مرثیه‌سرایی و سرودن اشعار حزین و سوزناک در رثای سید و سالار شهیدان، از دیرباز در بین علاقه‌مندان حضرتش ساری و جاری بوده و حربه‌ای سنگین در تبیین مظلومیت اهل‌بیت (ع) و رسوا کردن دستگاه ظلم و جور اموی بود.
سر ویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه نمونه روایتی از امام صادق(ع) در تشویق و تحریض شعرا برای شعرسرایی در سوز شهادت سید الشهدا ع را منعکس می‌کند.
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: يَا أَبَا هَارُونَ أَنْشِدْنِي فِي الْحُسَيْنِ ع قَالَ فَأَنْشَدْتُهُ فَبَكَى فَقَالَ أَنْشِدْنِي كَمَا تُنْشِدُونَ يَعْنِي بِالرَّقَّةِ قَالَ فَأَنْشَدْتُهُ
امْرُرْ عَلَى جَدَثِ الْحُسَيْنِ فَقُلْ لِأَعْظُمِهِ الزَّكِيَّةِ
فَبَكَى ثُمَّ قَالَ ع زِدْنِي ،فَأَنْشَدْتُهُ الْقَصِيدَةَ الْأُخْرَى ، فَبَكَى وَ سَمِعْتُ الْبُكَاءَ مِنْ خَلْفِ السِّتْرِ- فَلَمَّا فَرَغْتُ قَالَ ع لِي يَا بَا هَارُونَ مَنْ أَنْشَدَ فِي الْحُسَيْنِ ع شِعْراً فَبَكَى وَ أَبْكَى عَشْراً كُتِبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي الْحُسَيْنِ شِعْراً فَبَكَى وَ أَبْكَى خَمْسَةً كُتِبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي الْحُسَيْنِ شِعْراً فَبَكَى وَ أَبْكَى وَاحِداً كُتِبَتْ لَهُمَا الْجَنَّةُ وَ مَنْ ذُكِرَ الْحُسَيْنُ ع عِنْدَهُ فَخَرَجَ مِنْ عَيْنِهِ [عَيْنَيْهِ] مِنَ الدُّمُوعِ مِقْدَارُ جَنَاحِ ذُبَابٍ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَى اللَّهِ وَ لَمْ يَرْضَ لَهُ بِدُونِ الْجَنَّه .
ابى هارون مكفوف نقل می کند که حضرت ابو عبد اللَّه عليه السّلام به من فرمودند:
اى ابا هارون آيا شعرى در مصيبت امام حسين عليه السّلام برايم مىخوانى؟
ابا هارون مىگويد: براى آن حضرت شعرى خواندم و آن جناب گريست.
سپس فرمودند: همان طورى كه برای خودتان شعر و مرثيه مىخوانيد برايم بخوان يعنى با رقّت و لطافت، ابا هارون مىگويد:
پس اين بيت را براى آن جناب با رقّت و لطافت خواندم:
امرر على جدث الحسين فقل لاعظمه الزّكية(1[1])
يعنى: گذر كن بر قبر حضرت حسين بن على عليهما السّلام، پس به استخوانهاى پاك و مطهّرش بگو.
ابا هارون مىگويد: امام عليه السّلام گريست، سپس فرمود: بيشتر برايم بخوان.
پس قصيده ديگر براى حضرتش خواندم.
ابا هارون مىگويد: امام عليه السّلام گريستند و صداى گريه اهل منزل را از پشت پرده شنيدم.
سپس ابا هارون مىگويد: وقتى از خواندن شعر فارغ شدم حضرت به من فرمودند: اى ابا هارون كسى كه در مرثيه حسين بن على عليهما السّلام شعرى بخواند و خود گريه کند و ده نفر ديگر را بگرياند بهشت بر آنها واجب مىگردد.
و كسى كه در مرثيه حسين عليه السّلام شعرى بخواند و خود گريه کند و يك نفر ديگر را بگرياند بهشت براى هر دو واجب مىشود.
و كسى که در نزدش امام حسين (ع) را ياد كنند و از چشمش به مقدار بال مگسی اشك بيايد ثواب و اجر او به عهده خداست و خداوند براى وى به كمتر از بهشت اجر و ثواب نمىدهد.
[1] امرر علي جدث الحسين
فقل لاعظمه الزکية
أ اعظما لازلت من
و طفاء ساکبة روية
و اذا مررت بقبره
فاطل به وقف المطية
و ابک المطهر للمطهر
و المطهرش النقية
کبکاء معولة انت
يوما لواحدها المنية
مضمون شعر اين است : اي رهگذر ، اي باد صبا گذر کن به قبر حسين بن علي ، پيام دوستانش را به او برسان . اي باد صبا پيام ما را به استخوانهاي مقدس حسين برسان ، بگو اي استخوانها دائما شما با اشک دوستان حسين سيراب هستيد . اين اشکها ميريزند و شما را سيراب ميکنند . اگر روزي شما را از آب منع کردند و با لب تشنه شهيد کردند ، اين شيعيان و دوستان دائما اشک خودشان را نثار شما ميکنند . اي باد صبا اگر گذشتي و گذر کردي ، تنها به رساندن پيغام قناعت نکن . آنجا مرکبت را نگهدار و بايست.
منبع :كامل الزيارات-ترجمه ذهنى تهرانى
