و تنها تعدادی از دانشگاه ها در این زمینه کار کرده اند.

 *چه اقداماتی در زمینه ترویج فرهنگ علوی در بین دانش پژوهان و طلاب شده است ؟

با شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره صحبت هایی شده است و در کنار آن به نهادهای رهبری در دانشگاه ها نیز فراخوان داده شده و در این باره صحبت های نیز شده است، البته باید کارشناسانی در رابطه با آموزش و پژوهش در عرصه دانشگاه در این زمینه در نظر گرفته شود.

مورد بعدی مسئله حوزه های علمیه است، که البته معتقد هستیم حوزه های علمیه در این بخش در گام اول قرار دارند و البته این را نیز باید در نظر داشت که این نهاد از خانواده قرآن و نهج البلاغه می باشند.

کارشناسان، مدیران حوزه، محققین و مدرسین باید طلبه ها را برای فراگیری نهج البلاغه درجه بندی و طبقه بندی کنند. به عنوان نمونه برای عده ای مواعظ نهج البلاغه بیان شود و برای عده ای دیگر معارف نهج البلاغه بازگو گردد و یا برای عده ای الهیات نهج البلاغه تبیین شود، هم چنان که علامه طباطبایی الهیات نهج البلاغه را با نگاه عرفانی و فلسفی مطرح می کنند، طبقه بندی و درجه بندی و پیدا کردن اساتید برای این موضوع اهمیت دارد.

*پیش نیاز تدریس و ترویج نهج البلاغه، تربیت کارشناسان است، دراین راه چه فعالیتی کرده اید؟

 تربیت کارشناسان ویژه جهت تدریس نهج البلاغه از ضرورت هاست که باید حوزه های علمیه واقعا نسبت به آن اهتمام پیدا کنند، به عنوان مثال برای 10 الی 30 نفر دوره آموزشی با اساتید زبده در نظر گرفته شود، چرا که تدریس نهج البلاغه مربی می خواهد که این مربوط به فضای آموزشی است.

در وهله بعد یک فضای مدیریتی نیز در کشور وجود دارد، با توجه به اینکه نهج البلاغه مقدار زیادی مباحث مدیریتی را شامل می شود، البته استخراج این مباحث کار مشکلی نیست و بسیاری نیز این کار را کرده اند و کتب آن موجود است.

به عنوان نمونه برای مدیران باید  بازگو شود که در تعامل با مردم باید چگونه باشند، برخورد امیرالمومنین(ع) با بیت المال چگونه بود و یا برخورد ایشان با برادرشان که کمک می خواست چگونه بود؟ دغدغه نسبت به بیت المال، دغدغه نسبت به برخورد با مردم در نهج البلاغه چگونه بیان شده است.

*اگر می خواستید شیرینی نهج البلاغه را به نسل جوان انتقال دهید از چه بخش هایی شروع می کردید؟

شیرینی آن به این است که ببینیم مخاطب ما چه کسی است، هم چنان که طبیب نبض مریض را می گیرد و متناسب با وضعیت مریض دارو تجویز می کند، مخاطب جوان نیز حمایت و هدایت می خواهد، نیاز به اخلاق و ارزش دارد تا ارزش ها را بشناسد. نامه امیرالمومنین(ع) به امام حسن(ع) یک دنیا حرف در عالم تربیت و آموزش دارد، بر همین اساس باید بیان مناسب و نیازشناسی و مخاطب شناسی صحیحی وجود داشته باشد. نسل امروز تشنه است. نباید طلا و شمش طلا را به او داد و گفت که اگر می خواهید به مراسم بروید، این شمش را بیاندازید، باید این شمش طلا را هنرمندانه گردن آویز، خلخال و گوشواره شود و امروز این هنر بسیار مهم است.

علامه جعفری در نشست جهانی در خصوص مقدار ارزش انسان شرکت کردند، در این بین هر یک از دانشمندان درباره این موضوع چیزی گفت، علامه جعفری در پاسخ به این سوال اظهار می کنند قیمت انسان به مجموعه چیزهایی است که آن آنها را نیکو می داند.

 در مراسم افتتاح مدرسه رکن الملک روز عید غدیر روی همین مسئله صحبت شد، یکی از اساتید اصفهان گفت تمام کتب روانشناسی غرب و اروپا را زیرورو کردیم هیچ کس درباره قیمت انسان این گونه صحبت نکرده و پرسید این جمله از چه کسی است؟ در پاسخ ایشان اظهار شد که این جمله از کلمات قصار در نهج البلاغه است.

*نکته پایانی

در تبیین نهج البلاغه عمده پردازش مطلب است، موانع فهم مطلب باید از سر راه زدوده شود.

به عنوان نمونه برای موضوعات تربیتی نامه 31، برای امر حکومت داری نامه 53، برای خودسازی خطبه 193 قابلیت طرح و تبیین دارد، هم چنان که 50 درصد نهج البلاغه بیان دردهای امیرالمومنین(ع) و تاثر ایشان از کژی ها است، کژی هایی که در بین مردم و یا کژی هایی که در بین  کارگزاران است.

انتهای پیام