یکشنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ |۱۹ شوال ۱۴۴۵ | Apr 28, 2024
علوم انسانی

حوزه/ نگرانی اساتید، کارشناسان و مسئولان در عرصه مباحث مرتبط با علوم انسانی با وجود دیرپا بودن، کماکان بسیار جدی است و برای رفع نگرانی ها در این عرصه با همفکری همه اندیشمندان و دلسوزان و البته همت مضاعف مدیران و مسئولان می بایست کاری کرد کارستان!

به گزارش خبرگزاری حوزه، در مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره بین المللی علوم انسانی- اسلامی و البته مراسم ششمین جایزه جهانی علوم انسانی -اسلامی که چندی پیش در تالار دکتر رضا داوری اردکانی برگزار شد، جمعی از مسئولان کشور به تبیین نکات مهمی در حوزه علوم انسانی پرداختند که اشاراتی کوتاه به آن ها برای جلب توجه همگان به یک سری از مباحث بنیادین لازم و ضروری است .

دکتر محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این کنگره با اشاره به اینکه شرایطی در کشور فراهم شده که تنها برخی رشته ها مورد توجه نخبگان قرار می گیرند، اظهار داشت: مدیران اجرایی علوم انسانی باید راهکار توزیع متوازن استعدادها در رشته های مختلف را فراهم کنند.

وی همچنین با بیان اینکه کشورهای پیشرفته می کوشند تا نخبگان خود را به سمت علوم انسانی سوق دهند، تصریح کرد: در کشور ما رشته های علوم انسانی به جز موارد خاصی مورد استقبال قرار نمی گیرند که باید به این موضوع به صورت ریشه ای پرداخت.

دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی کشور نیز با بیان این که نباید تصور کنیم که با برگزاری همایش، وضع علوم انسانی در دانشگاه ها تغییر می کند، خاطرنشان کرد: علوم انسانی سال ها در دانشگاه ها شکل گرفته و نمی توان انتظار داشت تحول مورد نظر انقلاب با برگزاری همایش هایی در این زمینه محقق شود.

حجت الاسلام و المسلمین احمد حسین شریفی، رئیس دانشگاه قم و دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی نیز با بیان اینکه علوم انسانی در کشور ایران، راهگشا نیست، گفت: تلاش شده تا کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی راه دیگری را نشان دهد و پیام انقلاب اسلامی را با ادبیات علمی و آکادمیک به بشر عرضه کند.

وی همچنین با اشاره به این که نقاط انحرافی علوم انسانی باید اصلاح شود و تا تفاسیر اصلاح نشود راهگشای بشر نخواهد بود، تاکید کرد: آرمان علوم انسانی کنونی رهایی و سوداگرایی است در حالی که علوم انسانی باید انسان را به ملکوت برساند.

آن چه از برآیند نظرات و دیدگاه اساتید و مسئولان قابل استفاده است این که نه امروز و دیروز که سال هاست وضعیت علوم انسانی کشور، مطلوب نیست.

چند سال پیش بود که حجت الاسلام و المسلمین مسعود آذربایجانی از اعضای شناخته شده پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از کوتاهی درباره سند ملی علوم انسانی گلایه کرده و خواستار جدیت اندیشمندان علوم انسانی و به خصوص اهتمام مسئولان مربوطه در همین باره شده بود.

به هر صورت هر چند قبول داریم که بایسته ها و الزامات تحول جدی در علوم انسانی از آن دسته مقولاتی نیست که به سبک و سیاق برخی سیاسیون و یا نوع کنشگری اهالی رسانه بتوان با هیجان زودگذر با آن مواجه شد، اما بی گمان دست روی دست گذاشتن و انفعال در این خصوص نیز چاره کار نیست.

به تعبیر یکی از اساتید، از جمله مشکلات و چالش های ما در حوزه‌ی علوم انسانی، عدم کار عمیق است و این که بعضاً هر موضوعی که در این عرصه بسیار فراخ مطرح می‌شود، می‌خواهیم سریع یک جزوه و دستورالعمل برایش ارائه دهیم و در صورت نیاز با برگزاری یک یا چند سمینار و همایش، سر و ته قضیه را بهم آوریم!

