به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی در نشست علمی مجازی «جایگاه اندیشه های کلامی معاصر در پاسخ گویی به نیازهای جامعه» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با بیان این که علم کلام در دوران معاصر دچار تغییر و تحولاتی شده است، گفت: می‌توان گفت از حدود سال ۱۳۲۰ شمسی تا الان علم کلام در چند عرصه خودش دچار تحول شده که این تحول بر اساس نیازهای جامعه بوده است.
عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: علم کلام بر اساس آن نیازها سعی کرد خودش را تا حدی خودش را تغییر بدهد، هرچند هنوز هم از وضع موجود تا وضع مطلوب فاصله دارد ولی برای تأمین نیازهای جامعه سعی کرد خودش را روزآمد کرده و دچار تحولاتی شود و بر اساس نیازها جلو آمده است.
وی با بیان این که علم کلام در عرصه مدیریت، روش، متون، پژوهش و محتوا متحول شده است، گفت: در عرصه مدیریت به طور خاص می توانیم از بعد از انقلاب بیشتر حرف بزنیم، همچنانکه دهه شصت، حوزه علمیه بر اساس نیازهای جامعه به این نتیجه رسید که کلام باید مطرح شود و از اساتید فن و افرادی از جمله آیات عظام سبحانی و جوادی دعوت شد که این افراد عهده دار کرسی تدریس شدند ولی چون جوابگو نبود مرکز تخصصی کلام تأسیس شد و در ادامه مراکز تخصصی کلام دیگری با گرایش های مختلف اضافه شد.
حجت الاسلام والمسلمین جبرئیلی در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: در حوزه مدیریت علم کلام با محوریت این افراد تحولی را پذیرا شدیم و حوزه و متکلمان این تحول را انجام دادند؛ در عرصه روش نیز کلام به جامع نگری رسید و علمای آن دوران فهمیدند که تنها علوم فلسفی و حدیثی جواب نمی دهد و روش جامع نگر را افراد و شخصیت های ارجمندی نظیر آیت الله ربانی گلپایگانی ارائه کرده اند.
وی در ادامه سخنان خود یادآور شد: در ارتباط با متون نیز در دوران معاصر آثار خوبی تولید شده و محصولات قابل تحسینی داریم و همچنین پژوهش های خوب، دانشنامه ها و آثار گرانسنگی از سوی پژوهشگران و مراکز پژوهشی در کشور ما در حوزه کلام تولید شده است.
عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تحولات علم کلام در دوران معاصر در عرصه محتوا یادآور شد: کلام جدید در دوران معاصر جا افتاد و اصلاحاتی از سوی برخی شخصیت های برجسته در آن صورت گرفت، همچنانکه مرحوم آیت الله مطهری از اواخر دوران پهلوی تا اوایل جمهوری اسلامی به مرور مباحث کلام جدید را مطرح کرد.
استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر این که شخصیت ها بر اساس این پنج محور تحول دانش کلام در دوره معاصر را رقم زدند، گفت: ما همچنین برای این منظور می توانیم چهار مدرسه را رصد کنیم که این چهار مدرسه؛ مدرسه جبل عامل، نجف، قم و تهران هستند که انصافا متکلمان خوبی را تربیت کرده و توانسته اند نیازهای جامعه را بر اساس امکانات جوابگو باشند.
وی اضافه کرد: از جمله همین متکلمان که دست پرورده مدرسه قم و تهران محسوب می‌شود همین شخصیت برجسته یعنی شهید مطهری(ره) است که انصافا علم کلام را دچار تحولات اساسی کرد، بنابراین در دوران معاصر به ویژه پس از انقلاب کارهای زیادی انجام شده، هرچند هنوز تا وضع مطلوب و نقطه آرمانی فاصله داریم و باید برای رسیدن به آن تلاش کنیم.
