به گزارش خبرگزاری حوزه، در آستانه هفدهم مردادماه، روز خبرنگار با چند تن از کارشناسان و فعالان رسانه ای که سابقه فعالیت مطبوعاتی نیز داشته اند به گپ و گفت پرداخته و به طور مشخص یک سوال از آن ها پرسیده ایم؛ "مهم ترین شاخصه یا شاخصه های خبرنگار متعهد و انقلابی در گام دوم انقلاب چیست؟ "
آنچه در ادامه می آید، مشروح دیدگاه ها و نظرات این عزیزان با خبرگزاری حوزه در رابطه با همین سؤال است، هر چند که برخی از آن ها نکات دیگری را راجع به وظایف خبرنگاران و اهالی رسانه در زمانه ی فعلی نیز بیان داشته اند؛
مطالبه گری از مسئولان؛ رسالت اجتماعی خبرنگاران
حجت الاسلام و المسلمین علی نهاوندی، مشاور قائم مقام سازمان صدا و سیما با اشاره به اهمیت رسالت اجتماعی خبرنگار به عنوان حلقه واسط میان مردم و حاکمیت و مسئولان اظهار داشت: در کنار هشدار دادن نسبت به ضعف عملکردها و ایرادات و معایب، رسانه ها و به طور مشخص خبرنگاران، نقش مهمی در فرهنگ سازی جامعه دارند، ضمن آن که به هر حال یکی از شئون مهم آن ها مطالبه گری است.
وی افزود: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب بر لزوم زمینه سازی به منظور تحقق تمدن نوین اسلامی تأکید فرمودند و بی شک یکی از پیشران های حرکت به سمت این مقوله، خبرنگاران و اهالی رسانه هستند که هم در ابعاد داخلی و هم در عرصه های بین المللی نقش آفرین می باشند.
اهمیت آینده پژوهی در فعالیت های مرتبط با رسانه و خبرنگاری
مدیر گروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ادامه داد: از سویی ما باید نگاه به آینده و مباحث پیش رو داشته باشیم و ضمن توجه به زمان حال از اقتضائات دوران آتی غافل نشویم. رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب افق روشنی برای ما ترسیم کردند و همواره تأکید ایشان بر لزوم حفظ روحیه اُمید به آینده در سطح جامعه است که در این باره قطعاً خبرنگاران و فعالان رسانه ای، وظیفه مهمی بر دوش دارند.
وی گفت: ما در گام دوم نیازمند نقد سازنده هستیم یعنی باید بر اساس تجربه چهل و یک سال گذشته، به نقد مسایل بپردازیم تا به این وسیله بتوانیم ایرادات و نقاط ضعف را شناخته و در صدد رفع آن ها برآییم و البته همان طور که اشاره شد و در فرازهای مختلف بیانیه گام دوم نیز مشهود است، رسانه ها در عین نقد و اشاره به مشکلات باید اُمیدآفرین باشند.
دشمن شناسی و تأکید بر راهبرد مقاومت
حجت الاسلام و المسلمین نهاوندی همچنین با بیان این که دشمن شناسی و البته شناخت صحیح ظرفیت های جبهه خودی، از دیگر بایسته های فعالیت خبرنگاری و رسانه ای در گام دوم انقلاب است، ابراز داشت: ما در عین دشمن شناسی نباید از دشمن هراس داشته باشیم، ضمن آن که به هیچ وجه نباید از اهمیت راهبرد مقاومت غافل شویم.
وی افزود: نکته مهم دیگر ناظر به لزوم توجه به ظرفیت و اهمیت فرهنگ حضور ژورنالیسم در جامعه است، چه آن که به هر حال رسانه ها و خبرنگاران متعهد و انقلابی می توانند از منظر نگاه افق مند و بلندهمتانه، ضعف و خلأ احزاب قوی و کارآمد در جامعه را به نوعی پُر کنند به شرط آن که در دام جناح گرایی و باندبازی نیفتاده و زمینه خدمت صادقانه مسئولان در کشور را فراهم نمایند.
صداقت، شفافیت و شجاعت در فعالیت رسانه ای
وی همچنین بیان داشت: واقعیت آن است که نهاد خبرنگاری و اطلاع رسانی در روزگار ما اهمیت بیش از پیشی یافته و لذا باید گروه های اجتماعی و سیاسی از ظرفیت عظیم خبرنگاران و اهالی رسانه به درستی استفاده کنند و خود خبرنگاران نیز البته همواره در برنامه ها و رویکردهایشان اطلاع رسانی صادقانه، شفاف و در عین حال شجاعانه را محور قرار دهند.
