از عید قربان ، قربانگاه نفس و عرصه تنفس در هوای دوست تا عید غدیر،‌با رقه جاودانه و جانانه دوست در مقام ولایت و امامت حضرت عشق(ع) از شمیم محرم و عطر شهود مسلم و احرام او در مسلخ عشق گرفته تا شق القمر حضرت یار(ص)، از شهادت امام باقر(ع)، شکافنده نور علم و روشنی تا معرفت عرفه در آورد‌گاه دعا و هدا از جام لب‌های عطشناک و مجنون صفتانه حسین(ع)؛‌ همه و همه لحظه‌هایی سترگ و شگرف است، برای توجه و تامل در راه اعتلای ایران.

1 ذى الحجه

1. برکناری ابوبكر از تبليغ سوره برائت

در اين روز در سال نهم هجرت ، ابوبكر از تبليغ سوره برائت به امر پیامبر(ص) برکنار شد. سپس ‍ پيامبر (صلى الله عليه و آله ) امير المؤ منين (عليه السلام ) را مامور کردند كه آيات برائت را از ابوبكر بگيرد و خود بر اهل مكه قرائت فرمايد.

5 ذى الحجه

1. جنگ سويق

در اين ماه در سال 2 ه‍ غزوه سویق به وقوع پيوست . بعد از این واقعه  ابوسفيان همراه دويست نفر به عريض از نواحى مدينه رفتند و دو خانه و چندين نخل را آتش زدند و دو نفر از بزرگان انصار را در آنجا كشتند.

چون خبر به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) رسيد ابولبابه را در مدينه گذاشته و همراه با دويست نفر از مهاجرين و انصار و در راءس آنها امير المؤ منين (عليه السلام ) به سوى عريض حركت كردند ابوسفيان چون با خبر شد كه پيامبر (صلى الله عليه و آله ) با عجله به آنجا مى آيد، به لشكر خود دستور داد تا انبانهاى سويق را كه براى آذوقه با خود آورده بودند ريخته و سبكبار فرار كنند. مسلمانان وقتى رسيدند آنان گريخته بودند. لذا انبانهاى سويق را برداشته مراجعت نمودند. به همين دليل اين غزوه را ((ذات السويق )) گويند.

اى از پوست پر از گياه خشك سبز رنگ ، از اثاثيه منزل بود

 7 ذى الحجه

1. شهادت امام باقر (عليه السلام )

در چنين روزى مصادف با دوشنبه ، در سال 114 ه‍ امام باقر (عليه السلام ) توسط هشام بن عبد الملك مسموم و شهيد شد. در شب شهادت به امام صادق (عليه السلام ) فرمودند: ((من امشب جهان را بدرود خواهم گفت . هم اكنون پدرم على بن الحسين را ديدم كه شربتى گوارا نزد من آورد و نوشيدم و مرا به سراى جاويد و ديدار حق بشارت داد)).

2. بردن امام كاظم (عليه السلام ) به زندان بصره

در اين روز امام كاظم (عليه السلام ) را در حالى كه در غل و زنجير بسته بودند، به بصره بردند و مدت يكسال نزد عيسى بن جعفر بن ابى جعفر منصور محبوس كردند و سپس حضرت را به بغداد بردند.

8 ذى الحجه

1. توطئه ترور امام حسين (عليه السلام )

در اين روز در سال 60 هجرى به دستور يزيد لعين سى نفر از شياطين بنى اميه از شام براى دستگيرى و يا كشتن امام حسين (عليه السلام ) به بهانه حج وارد مكه شدند.

2. دعوت عمومى حضرت مسلم (عليه السلام ) در كوفه

در اين روز در سال 60 ه‍ روز سه شنبه حضرت مسلم (عليه السلام ) دعوت خود را براى امام حسين (عليه السلام ) در كوفه آشكار كرد و از طرفى كوفيان نفاق خود را نمودار كردند.

3. حركت امام حسين (عليه السلام ) از مكه به عراق

در اين روز در سال 60 ه‍ امام حسين (عليه السلام ) از مكه متوجه عراق شدند، و اين قول مشهور بين محدثين و ارباب مقاتل است . بنابر قولى آن حضرت در روز نهم از مكه به طرف عراق حركت فرمودند.

9 ذى الحجه

1. روز عرفه

در روز عرفه (806) زيارت امام حسين (عليه السلام ) مستحب است ، چه اينكه خداوند ابتدا به زوار امام حسين (عليه السلام ) نظر مى كند زيرا همه حلال زاده اند، و بعد به زوار با معرفت خويش در عرفات نظر مى كند.

2. شهادت حضرت مسلم و هانى

در اين روز در سال 60 ه‍ محمد بن كثير و پسرش در كوفه به جرم مهماندارى و طرفدارى از مسلم بن عقيل (عليه السلام ) به شهادت رسيدند. در شب عرفه جناب مسلم بن عقيل (عليه السلام ) به منزل طوعه رفتند. در روز عرفه سال 60 ه‍ كه چهارشنبه بود جناب مسلم بن عقيل و هانى بن عروه را در كوفه شهيد كردند.

