به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حسینعلی بای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست علمی با موضوع «بحران غزه، با رویکرد سیاسی، حقوقی و اخلاقی» که توسط پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه، مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی و شبکه اینترنتی عَبَرات برگزار شد، ارتکاب جنایات جنگی توسط رژیم صهیونیستی بر اساس معاهدات بین المللی را مورد واکاوی قرار داد و گفت: تا چند روز پیش احساس می کردم مسئله فلسطین را از طریق بحث علمی و حقوقی می توان بررسی کرد؛ اما با مراجعاتی که به قطعنامه های مکرر مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت داشتم، تقریباً از این نظرم عدول کردم و فکر می کنم که مسئله آنقدر واضح است که نیازی به بسیاری از این مباحث علمی شاید وجود نداشته باشد.
سابقه دیرینه اسرائیل در زمینه قتل
وی ادامه داد: بنی اسرائیل متأسفانه دارای سابقه ای طولانی در زمینه قتل انسان هاست. در قرآن کریم آمده است که «مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ کَتَبْنَا عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا». درست است که این آیه نسبت به عموم انسان ها کاربرد دارد، اما از آنجا که بنی اسرائیل در دو زمینه آدم کشی و افسادگری ید طولایی داشته اند، این آیه به طور مستقیم خطاب به آنان نازل شده است.
بای با اشاره به اینکه بنی اسرائیل می توانند مصداق بارز آیه « وَ إِذَا تَوَلَّی سَعَی فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیهَا وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ » باشند، اظهار کرد: خداوند می فرماید این ها اگر روی زمین آزاد باشند مزارع و آبادی ها را ویران کرده و نسل را از بین می برند. آیه دیگری که می خواهد روحیه آن ها را بیان کند این است که « لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا». در این آیه خداوند اعلام می فرماید که سخت ترین دشمنان برای اهل ایمان یهود هستند. البته باید بین جمعیت افراط گرای یهودی که هیچ حد و مرزی در ارتکاب جنایات برای خود نمی بینند با سایر یهودیان تفکیک قائل شد و به نظر می آید که خطاب قرآن کریم نیز نسبت به همین گروه افراطی از یهودیان است.
وی افزود: در جنگ غزه جنایات مختلفی قابل مشاهده بوده است. به طور کلی چهار نوع جرم در مخاصمات و منازعات مسلحانه داریم. یکی از آن ها جرائم خیلی عادی در جنگ به شمار می روند که بر اساس کنوانسیون های بین المللی از جمله کنوانسیون های ۱۹ اوت ۱۹۴۹ ژنو جرم شناخته می شوند، اما جنایت جنگی محسوب نمی شوند. معمولاً در قبال این گونه جرایم به صورت عادی برخورد شده و نهادهای بین المللی ورودی ندارند.
این پژوهشگر حوزوی ضمن پرداختن به سطوح بالاتر جرایم خاطرنشان کرد: بالاتر از جرایم عادی، جنایات جنگی را داریم. جنایات جنگی در مقیاس وسیع تری نسبت به جرایم عادی اتفاق می افتد. مثلاً آب را به صورت موقت به روی مردم یک روستا ببندیم یا اهالی یک روستا را مورد شکنجه قرار دهیم. این گونه جرایم ممکن است توسط یک یا چند نظامی انجام گرفته باشد، اما با این حال علیه تعداد قابل توجهی از افراد بوده است. اینجاست که نهادهای بین المللی از جمله دیوان بین المللی کیفری صلاحیت ورود به مسئله را دارد.
دیوان بین المللی کیفری در چه زمینه هایی صلاحیت ورود دارد؟
وی گفت: دیوان بین المللی کیفری در چهار مورد، صلاحیت ورود دارد. یکی از آن ها جنایت جنگی بوده و نسل کشی، تجاوز و جنایت علیه بشریت، سایر آن موارد را شامل می شود. کاملاً واضح و روشن است که تمامی این جنایات در جریان چند هفته اخیر غزه اتفاق افتاده است.
غزه؛ مصداق بارز نسل کشی در عصر حاضر
بای با بیان اینکه در غزه نسل کشی یا به بیان واضح تر نسل زدایی صورت گرفته است، یادآور شد: اینکه گروه، نژاد یا قوم خاصی را در تنگنا قرار داده تا در اثر گرسنگی و سایر فشارها از بین برد، از مصادیق بارز نسل کشی است. زیرا «قرار دادن عمدی گروه در معرض شرایط زندگی نامناسب که منتهی به زوال قوای جسمی به صورت کلی یا جزئی شود» در مصادیق نسل کشی در معاهدات بین المللی آمده است و این در حالی بوده که رژیم صهیونیستی سالهاست این کارها را انجام می دهد و بعضاً هیچ ابایی هم ندارند که در برخی از اظهار نظرهایشان با صراحت می گویند که ما نمی خواهیم این ها اینجا باشند.