رسول شکری نیا، کارشناس ارشد رسانه و فضای مجازی نیز گفت: با توجه به این که خبرنگاران عناصر فکور و خردمند در فرآیند اطلاع رسانی و نمایندگان صادق بین مردم و مسئولان هستند، لذا آگاه ترین قشر جامعه و مهم ترین و مؤثرترین گروهی به شمار می روند که می توانند سطح تعامل و ارتباط مردم با مردم، مسئولان با مردم و حتی مسئولان با مسئولان را به خوبی ارتقا ببخشند.
لزوم ارتقای مهارت و سواد رسانه ای خبرنگاران
وی همچنین با اشاره به این که مسئولیت بسیار خطیر و سنگینی متوجه خبرنگاران در عصر فرا ارتباطات است، اظهار داشت: در عصر جدید بخش عمده ای از مردم به واسطه اشتیاق و علاقه ای که به حوزه رسانه دارند، به عنوان شهروند- خبرنگار به فعالیت مشغول هستند و در این اوضاع و احوال خبرنگاران باید توانمندی و مهارت و سواد رسانه ای خود را به شکل قابل قبولی ارتقا ببخشند، چرا که اگر این کار را نکنند، چه بسا در تحولات شتابان جامعه از شهروند- خبرنگاران نیز عقب بمانند.
این روزنامه نگار پیشکسوت همچنین با بیان این که یکی از دلمشغولی های خبرنگار و روزنامه نگار متعهد و انقلابی، تلاش برای کاستن از حجم آلام و مشکلات مردم است، تصریح کرد: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب تاکید فرمودند که نسل جوان و نوجوانی که وارد عرصه می شود باید نسلی باشد که بر اساس تربیت انقلابی بتواند به درستی در جامعه به نقش آفرینی بپردازد و در این میان روحیه انقلابی و جهادی بسیار حائز اهمیت است.
وی افزود: با توجه به اقتضائات کنونی، نیاز است که نسل جدید خبرنگاران و روزنامه نگاران آگاه و هوشمند و دارای رویکرد انقلابی و دینی وارد میدان شوند و بر این اساس می توانیم این نوید را بدهیم که در آینده شاهد رقم خوردن تحولات مطلوبی خواهیم بود و ان شاء الله زمینه تحقق فرمایشات حضرت آقا در گام دوم انقلاب در عرصه های خبر و رسانه فراهم می گردد.
لزوم تقویت نگاه حرفه ای و انقلابی گری
شکری نیا همچنین گفت: ما در عین حال که باید روز به روز فعالیت حرفه ای خود را تقویت کنیم، باید با حفظ و تقویت رویکرد انقلابی گری، مراقب باشیم که از اصول و ارزش ها و باورهای خود کوتاه نیاییم و در این بین، فرمایشات امام و رهبری و سیره شهدای بزرگواری مثل حاج قاسم سلیمانی و نیز شهدای اهل قلم به خصوص شهید آوینی را سرلوحه کار خود قرار دهیم.
وی افزود: مساله مهم بعدی، لزوم استفاده از ظرفیت و توانمندی روزنامه نگاران و خبرنگاران پیشکسوت است، چه آن که گاهی اوقات به خاطر کم توجهی ما و بعضاً کوتاهی مسئولان، بسیاری از این چهره های پیشکسوت یا بازنشسته شده و یا این که در گوشه کناری مشغول هستند و کمتر به توانمندی و ظرفیت آن ها توجهی صورت می گیرد.
لزوم پیگیری خواسته ها و مطالبات مردم از سوی رسانه ها
زهرا ایرجی، خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری ایکنا نیز با بیان این که خبرنگار رابط میان مردم و مسئولان است و این ماهیت باید به شکل مشهودی در عرصه فعالیت خبرنگاری نمایان باشد، گفت: به خصوص در گام دوم انقلاب این مسئولیت و رسالت دارای اهمیت مضاعفی است و از رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی انتظار می رود که بیش از پیش به مردم و نیازها و مطالبات آن ها توجه کنند.
وی افزود: گاهی اوقات احساس می شود که خبرنگاران بیشتر از مردم به سمت مدیران و مسئولان سوق می یابند و حال آن که ما اول نماینده مردم هستیم و باید بازگو کننده نظرات و مشکلات آن ها در عرصه های مختلف باشیم.