3. روز سد ابواب

در اين روز به امر پيامبر (صلى الله عليه و آله ) همه درهاى منازل اصحاب به طرف مسجد پيامبر (صلى الله عليه و آله ) بسته شد، جز در خانه امير المؤ منين (عليه السلام ) كه به دستور خاص الهى آن را نبستند.

10 ذى الحجه

1. عيد قربان

روز عيد اضحى است ، و در اين روز حجاج بيت الله الحرام براى رمى جمرات و قربانى كردن در منى به سر مى برند(816).

2. شهادت عبد الله محض و جمعى از آل حسن (عليهم السلام )

در اين روز در سال 145 ه‍ جناب عبد الله محض بن حسن مثنى بن امام حسن مجتبى (عليه السلام ) در سن 57 سالگى همراه با جمعى از برادران و پسر عموهاى خود در زندان منصور دوانيقى لعنه الله عليه به شهادت رسيدند. زندان آنان به گونه اى بود كه روز و شب در آن مشخص نبود.

3. نماز عيد امام رضا (عليه السلام ) در خراسان

در اين روز آقا و مولايمان حضرت ثامن الحجج (عليه السلام ) به خواهش ‍ ماءمون ، در خراسان براى نماز عيد تشريف فرما شدند. ماءمون با ديدن ازدحام مردم براى شركت در نماز به امامت حضرت ، دستور داد از نيمه راه بازگردند، چرا كه ترسيد مردم بر او شورش كنند. در مراجعت از اين نماز بود كه حضرت رضا (عليه السلام ) از خداوند تقاضاى مرگ فرمود.

11 ذى الحجه

1. روز نوشتن دعاى صباح

در اين روز امير المؤ منين (عليه السلام ) به تعليم پيامبر (صلى الله عليه و آله ) دعاى شريف صباح را به دست مبارك خود نوشتند.

13 ذى الحجه

1. شق القمر

در شب 14 ذى الحجه واقعه شق القمر به اعجاز پيامبر (صلى الله عليه و آله ) در مكه رخ داد. بعضى اين واقعه را در شب 18 اين ماه گفته اند.

قريش از آن حضرت معجزه طلب كردند، و حضرت با انگشت اشاره به ماه كرد، و به قدرت الهى دو نيم شد و باز به هم پيوست ؛ و آيه نازل شد: اقتربت الساعه و انشق القمر ابو بجهل گفت : ((اين سحر است ! بفرستيد از شهرهاى ديگر هم بپرسند كه آيا آنها هم ديدند كه ماه دو نيم شد. چون از اهل شهرهاى ديگر پرسيدند. آنها نيز خبر دادند كه نيمى از ماه پشت خانه كعبه و نيمى بر كوه ابو قبيس افتاد.

14 ذى الحجه

1. بخشيدن فدك به حضرت زهرا (عليها السلام )

در اين روز و در سال هفتم هجرت ، فدك به حضرت زهرا (عليها السلام ) بخشيده شد، و حضرت رسول (صلى الله عليه و آله ) بر اين بخشش ‍ شاهد گرفتند.

15 ذى الحجه

1. ولادت امام هادى (عليه السلام )

امام هادى (عليه السلام ) بنابر مشهور در چنين روزى از سال 212 يا 214 ه‍، در قريه صريا نزديكى مدينه به دنيا آمد.

نام مبارك آن حضرت ((على ))، نام پدرشان جواد الائمه (عليه السلام )، و نام مادر آن حضرت سمانه مغربيه معروف به سيده به كنيه ام الفضل است .

كنيه شريفش ابوالحسن ثالث است القاب حضرت : نجيب ، مرتضى ، هادى ، نقى ، عالم ، فقيه ، امين ، مؤ تمن ، الطيب ، عسكرى ، فقيه عسكرى و ابن الرضا بود.

 18 ذى الحجه

1. عيد غدير

در اين روز در سال دهم هجرت واقعه غدير در بازگشت از حجة الوداع به وقوع پيوست ، و طى سه روز كه كاروان صد و بيست هزار نفرى حجاج در غدير خم توقف داشتند پيامبر (صلى الله عليه و آله ) در بلندترين خطبه خود على بن ابى طالب و يازده امام (عليهم السلام ) بعد از او را به عنوان امامان مردم تا روز قيامت معرفى كردند و از همه آن جمعيت بيعت گرفتند.

2. خلافت ظاهرى امير المؤ منين (عليه السلام )

در روز قتل عثمان در سال 34 ه‍ مردم با امير المؤ منين (عليه السلام ) بيعت كردند.

