به گزارش خبرگزاری حوزه، آیا این عدالت است که در دوران امام مهدی(عج)، تمام مردم در بالاترین سطح رفاه باشند؟! در این صورت آیا انگیزهای برای اشتغال به کارهای فرودست باقی خواهد ماند؟!
پرسش:
سلام علیکم؛ با توجه به اینکه جامعه به شغلهای متنوع و گوناگون نیاز دارد، چگونه بعد از ظهور امام زمان(ع)، همه مردم پولدار و خوشبخت خواهند بود؟ اگر همه تحصیل کنند و شغل مناسبی انتخاب کنند، شغلهای پایین باقی نمیماند! و اگر درآمد یک مهندس یا پزشک با یک رفتگر برابر باشد که بیعدالتی است!
پاسخ:
در تعالیم اسلامی، عدالت به معنای برابری مطلق و یکسانسازی همه افراد نیست؛ بلکه به معنای قرار دادن هر چیز و هر کس در جایگاه شایسته خود و رساندن هر صاحب حقی به حق واقعی خویش است: «إعطاء کل ذی حق حقه».
بر این اساس، اگر افراد از نظر تلاش، تخصص یا مهارت متفاوت باشند، عدالت ایجاب میکند که پاداش و حقوق هر کس متناسب با توانایی و شایستگی او باشد، نه اینکه همه به طور یکسان از امکانات برخوردار شوند. البته شاغلان به شغلهای فرودست نیز از حداقلهای یک زندگی باکرامت برخوردار خواهند بود.
در دیدگاه اسلام و دوران ظهور امام زمان(عج)، عدالت به معنای رفع ظلم و تبعیض و ایجاد فرصتهای برابر برای رشد و شکوفایی استعدادها است. توزیع ثروت و امکانات به گونهای خواهد بود که همه بتوانند در مسیر پیشرفت قرار گیرند و بیعدالتی و تبعیض وجود نداشته باشد.
از این رو با وجود حفظ مشاغل مختلف و نیازهای متنوع جامعه، تفاوت اصلی در این دوران، توزیع عادلانه ثروت و منابع است، نه لزوما حذف تفاوتها یا یکنواختی کامل شغلها و درآمدها. ارزش هر شغل، چه مادی و چه معنوی، در جایگاه واقعی خود حفظ میشود و تمام مشاغل با احترام تلقی میشوند. انگیزه اصلی مردم از کار کردن در جامعهی بعد از ظهور تنها مسائل مادی نخواهد بود؛ بلکه با رشد اخلاقی و معنوی، هدف افراد، خدمت به دیگران و رضایت الهی است. رقابتهای ناسالم، حسادت و چشم و همچشمی جای خود را به قناعت، همکاری و همدلی میدهد و مسیر تحصیل و اشتغال افراد بر اساس استعداد و نیاز جامعه تعیین میشود.
در نهایت، نظام توزیع فرصتها و ثروت در جامعه مهدوی بر پایه عدالت واقعی است و کسی احساس بیعدالتی نخواهد کرد. در این نظام، احساس رضایت و خوشبختی مردم نه صرفاً از درآمد؛ بلکه از تحقق عدالت و سلامت روانی و اجتماعی ناشی میشود.[۱]
جدا از آنکه حتی اگر معتقد باشیم که تمام افراد با هر اندازه تحصیلات، جایگاه اجتماعی و ... به ثروت برابر برسند، باز هم مشکلی پیش نخواهد آمد؛ زیرا فرض آن است که در آن زمان، مردم به درجهای از رشد خواهند رسید که هیچ کار مورد نیاز جامعه -تنها به دلیل فرودست بودن آن- بر زمین نخواهد ماند و هیچ فردی از انجام کارهای لازم خودداری نخواهد کرد. و از طرفی برای تمام افراد، به اندازه توانایی آنها، شغل مناسب آماده شده و هیچ فرد بیکار و ولگردی وجود نخواهد داشت.
حال اگر در چنین شرایطی، درآمد تمام افراد به صورت برابر و به گونهای باشد که بتوانند تمام نیازهای خود را برطرف کنند، اینکه فردی انتظار داشته باشد تا درآمدی بیشتر از دیگران و بالاتر از حد نیاز خود داشته باشد، چه معنایی جز فخر فروشی و تکاثر خواهد داشت؟!
[۱]. ر. ک: «ویژگیهای جامعه بعد از ظهور حضرت مهدی(عج)»؛ «مسئله عدالت و اختلاف در خلقت».
منبع: اسلام کوئست
نظر شما