به گزارش خبرگزاری حوزه، از جمله پیامدهای گسترده و مهم کرونا، پیامدهای فرهنگی آن است و هر جمله عامل های مؤثر بر کنترل کرونا نیز عامل های فرهنگی است. دین داری مردم نیز به آن دلیل که امری اجتماعی و فرهنگی است، در تعامل و ارتباط متقابل با کرونا قرار دارد؛ یعنی هم کرونا بر کیفیت و کمیت دین داری آدمیان، وهم رفتار دینی مردم بر چگونگی مواجهه با کرونا اثرگذار است.
ابعاد اجتماعی، فرهنگی و دینی کرونا موجب شد تا از نخستین روزهای شیوع کرونا، حوزه های علمیه و طلاب و همچنین متفکران و اندیشمندانی که مسئله ها و ابعاد اجتماعی دین را در حوزه مطالعاتی خود دارند، به این مسئله، یعنی به تأثیرهای کرونا بر دین و دینداری بپردازند یا از اثرهایی که دین و دینداری بر کرونا دارد، سخن بگویند.
برخی از پیامدهای منفی کرونا نسبت به حوزه دین و دینداری سخن گفته و از آن به عنوان یک تهدید یاد کرده اند و برخی دیگر به فرصت هایی که در ورای تهدیدها وجود دارد، اشاره کرده اند. بیشترین تأثیر کرونا متوجه حوزه ای از مناسک دینی است که به صورت جمعی برقرار می شود و محرم و عاشورا یا حج و همچنین مسجدها و نمازهای جماعت یا جمعه ، از جمله این مناسک به شمار می آیند.
کتاب «عزاداری محرم و کرونا» به عنوان اثری ویژه، در حوزه مطالعات علوم اجتماعی ایرانی منتشر شده است.
در این اثر تجربیات و فعالیت‌های یکی از اصیل‌ترین نهادهای بومی، مردمی و مذهبی در جامعه ایران در مواجهه با شرایط و محدودیت‌های کرونایی از طریق مشاهده مشارکتی و گفتگو با فعالان میدانی روایت شده است. نتایج این پژوهش حاکی از انعطاف‌پذیری و تنوع و تکثر فراوان رفتارهای هیئات مذهبی و نشاندهنده این واقعیت است که هیات به عنوان یک نهادی برآمده از عمق باورهای دینی مردم، می‌تواند در سریعترین زمان ممکن و با حفظ اصول و اصالت‌های خود، آیین‌ها و مناسکی متناسب با اقتضائات جدید و حتی متناسب با شرایط جغرافیایی و ذائقه مردم ایجاد کند. هیات به دلیل گستردگی بی‌نظیر در سرتاسر کشور ایران و برخورداری از انواع ظرفیت‌ها مانند نیروی انسانی، مکان مناسب و اقناع مخاطب و مردم‌پایه‌بودن آن؛ ظرفیتی ویژه برای مواجهه هوشمندانه و موثر در مقابله با ویروس کروناست. از این‌رو لازم است در سیاست‌ها و تصمیمات کلان حاکمیتی ضمن پرهیز از برخورد یکسان با همه آنها؛ نگاهی فرصت محور به این ظرفیت داشته باشیم.
دکتر مهدی مولائی آرانی، برای ایده‌پردازی و مدیریت تدوین این کتاب، تجربه بیش از ۲۰ هیات از گونه‌های مختلف در هفت شهر ایران در محرم ۹۹ را با همراهی جمعی از پژوهشگران و با مقدمه‌ای از حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا انجام داده است.
این کتاب در ۳۳۵ صفحه و به همت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام به زیور طبع آراسته شده است.