نکته حائز اهمیت دیگر این که باید در مسیر تحول علوم انسانی اولویت‌بندی انجام شود، چه آن که بدون توجه به این مسئله نمی توان از همه ظرفیت ها در مسیر اهداف از پیش تعیین شده بهره لازم را بُرد.

سید محمدمهدی موسوی

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • احمد/1 IR ۱۰:۵۸ - ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
    15 0
    غلامعلی حداد عادل چند سالی است که بی‌وقفه به پر و پای «علوم انسانی» می‌پیچد و آن را پدیده‌ای غربی و در نتیجه «غیراسلامی» می‌داند. از این‌رو، او معتقد است: «رسیدن به تمدن نوین اسلامی با علوم انسانی غرب میسر نیست» و به همین لحاظ تأکید می‌کند: «با توجه به تجربه‌ای که دارم اگر بخواهیم علوم انسانی اسلامی ما متحول و بومی‌سازی شود باید حداقل، یک پژوهشکده مستقلی برای تحول علوم انسانی تأسیس و افرادی نو برای آن انتخاب شوند که معتقد به این مهم باشند»! به قول آقای حداد عادل، «متأسفانه حال علوم انسانی امروز اصلاً خوب نیست.» آخر این علوم انسانی غربی دقیقاً کدام علوم است و قرار است نوع اسلامی آن با آن‌ها چه توفیر و تفاوتی داشته باشد؟ در جغرافیایی که ما غرب می‌نامیم یعنی قاره اروپا و کشور امریکا، هزاران متفکر هر کدام با تمایلات خاص خود و عموماً متضاد با یکدیگر، نظریه‌هایی درباره جامعه و تاریخ و انسان مطرح کرده‌اند که به مجموعه آن‌ها اصطلاحاً «علوم انسانی» گفته می‌شود. حالا منظور آقای حداد عادل از علوم انسانی غربی، نظریه کدام‌یک از متفکران اروپایی یا امریکایی است؟ مگر همه این نظریه‌ها شبیه یکدیگرند؟ مگر همه آن‌ها ماتریالیستی‌اند؟ مگر همه آن‌ها لزوماً اومانیستی هستند؟ از یونان باستان تاکنون ده‌ها هزار فیلسوف، متأله، دین‌دار، بی‌دین، ماتریالیست، ایده‌آلیست، خداپرست، خداستیز، اومانیست، تئوکرات، سوسیالست، کاپیتالیست، اخلاق‌گرا، ضدِ اخلاق، مدرنیست، ضدِمدرنیست، پُست‌مدرنیست، عقل‌گرا، رُمانتیک و ده‌ها جور گرایش فکری و عقیدتی دیگر، آثاری به فراخور حال خویش تولید کرده‌اند که نه همه در یک دستگاه می‌گنجند و نه می‌توان آن‌ها را هم‌تراز و هم‌سطح دانست. از لابه‌لای این‌همه آثار متنوع و رنگارنگ، هر فرد و گروه و دسته و دولتی بنا به علایق خود، بخشی از این علوم را بر بخشی دیگر ترجیح می‌دهد و بنا به آن، رفتار یا سیاستی را در پیش می‌گیرد. ... ادامه دارد
    • هوامحوری! IR ۰۷:۳۴ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
      0 4
      بنا به علایق خود! خب مشکل شماها ریشه اش در همین جاهاست. وقتی هوا خدای انسان باشد، فراورده های عقلی همه در خدمت او قرار می گیرد. امیر المومنین علیه السلام می فرماید: كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِيرٍ تَحْتَ [عِنْدَ] هَوَى أَمِيرٍ.
    • مدیریت IR ۰۷:۴۱ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
      0 0
      دانشگاه اسلامی، دانشگاهی است که هم آموزه های دینی ارائه می دهد، هم فراورده های بشری را پایش و پالایش و نقد و ارائه می کند.
    • تفاوت قضایا IR ۲۰:۰۱ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۹
      0 0
