به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در استان کردستان، حجت الاسلام حکمت حکیمی فر، مدیر مدرسه علمیه امام صادق(ع) شهرستان بیجار و امام جمعه شهر توپ آغاج در یادداشتی به نقش‌آفرینی امام باقر(ع) در یکپارچه‌سازی مراسم حج پرداخته است.
امروز یکی از مهم‌ترین جلوه‌ها و نشانه‌های وحدت مسلمین و امت اسلامی، مراسم حج است. با اینکه این فریضه، اعمال بسیار، شرایط مختلف و فروع فقهی فراوانی دارد؛ اما با این وجود، مسلمانان را در تمام اعمال اساسی حج متفق می‌یابیم. مثلاً در حال حاضر تمام مسلمانان اتفاق نظر دارند که پنج میقات وجود دارد، و در یک مکان آن را برپا می‌کنند، در حالی که اگر در مکان میقات‌ها با هم اختلاف داشتند چه هرج و مرجی که به‌وجود نمی آمد. همچنین چگونگی طواف و سعی و محدوده‌ی عرفات و منا، وقت‌های مختلف اعمال، وقوف در عرفات و مشعر و محدوده مشعر... امروزه تمامی این امور نزد مسلمانان محل اتفاق است. بر فرض اگر برخی از مسلمانان شروع طواف را از حجرالاسود در حالی که خانه خدا در سمت چپشان باشد بدانند؛ یعنی به‌همان گونه که در شرع آمده است، و برخی نظرشان برعکس باشد بدین صورت که شروع طواف را از همان جا بدانند اما در حالی که خانه خدا سمت راستشان باشد، در این صورت حاجیان چه وضعی پیدا می‌کردند؟! و همچنین اگر در عمل سعی اختلافی میان مسلمانان بود، مشکلات فراوانی برای حاجیان پیدا می‌شد. اما ما می‌بینیم که حج شکل و صیاغی واحد دارد، با این که مسلمانان نسبت به‌امور گوناگون عبادی با یکدیگر اختلاف نظر دارند، حتی در نماز و وضو نیز با هم اختلاف دارند. اگر در حج نیز اینگونه اختلافات وجود داشت، اختلاف و شکاف بزرگی در میان مسلمانان واقع می‌شد.
این وحدت، به‌برکت امام باقر (ع) بود، زیرا در صحاح اهل سنت روایتی از امام باقر(ع) نقل شده که ایشان شیوه حج رسول خدا(ص) را از جابر بن عبد الله انصاری نقل می‌کنند و در نتیجه تمام مسلمانان، حج را با این جزئیاتش از امام باقر(ع) فراگرفته‌اند. البته پیروان اهل بیت(ع) احکام حج را بر اساس راه‌های مخصوصشان از امام باقر(ع) و سایر ائمه اطهار(ع) گرفته‌اند، اما دیگر مسلمانان حج را به‌عنوان کسی که روایتی را با سند درستش از پیامبر(ص) نقل کرده است، از امام باقر(ع) نقل می‌کنند. ما شیعیان می‌دانیم امام باقر(ع) خودش «مَهْبِطَ الْوَحْی» و بی‌نیاز از جابر است، اما حضرت با چشم‌انداز و نگاه به‌عمق تاریخ و شرایط مسلمانان(رَأْیُکُمْ عِلْمٌ وَ حِلْمٌ وَ حَزْمٌ) این روایت را از طریق جابر از رسول خدا(ص) نقل کردند تا در این عبادت مهم و گروهی، وحدت و انسجام ایجاد شود. حج عبادتی است که از جنبه گروهی بودن، منحصر به‌فرد است و امام باقر (ع) نقش‌آفرینِ اصلی در تحقق کامل این جمعی‌ترین فریضه و به‌دنبال آن، حفظ وحدت امت اسلامی بودند.
مطلع حدیث امام باقر(ع) از جابر به‌نقل از سنن تِرمذی، باب (۸۴): باب حجة رسول‌اللَّه(ص)، حدیث ۳۰۷۴ عبارت است از: «حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ، حَدَّثَنَا حَاتِمُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ، حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِیهِ، قَالَ: دَخَلْنَا عَلَی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ... فَقُلْتُ: أَخْبِرْنَا عَنْ حَجَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ فَقَالَ: ...»(صحیح مسلم، ج۸؛ سنن ابوداود، ج۱؛ سنن دارمی، ج۲؛ سنن ابن‌ماجه، ج۲، مسند احمد بن حنبل، ج۳؛ سنن نسائی، ج۵، السنن الکبری بیهقی، ج۵؛ الموطاء مالک، ص۲۳۸، ۲۴۳، ۲۵۶؛ طبقات الفقهاء واقدی، ج۲؛ جامع ترمذی، ج۴؛ المستدرک حاکم نیشابوری، ج۱. همچنین ابن‌کثیر در کتاب «البدایة والنهایة» خود، بیشتر احکام حج را از این حدیث استنباط کرده که مورد استفاده اهل سنت است. این حدیث در منابع کتب اصلی ما نیز در کافی، ج۴، ص۲۴؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۴۵۴؛ من‌لایحضر، ج۲، ص۱۵۳ آمده است)
انتهای پیام./
