به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم، به تشریح جایگاه عالمان دین در صیانت از اسلام و نقش تأثیرگذار حاج شیخ در احیای حوزه علمیه قم پرداخت که مشروح آن بدین شرح است:
پیش از آغاز سخن، لازم میدانم میلاد با سعادت امام رئوف، حضرت علیبن موسیالرضا (علیه آلاف التحیة والثناء) را به محضر شما عالمان دین، فرهیختگان، آیات و حجج، صمیمانه و متواضعانه تبریک و تهنیت عرض کنم.
پیام مقام معظم رهبری؛ منشور حوزههای علمیه
از حضور تمامی علما، خواهران فرهیختهای که در این مجلس حضور دارند، صمیمانه تشکر و قدردانی میکنم. همچنین از مدیر محترم حوزههای علمیه و اعضای محترم شورایعالی حوزه بابت برگزاری این همایش بینالمللی بهمناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم و نیز بزرگداشت شخصیت والایی همچون حضرت آیتاللهالعظمی حائری، تقدیر و تشکر مینمایم. همچنین از میهمانان عزیزی که از کشورهای مختلف در این محفل نورانی حضور یافتهاند نیز صمیمانه سپاسگزارم. مقدم تکتک عزیزان را گرامی میدارم.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با محور قراردادن «پیام مقام معظم رهبری» از آن به عنوان «منشور دوم حوزهها» یادکرد و افزود: در این جمع پربرکت، پیام رهبر معظم انقلاب، بهراستی باید منشور دوم حوزههای علمیه پس از پیام حضرت امام خمینی(ره) قلمداد شود. سراسر این پیام، مملو از نکات ارزشمند و راهبردی است؛ گنجینهای برای سالیان متمادی، نهتنها برای حوزه علمیه قم بلکه برای تمام حوزههای علمیه است.
امام جمعه قم بیان کرد: رهبر فرزانه انقلاب، علاوه بر جایگاه رهبری، با نگاه یک دیدهبان بیدار و بصیر، نیازهای حوزهها را بهدرستی و زیبایی رصد کرده و صرفاً به بیان آسیبها اکتفا نکردهاند؛ بلکه در هر موضوعی، راهکار نیز ارائه فرمودهاند.
آیت الله حسینی بوشهری تصریح کرد: سطر به سطر این پیام، از تاریخچه شکلگیری حوزه و بازتأسیس آن گرفته تا مسائل مبتلابه امروز حوزه و جامعه دینی و نیز تعامل حوزه با دولت اسلامی و دانشگاه، بهزیبایی ترسیم شده است.
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: از جمله مسائل کلیدی، مسئولیت امروز حوزهها در پاسخگویی به شبهات داخلی و خارجی است. حوزه امروز در مقایسه با صد سال پیش، در موقعیتی کاملاً متفاوت قرار دارد.
نقش تاریخی حاج شیخ در بیداری حوزه
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: آنچه مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری انجام داد، نهتنها در حوزه علم و اخلاق، بلکه در سیاست و اجتماع نیز تحولی عظیم بود. اگر دقیق بنگریم، میتوان گفت که آنچه امروز در نظام مقدس جمهوری اسلامی در حال وقوع است، شبیه به تصویری مینیاتوری از همان دغدغهها و مجاهدتهای حاج شیخ در زمان خود است.
وی با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند: «این انقلاب، ثمره حرکت حاج شیخ بود.» و حضرت امام خمینی(ره) نیز تعبیر زیبایی دارند: «بازتأسیس حوزه توسط حاج شیخ، کاری کمتر از تشکیل نظام جمهوری اسلامی نبود.»، رضاخان قلدر خود اعتراف میکرد: «با همه توانستم بجنگم؛ اما حریف شیخ قم نشدم.» این نبود مگر بهدلیل بصیرت، درایت و تدبیر عمیق حاج شیخ که اجازه نداد، حوزه علمیه قم از ریشه کنده شود. اگر او مقاومت نکرده بود، امروز نشانی از حوزه باقی نمیماند.
علما؛ مرزبانان ایمان
امام جمعه قم بیان کرد: طبق فرمایش امام صادق(ع)؛ «علماء شیعتنا مرابطون فیالثغر الذی یلی إبلیس و عفاریته»؛ یعنی عالمان دین، در مقابل ابلیس و لشکرش، در موضع مرزبانی ایستادهاند و از نفوذ آنها بر شیعیان جلوگیری میکنند.
حاج شیخ، احیاگر، بصیر و مرزبان ایمان بود
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: بازتأسیس حوزه علمیه قم در یکصدسال پیش، ادامه همان ریشههایی است که به عصر ائمه اطهار(ع) بازمیگردد. اشعریون، میرزای قمی و دیگر بزرگان در این سرزمین خوش درخشیدند؛ اما فراز و نشیبهای تاریخی، گاه باعث فترت در حوزه شد.
وی افزود: در مقطع حساس شکلگیری دیکتاتوری رضاخانی، جمعی از علما گرد آمدند و گفتند: باید شخصیتی شاخص را برای رهبری حوزه برگزینیم. از میان سه نفر مورد نظر، پس از بررسی امتیازات به حاج شیخ حائری رسیدند و این انتخاب، بر پایه ویژگیهای ممتاز ایشان بود که از جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
ویژگیهای ممتاز حاج شیخ عبدالکریم حائری(ره)
۱. ورع و تقوا: ایشان از دیگران پارساتر و پرهیزگارتر بود؛ نه اینکه دیگران فاقد این صفات باشند؛ اما در حاج شیخ این صفات درخشندهتر بود.
۲. اعتماد بزرگان: ایشان از شاگردان میرزای شیرازی (صاحب فتوای تنباکو) و شیخ فضلالله نوری بود و مورد اعتماد ایشان قرار داشت.
۳. تفوق علمی: ایشان، هم در سامرا، هم در کربلا، هم در نجف خوش درخشید. پیش از هجرت از عراق، در میان تمام علما، چه در ایران و چه در عتبات، بهعنوان شخصیتی علمی و قابل اعتماد شناخته میشد.
۴. سابقه مدیریت حوزه: در عراق، پیش از ورود به ایران، حوزه را با درایت و تجربه اداره کرده بود و کارنامهای موفق در مدیریت علمی داشت.
۵. بصیرت سیاسی و اجتماعی: برخلاف آنچه برخی تاریخنویسان، نادرست روایت کردهاند، حاج شیخ بیتفاوت نسبت به سیاست نبود؛ بلکه با نگاهی عمیق، شرایط سیاسی و اجتماعی عصر خود را میفهمید.
بهشدت نسبت به دخالت بیگانگان در امور کشور آزردهخاطر بود و معتقد بود که زحمت مشروطه را علما کشیدند، اما منافع آن را بیگانگان مصادره کردند.
۶. مردمیبودن: سادهزیستی، تواضع و ارتباط نزدیک با مردم، ویژگی دیگر حاج شیخ بود. گاهی عبایش را زیر بغل میگرفت و مانند یک طلبه ساده در کوچه و خیابان راه میرفت؛ معلوم نبود که مرجع تقلید است یا یک طلبه معمولی. این، درس عملی زندگی برای ماست.
۳۱۳/۱۷
نظر شما