حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، ضمن تبریک هفته پژوهش به همه محققان و پژوهشگران گفت: دقت در واژه، تاریخ و تأثیر پژوهش در توسعه علوم و کاربردی کردن آنها در تحولات جوامع بشری، ضرورت و اهمیت پرداختن به امر مبارک پژوهش را بیشتر می‌کند.
ضرورت شناخت از اولویت‌های پژوهشی
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: در شکل‌گیری پژوهش‌های نو در ساحت‌های مختلف علوم، مؤلفه‌های زیادی وجود دارد که مهم‌ترین آنها هدف از پژوهش و پاسخ به نیازی است که در یک پژوهش به آن پرداخته می‌شود؛ این امر مستلزم شناخت میدانی و موردی از موضوعاتی است که نیازهای بخشی و نیازهای کلی جامعه را برآورده می‌کند تا یک پژوش هم قَیِم باشد هم قیمت داشته باشد، در حقیقت شناخت میدانی و تمرکز در موارد مورد نیاز و کشف و استخراج پاسخ‌ها از ادله و منابع معتبر، پژوهش‌ها را دارای اثر در جامعه می‌کند.
ساختار پژوهش‌ها همیشه نیازمند روش‌ها و رویکردهای جدید داشته است
این استاد حوزه ادامه داد: در دنیای علم و پژوهش، به روز رسانی شیوه‌های پژوهش امری مرسوم بوده اما در چند دهه اخیر، روشمند شدن پژوهش‌ها در قالب‌های گوناگون از تنوع بیشتری برخوردار شده است که آگاهی و بکار بستن آنها سرعت و انگیزه‌های پژوهشی را بیشتر می‌کند، که اطلاع‌رسانی و آموزش از شیوه‌های متنوع تحقیق و پژوهش، زمینه‌های رشد کمی و کیفی پژوهش‌ها را به همراه خواهد داشت که متولیان امر پژوهش در این زمینه می‌توانند با رویکردی تحولی و رویه‌ای کارآمد، مسیر پژوهش در حوزه‌های علمیه را مطابق با اصول و روش‌های تحقیقی حوزه‌های علمیه، هموارتر نمایند.
استمرار همراهی آموزش و پژوهش در حوزه‌های علمیه
وی بیان داشت: شیوه علمی و عملی آموزش در حوزه‌های علمیه همیشه همراه با پژوهش بوده است؛ اساساً روش فقاهت دو رکن اصلی آموزش و پژوهش را در خود داشته و دارد و این روش با وجود قدمت، از پویایی برجسته‌ای برخوردار است، تولید علم، توسعه مسائل و مباحث، گسترش عناوین علوم، تألیف آثار فاخر و گرانبها و کثرت انظار مختلف، دلیل محکمی بر این مدعا است، آنچه در این راستا حوزه‌های علمیه را ترغیب بیشتر به رسالت خود می‌کند، تنوع و فراوانی موضوعات حدیثه و مسائل مستحدثه می‌باشد که حوزه‌های علمیه در زمان کنونی، رسالت و تأثیری بی‌سابقه می‌توانند داشته باشند.
اطلاع از موضوعات پژوهشی
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه عنوان داشت: مهم‌ترین عنصر در پژوهش‌های موفق، اطلاع از موضوعات و اولویت‌های پژوهشی است، در غیر این صورت سیر پژوهش‌ها به سمت تکرار، موازی کاری و در نتیجه بی‌ثمر ماندن پژوهش‌ها می‌باشد؛ این مهم را باید در امر پژوهش‌ها جدی گرفت؛ هم اکنون در مدیریت حوزه‌های علمیه این امر چند سالی است که صورت می‌گیرد اما به روز رسانی فهرست‌ها و اولویت‌ها، نکته‌ای است که باید در فاصله زمانی اندک صورت پذیرد. در حقیقت شتاب علمی حاکم برجهان و ورود علوم انسانی رقیب در جهان، ورزیدگی بیشتری در حوزه پژوهش و تحقیقات علوم اسلامی را می طلبد.
ارتباط میان‌مجموعه‌ای در اطلاع و نیازسنجیِ موضوعات پژوهشی
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با بیان این که یکی از نواقص سازمانی حوزه‌های علمیه با توجه به ظرفیت‌های بی‌بدیل، نبود مرکز پژوهش‌های ملی و بین‌المللی است گفت: در حوزه علمیه قم باید مرکزی شناخته شده وجود داشته باشد تا هر شخص یا مرکز یا گروهی که نیاز به پژوهش‌های حوزوی دارد، موضوع یا طرح خود را بیان کنند.