از شهروند- خبرنگاران عقب نمانیم!
این دانشجوی مقطع دکتری رشته ارتباطات همچنین خاطرنشان کرد: امروزه رسانه های جدیدی پدید آمده و به واسطه آن ها مردم عادی که تا پیش از این هیچ وقت قلم به دست نگرفته بودند، خودشان را در قالب خبرنگار مطرح می کنند.
وی بیان داشت: در واقع زمانی قلم خبرنگاری در دست عده خاصی بود اما امروز به جهت شرایط خاص جامعه، قلم در دست عده بسیاری از مردم جامعه است و امروزه با پدیده ای با عنوان شهروند- خبرنگار مواجه هستیم که این مساله باعث شده که ما خبرنگاران به جای آن که روز به روز قلم خود را قوی تر کنیم، بعضاً بیشتر به دنبال آن هستیم که خودمان را به توده های مردم نزدیک تر کنیم و به نظر می رسد که در این میان، یک مقدار دچار سطحی نویسی شده و از عمق فاصله گرفته ایم، در حالی که ما باید الگوی آنها در بحث درست نویسی و حرفه ای گری باشیم.
ایرجی همچنین افزود: شبکه های اجتماعی البته محاسنی نیز به همراه داشته اما در درون خود آفت هایی نیز داشته که نباید از آن غافل شد، از جمله این که به جهت رشد کمیت گرایی، امروزه مردم حوصله مطالب علمی و طولانی را ندارند و بیشتر به دنبال پست ها و عکس های جذاب و کوتاه و زودگذر هستند. از این منظر باید گفت که خلاصه نویسی و کپسولی ارایه دادن مطالب باعث تضعیف خبرنگاران شده، ضمن آن که تا حدودی سطح ذائقه و سلیقه مردم را نیز کاهش داده که ما خبرنگاران باید در این زمینه ضمن توجه به مقوله آموزش به دنبال تقویت سطح مطالعه خود باشیم.
حق خواهی و عدالت طلبی؛ شاخصه خبرنگار متعهد و انقلابی
حجت الاسلام سید محمد حسین نواب، مدیر مدرسه اسلامی هنر نیز با تأکید بر این که پایبندی به حق و حقیقت و عدالت طلبی، جزو مهم ترین شاخصه خبرنگار متعهد و انقلابی است، ابراز داشت: شیعه و محب اهل بیت(ع) را به عدالت طلبی و حق گرایی می شناسند و طبعاً خبرنگار شیعه نیز باید این گونه باشد. بنابر این یک خبرنگار متعهد، مؤمن و انقلابی بیش از هر چیز باید حق خواهی و عدالت طلبی را سرلوحه برنامه های خود قرار دهد که این مهم البته در گام دوم انقلاب، اهمیت و ضرورت مضاعفی نیز پیدا کرده است.
حصار رسانه ای دشمن را باید بشکنیم
حجت الاسلام عبدالله جلالی، پژوهشگر و فعال رسانه و مشاور مدیر کل پژوهش های اسلامی صدا و سیما در تعاملات حوزوی با تأکید بر لزوم شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: یکی از خواسته ها و مطالبات مقام معظم رهبری از ما که در بیانیه گام دوم انقلاب نیز برجسته است، همین موضوع می باشد که خبرنگاران و فعالان رسانه ای انقلابی باید به دنبال تحقق آن باشند.
وی افزود: در عرصه های مختلف شاهد تأثیرات این محاصره خبری و رسانه ای که علیه کشور و نظام ما شکل گرفته، هستیم و لذا باید تلاش ما این باشد که این حصر ظالمانه را بشکنیم.
ارتباط میان مراکز حوزوی و مراکز خبری تقویت شود
این فعال و پژوهشگر رسانه ای همچنین یادآور شد: به نظر می رسد که مدل تولید خبر و خبررسانی را باید در حوزه ایجاد کنیم، ضمن آن که تقویت ارتباط میان حوزه های علمیه و مراکز خبررسانی کشور در برهه حساس کنونی دارای اهمیت ویژه ای است.
وی افزود: از سویی باید با آموزش های مناسب به دنبال ایجاد تحول در فرم و محتوای کار خبری باشیم، ضمن آن که از اهمیت شناسایی استعدادهای فعال در خبرگزاری های دینی و حوزوی و حمایت از آن ها به منظور جریان سازی مطلوب خبری نیز غافل نشویم.
گفتگوها از: سید محمد مهدی موسوی
