به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، دکتر محمدجواد لاریجانی، رئیس مرکز دانش های بنیادی، ظهر امروز در همایش ملی ابن سینا که در تالار شیخ صدوق حرم عبدالعظیم حسنی(ع) برگزار شد، با اشاره به جایگاه انسان در مباحث فلسفی ابن سینا و علامه حسن زاده آملی، گفت: خداوند سه نعمت را به انسان داده است یک نعمت بودن و وجود که ضروری نبوده و دوم نعمت انسانیت است که باز هم ضروری نبوده که ما انسان بشویم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه افزود: انسان صاحب نطق و اراده است و این دو فعل اختیاری است که افعال ما را می‌سازد و به دنبال آن به سعادت یا شقاوت می‌رسیم.

رئیس مرکز دانش های بنیادی با بیان این که نعمت سومی که خداوند متعال به انسان داده هدایت است، گفت: شهید ثانی که در مباحث فقه و اصول بسیار صاحب نظر بودند، هدایت از نظر ایشان دارای چهار سپهر است. سپهر اول به علم نطق مربوط است، اینکه می‌فهمیم که کجا هستیم و اطراف مان چه اتفاقاتی می افتد. و این فهمیدن با عقل است، البته عقل در لسان اهل بیت معنای جالبی دارد. عقل یعنی انسان منافع حقیقی خود را تشخیص بدهد و به آن عمل بکند.

وی ادامه داد: سپهر دوم هدایت نشانه ها در عالم هستی است، اما بشر امروز حساسیتی به نشانه ها ندارد. در حالی که معنویت در نگاه ابن سینا قائل شدن معنا برای هستی است و این نگاه درست در رد سکولاریسم مدرن است. یعنی اگر انسان دنبال نشانه ها برود ندای منادی را خواهد گرفت.

 لاریجانی اظهار داشت: سپهر سوم هدایت انبیا است و سپهر چهارم هدایت های ویژه مانند نداهای آسمانی و وحی و خواب ها و حتی استخاره است‌.

رئیس مرکز دانش های بنیادی در ادامه ضمن تکریم جایگاه علمی و معنوی علامه حسن زاده آملی، گفت: ایشان سخاوت در علم دارند و بدون هیچ چشم داشتی شاگرد پروری کردند. دومین ویژگی ایشان اخلاق مداری و عمل به آن بود. علامه دغدغه کاربرد داشتند و علم و عمل را با هم دیگر می‌دیدند.

وی افزود: سوم ویژگی ایشان؛ فرهنگ تعلیم و تعلم خاص است که مختص علامه است. ایشان در تدریس تقوا، فداکاری و صداقت علمی دارند چیزی که امروزه رعایت نمی‌شود و به نام سرقت علمی و ادبی از آن یاد می‌شود. علامه حسن زاده آملی به مسئله ارجاع و ذکر نویسنده و اینکه از کجا آمده است توجه شایانی داشتند و تمام آثار ایشان ارجاع داده شده و این خود یک خصلت مدرن آکادمیک است.

لاریجانی خاطر نشان کرد: علامه حسن زاده آملی کارهای علمی متفاوتی دارند ایشان هم در فقه و اصول خبره هستند و هم در معارف مربوط به نفس انسانی. این معارف شامل سه بخش می‌شود؛ مباحث فلسفی(علم النفس فلسفی)، معارف الهی(توحید،معاد، انسان کامل و ولایت) و معارف عملی( تهذیب، جهاد و تزکیه نفس).

رئیس مرکز دانش های بنیادی گفت: همچنین علامه کتب و مقالات علمی فراوانی درباره فلسفه نفس تالیف کرده اند که می توان به کتاب عیون مسائل النفس و شرح آن، تعلیقات بر علم النفس ابن سینا، گوهر روان و درس های معرفت نفس اشاره کرد.

لاریجانی در پایان با اشاره به دیدگاه علامه حسن زاده آملی به سبک علمی حوزه های علمیه، گفت: دیدگاه ایشان این بود که در حوزه های علمیه از علوم پایه استفاده شود و معارف ریاضی، نجوم و فیزیک پایه مورد توجه قرار بگیرند.

خبرنگار: فاطمه اسماعیلی