این استاد حوزه ادامه داد: محاسن این مرکز می‌تواند اطلاعات و مبادلات علمی و پژوهشی دو سویه‌ای را ایجاد کند و موتور پژوهش در تراز کشوری و جهانی را به حرکت درآورد، البته این پیشنهاد را در قالب یک طرح چند سال پیش ارائه دادم و جوانب و فوائد آن را به وضوح و مستدل بیان کردم که به هر دلیلی انجام نشد، اما امروز نیز بر این طرح اصرار می‌ورزم که حوزه بزرگ علمیه قم نیازمند مرکز پژوهش‌ها است تا علاوه بر ارتباطات علمی، پژوهش‌های مراکز، مؤسسات، پژوهش‌های فردی وجمعی و هم‌چنین پایان‌نامه‌های حوزوی با نگاه میدانی را مدیریت و ساماندهی کند.
پژوهش‌های مؤثر موجب تحول و ترقی محتوایی در علوم می‌شود
وی افزود: به نظر می‌رسد تحول محتوایی مهم‌تر از تحول ساختاری است، هر چند ساختارها به مثابه الگو و مدل عمل می‌کنند، اما آنچه هدف از پژوهش‌ها است، تأثیر علوم انسانی اسلامی در جهت بخشیدن به علوم دیگر در راستای بینش معرفتی و جهان بینی توحیدی است، این امر موجب تأثیرگذاری معارف دینی در گستره علوم دیگر می‌شود که اگر جهت و افق تدوینیِ پژوهش‌ها را به سمت این امر مبارک، تعریف و تبیین کنیم، ظرفیت عظیم علوم الهی و تراز علمی حوزه‌های علمیه را می‌توانیم در منظر همگان قرار دهیم.
روان‌سازی، ارائه موزون و توجه به استانداردهای پژوهشی
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه عنوان داشت: علاوه بر توجه به محتوا و غنای پژوهش‌ها، ساختارهای پژوهشی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، ویژگی دنیای ارتباطات، ارائه محتوای غنی و مفاهیم ارزشمند در قالب‌های قابل فهم، می‌باشد؛ بکار بستن عناوین و واژه‌های قابل دسترسی برای پژوهشگران دیگر مراکز علمی، از مهم‌ترین این مباحث است، به همین دلیل است که گفته می‌شود زبان علمی، زبان ارتباط و درک مسائل مشترک در حل مشکلات می‌باشد، بنابراین نگاه ویژه به زبان گویای پژوهش‌ها، راه را برای جلب توجهات، فراگیری پژوهش‌ها و نقد و بررسی آنها فراهم می‌سازد.
توفیقات گام دوم انقلاب، مبتنی بر پژوهش‌های عمیق است
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با بیان این که بیانیه گام دوم انقلاب بسیاری از ضرورت‌های برنامه ریزی در حوزه‌های مختلف را بیان کرده، اضافه کرد: توصیه‌های هفت گانه در این بیانیه، افق و تراز برنامه‌ها را مشخص کرده که علاوه بر اینکه موضوعات درون بیانیه بهترین موضوعات مورد نیاز برای پژوهش‌های مفید است، جایگاه و مسیر پژوهش در توفیقات جامعه را مطرح نموده، رهبر معظم انقلاب اولین توصیه از هفت گانه توصیه‌ها را به علم و پژوهش اختصاص داده‌اند و می‌فرمایند: «اول، علم و پژوهش: دانش، آشکارترین وسیله‌ی عزّت و قدرت یک کشور است» که معلوم می‌کند علم و پژوهش مبنای رسیدن یک مکتب و ملت به قله‌های دانش و توفیقات اجتماعی و جهانی است.
برنامه‌های قابل تقدیر پژوهشی در مدیریت حوزه‌های علمیه
این استاد حوزه ادامه داد: در شورای عالی و مدیریت حوزه‌های علمیه چشم‌انداز و برنامه‌های خوبی در راستای بهینه‌سازی پژوهش‌ها و استفاده از نظرات و ایده‌های محققین و پژوهشگران، صورت پذیرفته که راه را برای تداوم افتخارات و خدمات پژوهشی و رسیدن به جایگاه ویژه حوزه‌های علمیه را هموار می‌سازد.