      اولا چرا از قضیه مهمله، برداشت محصوره کرده اید؟! چنین قضیه ای در حکم محصوره جزئیه هست. ثانیا قضایای کلیه هم جزو ظواهرند نه نصوص؛ بنا بر این تخصیص و تبصره بردارند. سخنان حداد عادل در قالب قضیه مهمله و بدون سور ارائه شده است، پس همه علوم انسانی غربی را نفی نمی کند، بلکه قائل به سازمان دهی علوم در میدان آموزش به دانشجویان، و تفکیک سره از ناسره شان هستند. علوم مفید مورد استفاده، و دانش نماهای مضر از گستره آموزش مسلماتی به قسمت پژوهش و نقد منتقل می شوند.
  • احمد/2 IR ۱۱:۰۰ - ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
    5 0
    ... حال، آیا نظر آقای حداد این است که باید افکار و اندیشه هایپارمنیدس، فیثاغورس، دمکریتوس، سقراط، افلاطون، ارسطو، فرفریوس، فلوطین، سیسرون، آگوستین قدیس، آلبرت کبیر، آکوئیناس قدیس، دانته، ماکیاول، هابز، لاک روسو، هیوم، کانت، هگل، فیخته، شلینگ، گوته، نیچه، مارکس، دورکیم، آگوست کنت، داروین، فروید، منتسکیو و متفکران صد‌ها مکتب فکری و انتقادی قرن ۲۰ و سال‌های اخیر را با انگِ «علوم انسانی غربی» کنار گذاشت و به دور ریخت یا کتاب‌های‌شان را در میدان شهر آتش زد و بعد چشم به «پژوهشکده مستقل» مورد نظر حداد چشم دوخت تا علوم انسانی اسلامی تولید کند؟ به جای این ادعاها، بهتر است آقای حداد به عنوان یکی از مدعیان اصلی علوم انسانی اسلامی، متنی حتی اگر شده در ده صفحه، از این نوع خاص از علم در زمینه جامعه‌شناسی یا انسان‌شناسی یا تاریخ، فارغ از آن‌چه متفکران مسلمان قبل از این مطرح کرده‌اند، به جامعه دانشگاهی کشور ارایه دهد تا ببینیم اصولاً منظورش چیست؟ نظراتش از چه پایه استحکام و استدلال برخوردار است؟ و مهم‌تر از آن، دقیقاً به چه کار می‌آید؟ آخر، فردی که به عنوان مدعی نفی علوم انسانی غربی، مهم‌ترین آورده‌اش، ترجمه اثری از کانت و ترجمه اثر دیگری درباره کانت است، چرا باید حرفی به میان آورد که مسئولان ناآشنا به ماهیت علوم انسانی را به اعلام جنگ با علوم انسانی ترغیب کند؟ / احمد زیدآبادی - اعتماد.
    • می گوید IR ۰۹:۳۸ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
      0 5
      حداد می گوید جناب زید آبادی، شما باور داری اسلام را یا نه؟ اگر باور داری بایستی همه آن چه از شرق و غرب، قدیم و جدید و ... بشر از ذهنش تراوش کرده، با آنچه از اسلام هست بسنجی، موافق هایش که خیلی خوب، متضادهایش را نقد کنی و فکر غیردینی توام با نقدش را در دسترس قرار دهی. و گر نه اجتماع ضدین محال است. و قابل تصور نیست که طرف مسلمان و موحد باشد اما نسبت به گمراهی دانشجویان و دانش پژویان بی خیال باشد و بگوید هر کی به هر کی.
    • کمی دقت IR ۲۰:۱۵ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۹
      0 0
      خود این که می گوید پژوهشکده، یعنی بایست محققان مختلف از رشته های گوناگون گرد آورد تا به تحقیق بپردازند، و گزاره های علوم غربی را بازشناسی کنند، پس از آن به تالیف کتبی بپردازند که از اطمینان نسبی برخوردار باشد، و کتب مذکور جایگزین متون درسی مشکل دار کنند. ایشان مدعی دانش فراگیر همه علوم نیستند، بلکه با اشراف نسبت به برخی از موارد نادرست، دغدغه اصلاح را مطرح کردند.