به گزارش خبرگزاری حوزه، متن گفتار این استاد فقید حوزه که در جمع طلاب و فضلای مدرسه علمیه فیضیه بیان شده است به شرح ذیل است.

“كلكم راع و كلكم مسئول عن رعيته، فالامام راع و هو المسئول عن رعيته و الرّجل في اهله راع و هو مسئول عن رعيته و المراة في بيت زوجها راعية و هي مسئولة عن رعيتها و الخادم في مال سيده راع و هو مسئول عن رعيته و الرجل في مال ابيه راع و هو مسئول عن رعيته و كلكم راع و كلكم مسئول عن رعيته.

روز قيامت، چراهايي كه مي‌پرسند، هريك از اينها، جواب مي‌خواهد. همه بايد جوابهايتان را حاضر كنيد، چرا چنين كردي و چرا چنين نكردي؟ خود اين جمله تهديد است; همه را مي‌ترساند، كه مطمئن نباشيد.

* مرگ اول ناراحتی است

آدم مي‌ميرد، مي‌گويند: فلاني راحت شد. اين يك خيال واهي و سست و بي پايه است; مرگ، اول ناراحتي است، براي آن كساني كه جواب ندارند; كساني كه عملشان روي ملاكي نبوده، و روي هواي نفس بوده است.

* تفاوت مسئوليت‌ها

مسئوليت‌ها هم مختلف است; به حسب اختلاف نوع، سن و شخص. هركس هم كاري مي‌كند يا نمي‌كند، مسئول است و هر طايفه‌اي يك نحوه بازخواست دارد.

"راع" دو معنا دارد. "راعي"، گوسفندچران را مي‌گويند; كسي كه چوپاني مي‌كند. چوپاني اين است كه در فكر آب و علف حيوانات باشد. آنچه را که مايه حيات و نمو است، بايد اعمال كند; معناي دوم "راعي"، حافظ است; يعني همه، حافظ ديگري هستيد. كيفيت حفظها مختلف است. اينكه از چه حفظش بكند، هر راعي بايد خودش تشخيص بدهد.

در حديث شريف فوق چند تا مثال زده; درجهء اولش را فرموده: “فالامام راع”; امام (ع) راعي است; يعني بايد رعيتِ خودش را جايي ببرد كه به درد آنها مي‌خورد.

“الرّجل راع في اهله”; هر مردي، اهلي دارد كه راعي اوست. به معناي اول بايد اقداماتش به صلاح آنها باشد و به معناي دوم، آنها را از مضرّات حفظ كند. اين هم خيلي مسئوليت است. آيهء شريفه هم دارد:  "قوا انفسكم و اهليكم ناراً و قودها النّاس و الحجارة"; تحريم: 6; خودتان و اهلتان را از آتش حفظ كنيد كه آتشگيره آن، خود مردم‌اند! اين فرد را مي‌اندازند در آتش، شعلهء آتش زيادتر مي‌شود، حرارتش زيادتر مي‌شود، داغتر و سوزنده‌تر ميشود.

اين مسئوليت بزرگي است، براي كساني كه داراي خانواده هستند، كه اينها را از آتشگيره شدن نجات بدهند. به مصلحت رفتار كنند; مصلحتي كه عقلاني باشد و شرعي، لااقل شيطاني نباشد .

هرچه هم زمان به اين طرف مي‌آيد، گرفتاري كسي كه ميخواهد رعايت كند و راعي باشد، زيادتر مي‌شود. تقاضاي هواي نفس زياد است، درخواستهاي بي جا زياد است، اين هم بايد استقامت كند. ذيل اين آيهء شريفه، مفسّرين نقل كردهاند: وقتي اين آيه نازل شد، يك جواني گريه‌كنان آمد محضر پيامبر اكرم (ص)‌ گفت: يا رسول‌اللّه، من خودم را نمي‌توانم از جهنم حفظ كنم، خدا فرمود: اهل خود را هم بايد حفظ كني، چه‌ طور حفظ كنم؟ پيامبر (ص)‌فرمود: آنچه حرام است، به او بگو که جايز نيست، فلان کار را انجام می‌دهی زیرا اين كار حرام است. آدم بايد اين قدر جرأت داشته باشد، به آنهائي كه تحت نظر او هستند، بگويد: اين كار حرام است، گناه است، عذاب دارد، جهنم دارد; يعني نهي از منكر نمايد. اگر بعد از بيان اين احكام، باز ادامه داد، به وظيفه عمل شده است.

* بر عمل حرام مشارکت نکنید

از حديث شريف برمي‌آيد كه آيهء: "|قوا انفسكم" عملي است، اما  "اهليكم" قولي است. كساني كه وسايل گناه را براي اهلبيت‌شان فراهم مي‌كنند، بعد مي‌گويند: گناه نكن، معذوريّت ندارند. خوب اين را نخر و در دسترس آنها قرار نده! اگر قرار دادي و گناه كردند، به گناه آن‌ها كمك كردي! "و لا تعاونوا علي الاثم و العدوان"; مائده: خداوند نهي فرموده كه در كارهاي گناه، هم‌ديگر را كمك كنيد.

باز دارد كه: “المراة في بيت زوجها راعية”; يعني او هم حافظ و نگهبان است. لااقل از اينكه خودش را نگه دارد، عشيرهایش، اجناسش، اموالش و آبروي شوهرش را نگه دارد.

“و الخادم في مال سيده راع”; يعني خادم و نوكر بايد حفظ مال ارباب بكند. “و الرجل في مال ابيه راع”; فرزنداني كه در منزل پدرشان زندگي مي‌كنند، نسبت به مال پدرشان راعي‌اند; يعني مال او را بي‌خودي تلف نكنند، دوستهاي بيجا نگيرند، از جيب پدر پول دربياورد، خرج اينها بكند; روز قيامت از اين فرزند مي‌پرسند.

* جبران عمل تا لحظه مرگ

دوباره تكرار فرموده: “و كلكم راع”; همه راعي هستيد.

روز قيامت، دست، گوش، پا و چشم مي‌گويند: چرا اين طور عمل كردي؟ ما را جهنمي كردي؟ جوابش را بايد حاضر كرد. البته انسان تا زماني كه زنده است، مي‌تواند كار خود را درست كند; ولی اگر بميرد، ديگر كار درست نمي‌شود.

با دعا بخواهد که خدا او را بيامرزد، اما اساس مطلب اين است كه بايد روح كثيف، شستشو داده شود. مرحوم آيةاللّه بروجردي (ره) هنگامي كه در درس، بعد از كتاب طهارت، وارد كتاب صلاة شدند، اين نصف شعر را خواندند:

* شستشوئي كن و وانگه به خرابات خرام!

در حال جواني، انسان مي‌تواند كاري انجام دهد كه آلوده نشود، اما اگر مثل من شد، خيلي مشكل است توبه كند. توبهء هر چيزي به حسب خودش است. حق‌النّاس است، آن را بدهد، حق‌الّله است، قضا كند; لااقل از حالت نفساني‌اش پشيمان باشد.

امام زين‌العابدين (ع) مي‌فرمايد: “ان كان النّدم علي‌ الذّنب توبة، فانّي و عزّتك من النادمين”; خدايا; اگر پشيماني، توبه است، به خدا قسم، من پشيمانم. اگر اين حالت پيدا بشود، ديگر شيطان ميدان ندارد.

خدايا، هر چه كه ما زنده‌ايم شيطان را بر ما مسلّط نفرما و اين اعمال ناقص ما را به فضل و كرم خودت قبول فرما!

والسلام عليكم و رحمةاللّه

منبع: رسم پارسایی