20 ذى الحجه

1. خروج ابراهيم بن مالك اشتر براى جنگ با ابن زياد

هنگامى كه كوفه را جناب مختار (رحمه الله ) از قتله سيد الشهداء (عليه السلام ) پاك كرد، در اين روز ابراهيم بن مالك اشتر با 12000 يا به روايت ابن نما با كمتر از 20000 نفر براى جنگ با ابن زياد از كوفه خارج شد و مختار به مشايعت او رفت .

22 ذى الحجه

1. شهادت ميثم تمار

در اين روز در سال 60 ه‍ ميثم تمار به دليل وفادارى به امام حسين (عليه السلام ) به دست ابن زياد به دار آويخته شد و به شهادت رسيد.

24 ذى الحجه

1. روز مباهله

اين روز از يك سو روز مباهله اهل بيت (عليهم السلام ) با نصاراى نجران است و از سوى ديگر نزول آيه تطهير در شاءن اهل بيت (عليها السلام ) در اين روز بوده است .

هنگامى كه اين آيه نازل شد پيامبر (صلى الله عليه و آله ) على و فاطمه و حسن و حسين (عليهم السلام ) را فراخواند و فرمود: اللهم هؤ لاء اهلى : ((بارالها اينان اهل من هستند)).

 2. روز تثبیت ولایت

در اين روز امير المؤ منين (عليه السلام ) در مسجد پيامبر (صلى الله عليه و آله ) انگشتر خود را در حالت ركوع به سائل بخشيد، و آيه مباركه «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلاه و يؤ تون الزكاه و هم راكعون»  در شاءن آن حضرت نازل شد.

3. نزول سوره هل اتى

در اين روز سوره ((هل اتى )) در شاءن امير المؤ منين و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين (عليه السلام ) نازل شده است . اين مهم بعد از سه روز روزه آنان و اعطاى افطارشان به مسكين و يتيم و اسير بود كه طعام بهشتى نازل شده . بنابر نقلى روز 25 ذى الحجه سوره مباركه نازل شد.

امام صادق (عليه السلام ) فرمودند: آن كاسه اى كه طعام از بهشت آوردند و آن بزرگواران ميل كردند نزد ماست و حضرت صاحب الامر (عليه السلام ) آن را ظاهر خواهد كرد، و طعام بهشتى از آن تناول خواهند فرمود.

25 ذى الحجه

اولين نماز جمعه امير المؤ منين (عليه السلام )

اين روز مقارن است با اولين جمعه اى كه امير المؤ منين (عليه السلام ) بعد از بيعت مردم با آن حضرت نماز جمعه خواندند.

27 ذى الحجه

.

1 واقعه  وحشتناک حره

در اين روز واقعه حره در چهارشنبه سال 63 ه‍ به وقوع پيوست ، كه تعبير روايت سه روز به آخر ذى الحجه مانده 27 يا 28 است .

در اين روز بود كه به امر يزيد ملعون قتل و غارت اهل مدينه صورت گرفت و پس از كشتن بيش از 4000 نفر، مسرف (مسلم ) بن عقبه اموال و زنان اهل مدينه را تا سه روز بر لشكر خود مباح كرد. اين واقعه مشهور به واقعه حره است و دو ماه و نيم قبل از مرگ يزيد ملعون اتفاق افتاده است .

3. وفات على بن جعفر (عليه السلام )

در اين روز در سال 210 ه‍ على بن جعفر (عليه السلام ) وفات كرد. امامزاده جليل القدر جناب على بن جعفر الصادق (عليه السلام ) سيدى بزرگوار، شديد الورع ، كثير الفضل و عالمى عامل و يكى از بزرگترين روات موثق شمرده شده است . او امام صادق و حضرت موسى بن جعفر و امام رضا و حضرت جواد (عليهم السلام ) را درك نموده است .

تتمه ذى الحجه

1. نامه پيامبر (صلى الله عليه و آله ) به پادشاهان بزرگ

در اين ماه در سال 6 ه‍ پيامبر (صلى الله عليه و آله ) نامه هايى به عنوان دعوت به اسلام و يكتاپرستى به پادشاهان كشورهاى مختلف نوشته ، همراه با نمايندگى براى آنها فرستادند.

2. رحلت حضرت ابوذر

در اين ماه در سال 32 ه‍ جناب ابوذر در ربذه رحلت نمود. او سوم يا چهارم يا به قولى پنجمين كسى بود كه اسلام آورد .

وفات زراره

در اين ماه در سال 148 ه‍ دو ماه بعد از شهادت آقا و مولايمان حضرت صادق (عليه السلام ) جناب زرارة بن اعين وفات كرد. او در روز شهادت امام صادق (عليه السلام ) در بستر بيمارى بود. بعضى وفات زراره را در سال 150 ه‍ گفته اند.

او از اصحاب امام باقر و امام صادق و امام كاظم (عليهم السلام ) بود، و نزد آن بزرگوران داراى منزلت و مقام خاصى بود.

تقوم شیعه –عبدالحسین نیشابوری