وی تصریح کرد: حتی گروه های غیررسمی و افراطی صهیونیستی با صراحت اعلام می کنند که فلسطینیان انسان نیستند و بلکه به صورت عام تر می گویند مردم جهان به غیر از یهود- که از یهود هم گروه خاصی- بقیه افراد بشر اصلاً انسان نیستند که نیاز باشد از حقوق انسانی برخوردار باشند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سپس به تعریف نسل کشی پرداخت و بیان داشت: ایراد صدمی شدید نسبت به تمامیت جسمی یا روحی اعضای یک گروه از مصادیق نسل کشی و نسل زدایی می باشد. در کنوانسیون ژنو مصادیق مختلفی برای نسل کشی آمده است که شامل تخریب های گسترده که ضرورت نظامی بسیار موجهی برای آن وجود نداشته باشد، شکنجه یا رفتارهای غیرانسانی از جمله آزمایش های زیست شناختی، محروم کردن عمدی اسرای جنگی از محاکمه عادلانه و قانونی و همچنین اخراج یا انتقال یا حبس غیرقانونی افراد می باشد.
محکومیت اسرائیل در بیش از صد و هشتاد قطعنامه توسط سازمان ملل
وی گفت: بر اساس قطعنامه های شورای امنیت و بر اساس قطعنامه های سازمان ملل که ما در مورد اصل همان ها هم حرف داریم، اسرائیلی ها هرگز مجوز بسیاری از اقداماتش را نداشته است. سازمان ملل تاکنون در بیش از صد و هشتاد قطعنامه جنایات اسرائیل را محکوم کرده است. شورای امنیت نیز خطاب به این رژیم قطعنامه های بسیاری را صادر کرده و از اسرائیل خواسته است آوارگان فلسطینی را به وطنشان بازگرداند و از شهرک سازی ها خودداری کند. اما این در حالی است که اسرائیل هیچ حد و مرزی برای خودش قائل نبوده و اگر قدرتش بیشتر از باشد به کرانه باختری، لبنان و سوریه نیز حمله خواهد کرد و همانطور که تاکنون ثابت کرده است هیچ ابایی از کشتار عمومی نظامیان و غیرنظامی ها ندارد.
مهاجرت اجباری فلسطینیان؛ از اهداف صهیونیست ها
بای در ادامه افزود: یکی از اهداف اسرائیل از بین بردن زیرساخت های غزه است تا فلسطینیان را مجاب به مهاجرت نماید. انجام عمدی حمله ای با علم به اینکه چنین حمله ای موجب تلفات جانی یا آسیب به غیرنظامیان یا خسارت به اهداف غیرنظامی خواهد شد، از مصادیق جنایت جنگی بوده و در افعال رژیم صهیونیستی به وضوح این رفتار دیده می شود. حمله یا بمباران شهرها، روستاها، مناطق مسکونی یا ساختمان های بی دفاع نیز از جمله مصادیق جنایت جنگی است.
وی ضمن بیان اینکه اسرائیلی ها به صرف ادعاهای کاذب به خودشان حق می دهند مراکز غیرنظامی را هدف قرار دهند، ادامه داد: خود آمریکا که سرتاپا مدافع اسرائیل بوده و رئیس جمهور آن به صراحت می گوید اگر اسرائیلی نبود ما امروز آن را به وجود می آوردیم به اسرائیلی ها گفته است که گزارش های شما مبنی بر بریدن سر صهیونیست ها توسط مبارزان فلسطینی به اثبات نرسیده است.
عدم وجود هیچ گونه سند و بحثی مبنی بر اشغالگری رژیم صهیونیستی از سوی نهادهای بین المللی
این پژوهشگر حوزوی اظهار کرد: در مورد اشغالگر بودن رژیم صهیونیستی نه از نگاه سازمان ملل و نه از نگاه شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری هیچ بحثی وجود ندارد. این دولت اشغالگر یک منطقه بسیار محدودی را برای تنفس در اختیار فلسطینیان قرار داده است و به طور مجدد به صورت غیرمستقیم می خواهد بخش هایی از جمعیت سرزمین اشغالی را به خارج از آن سوق دهد و این یک جنایت جنگی می باشد.
وی با برشمردن یکی دیگر از مصادیق جنایت جنگی در وقایع فلسطین خاطرنشان کرد: ساکن کردن جمعیت غیرنظامی مورد نظر خود از سوی رژیم اشغالگر در سرزمین اشغالی و با هدف ایجاد غلبه جمعیتی نیز یکی دیگر از مصادیق حقوقی جنایت جنگی است و رژیم غاصب صهیونیستی در طول دهه های گذشته این جنایت را هم مرتکب شده است.
بای افزود: اعلان این مطلب که به احدی رحم نخواهد شد، یکی دیگر از مصادیق جنایت جنگی است. همچنین به کار بردن سم یا سلاح های سمی مانند بمب های فسفری که بنا بر گزارش های سازمان ملل رژیم صهیونیستی از آن ها استفاده می کند یکی دیگر از این مصادیق است.
وی گفت: تحمیل گرسنگی به غیرنظامیان که با صراحت از سوی رژیم صهیونیستی اعلام شد و گفتند که آب را بر مردم غزه می بندیم و از کمک های بشردوستانه نیز جلوگیری به عمل آوردند، از دیگر مصادیق جنایت جنگی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سپس اقدامات نهادهای بین المللی در قبال جنایت های جنگی رژیم صهیونیستی را برشمرد و تصریح کرد: همان طور که تاکنون مشاهده شده است بعد از عملیات طوفان الاقصی پیش نویس پنج قطعنامه نوشته شد که یکی از آن ها مربوط به روسیه بود و متأسفانه از نظر ما آنچنان ایده آل نبوده و فقط می گفت که آتش بس صورت گیرد و کمک های بشردوستانه به غزه برسد. این قطعنامه اصلاً رأی کشورها را کسب نکرد و به مرحله وتو هم نرسید.
وی ادامه داد: یکی دیگر از قطعنامه ها از سوی آمریکا صادر شد که با وتوی چین و روسیه مواجه شد. آمریکایی ها با صراحت گفتند که ما هر قطعنامه ای که حماس را محکوم نکند و حق دفاع مشروع اسرائیل را به رسمیت نشناسد از نظر ما مردود است و وتو خواهد شد.
بای گفت: دیوان بین المللی دادگستری و حتی یکی از کمیته های سازمان ملل اعلام کرده است که اسرائیل به دلیل اشغالگر بودن از اساس نمی تواند بگوید به خاطر اینکه فلسطینیان به ما حمله کرده اند، پس به دفاع مشروع از خود می پردازیم. از آنجا که خود اسرائیلی ها از اول به صورت نامشروع خطر را ایجاد کرده اند، پس نمی توانند با تمسک به دفاع مشروع مردم و شهرهای فلسطینیان را مورد تهاجم قرار دهند.
آمریکا در خون افراد بی گناهی که در غزه کشته می شود، شریک است
وی با تأکید بر اینکه آمریکایی ها شریک جنایات جنگی اسرائیل است، اظهار کرد: در مواجهه با قطعنامه پیشنهادی برزیل که صرفاً شامل آتش بس و رسیدن کمک های امدادی به مردم مظلوم غزه بود، نماینده چین در شورای امنیت گفت من شوکه شدم و تعجب کردم که ما به کجا رسیده ایم که آمریکا آن را وتو کرد. او گفت که تاکنون سابقه نداشت با توقف جنگ برای رسیدن به کمک های بشردوستانه مخالفت شود. نماینده چین خطاب به آمریکایی ها گفت که شما در خون افراد بی گناهی که در غزه کشته می شوند شریک هستید.
عدم امکان اتکا به حقوق بین الملل
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد حقوق بین الملل در حال احتضار است و دیگر خیلی نمی شود به حقوق بین الملل اتکا کرد. مادامی که آمریکایی وجود دارد اتفاق مهمی در مورد اسرائیل رخ نخواهد داد تا جلوی جنایات این رژیم جعلی گرفته شود. تا زمانی که آمریکا هست قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل در محکومیت اقدامات اسرائیل ضمانت اجرا ندارد. مجمع عمومی فقط با ورود به موردی که اتحاد برای صلح است می تواند قطعنامه خود را اجرایی کند.
وی قطعنامه ها و گزارش های رسمی علیه اسرائیل را متعدد دانست و بیان داشت: گزارش های نهادهای مختلف خود سازمان ملل متحد گویای جنایات جنگی اسرائیل است. از جمله اینکه سازمان دیده بان حقوق بشر که در سال ۲۰۲۱ به صورت صریح اسرائیل را به آپارتاید متهم کرد و سازمان عفو بین الملل نیز در گزارشی که در سال ۲۰۲۲ منتشر نمود رفتارهای اسرائیل را آپارتاید توصیف نمود.
بای افزود: در هفته های اخیر نیز نهادهای مختلف سازمان ملل همچون کمیته حقوق بشر و شورای حقوق بشر اظهار نظر کردند و رفتارهای رژیم صهیونیستی را از مصادیق جنایت جنگی و گاهی مصداق نسل زدایی و حتی جنایت علیه بشریت خواندند. اما باید دید با این اظهار نظرهای این نهادها و سازوکار شورای امنیت که آمریکا در آن حق وتو دارد چه تصمیماتی برای حل بحران غزه اتخاذ می گردد.
از مهم ترین قطعنامه های سازمان ملل مربوط به قتل عام صبرا و شتیلا است
وی در پایان یادآور شد: یکی از مهمترین قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل موسوم به ۳۷-۱۲۳ است که در مورد قتل عام صبرا و شتیلا و در ۱۷ دسامبر ۱۹۸۱ صادر شد، می گوید که این قتل عام یک عمل نسل کشی است. در یکی دیگر از این قطعنامه ها که دو سال بعد صادر شد، مجمع عمومی سازمان ملل از همه ملت ها می خواهد که کلیه روابط دیپلماتیک، اقتصادی و فناوری با اسرائیل را متوقف یا قطع کند. البته این مطلب را بعد از اشاره به اشغالگری رژیم صهیونیستی و عدم تمکین از قطعنامه های شورای امنیت و سازمان ملل آورده است.
