سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری حوزه، در گفتگو با حجت الاسلام مهدی حسن زاده  به واکاوی فعالیت های سیاسی، علمی و اجتماعی حضرت امام حسن عسکری(ع) در تبیین اسلام راستین و مقابله حضرت با انحرافات پرداخته است .

نگاهی به جایگاه و مقام رفیع امامت

امامت مقامی عالی است که کتاب «الحجة اصول  کافی» و کتاب «الامامة بحار» و زیارت جامعه کبیره منسوب به امام هادی علیه السلام به توصیف گوشه هایی از این مقام عالی پرداخته است، ائمه معصوم علیه السلام محل نزول ملائکة الله هستند و همه امور عالم ظاهر و باطن به اراده و مشیت الهی با دقت و نظر امام محقق می گردد ، امام سبب بقا هستی و اتصال ملک و ملکوت  است.

امام «عین الله الناظره» است او چشم بینای خداست که بر همه هستی نظارت می کند ؛ «ید الله الباسطة» و دست خداست که در همه عالم دارد کار می کند ،  «ارکان البلاد» است باید متوجه این نکته باشیم که هر مقامی که برای هر یک از امامان در نظر می گیریم سایر ائمه نیز از نظر کمالات بهره دارند "و کلهم نور واحد" امام حسن عسکری علیه السلام نیز تمام مقاماتی که دیگر ائمه دارند او نیز دارد، اما هر مقام ویژگی های زمان خاص خودش را می طلبد ، مثلا جلوه نمایی امام علی علیه السلام در مقامات صبر ، عدالت ،عرفان و سیاست او بود  و این تجلی و جلوه گری درباره  امام حسین علیه السلام شهادت ، شفاعت و عشق الهی او است و راجع امام سجاد علیه السلام مقام نیایش و مناجات حضرت بیشتر ظاهر است است ، و ... اما راجع امام حسن عسکری علیه السلام چند ویژگی خاص است که به نظر می رسد، امام در شرایط زمانی عصر خویش توجه ویژه ای نسبت به این موضوعات داشته اند و شیعیان را توجه بیشتری داده اند.

گوشه ای از اقدمات فرهنگی سیاسی امام حسن عسکری علیه السلام

*احیای اربعین حسینی

این مسئله از شاخصه‌های گفتاری امام حسن عسکری علیه السلام است و امروز به برکت این اقدام این همایش میلیونی که در سراسر دنیا و در تمامی ادیان بی‌نظیر است شکل گرفته است ؛ امام علیه السلام در حدیثی زیارت اربعین سالار شهیدان کربلا را از علائم مومن خوانده است و این حدیث تاثیر خود را گذاشت و در اربعین از سراسر کشورهای مختلف بزرگترین همایش دینی کره زمین ایجاد می گردد است.

* توجه دادن شیعیان به مقام سفرا و نواب :

 هر چه به دوران غیبت نزدیک می شویم، دوری مردم از ولایت و دین شدیدتر می گردد  و حکام جور نسبت به دین بیشتر مبارزه و سر سختی نشان می دهند و هر گاه حجت بالغه الهی و امام معصوم غائب گردید آن زمان ،زمانی است که مردم بدترین مردمان هستند چرا که اکثریت ایشان لیاقت دیدار و بهره مستقیم امام را نداشته اند  لذا امام حسن عسکری علیه السلام درباره نحوه  ارتباط شیعه و امام معصوم در زمان غیبت بسیار توجه می دهند در ایام غیبت سفرا و نواب این رابطه را ایجاد و سامان دهی می کنند ، در تفسیر منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام در ذیل آیه 78 سوره بقره حضرت مطالبی را می فرمایند که به استناد بحث ولایت فقیه مطرح می گردد و این حدیث از مستندان ولایت فقیه می باشد  « فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِينِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ. التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص: 300»

اين اصل امامت است. اگر امام، معصوم و منصوص و منصوب خدا باشد، تكليف روشن است. در زمان غيبت امام معصوم، فقيه و عالم و اسلام‏شناس اصيل كه «صائنا لنفسه» باشد، خوددار باشد، در همه‏جا بتواند جلو تمايلات نفسانى خودش بايستد؛ «حافظاً لدينه» باشد و بداند وظيفه يك رهبر اين است كه دين و آيين و مكتب را نگهبانى كند رهبری جامعه را بر عهده می‌گیرد.

فقیه اگر «مخالفاً لهواء» باشد؛ هرجا كه مى‏بيند هواى سركش نفسانى و تمايلات نفس اماره مى‏خواهد قدم به ميان بگذارد و در تصميم‏گيريهاى رهبرى جلو نفس بايستد؛ و «مطيعا لامر مولاه» باشد، همه‏جا فرمان خدايى كه مولا و ولى مردم با ايمان است را مراقب باشد و فرمان برد و اطاعت كند؛ شايستگى دارد توده‏ها دنباله‏رو، مطيع دستور و فرمان او باشند.

* یادگیری شیوه های صحیح تقیه در پیشبرد دین :

هر چه اوضاع سخت‌تر و مراقبت حکومت های جور نسبت به ائمه شدید تر می شد، بحث تقیه نمود بیشتری می‌یافت، تقیه از خصوصیات شیعه می باشد  در حدیث است کسی که تقیه را ترک کند از ما نیست  ، کسی که تقیه ترک کند مانند این است که ما را کشته است و امثال این احایث در مجامع روایی ما فراوان ذکر شده است « مراجعه شود به بحار الأنوار ج‏72، ص: 393 باب التقیة و المدارة» و تقیه و توجه دادن به آن برای حفظ شیعه در مقاطع خاص زمانی از نکات مهم برای پیشبرد مذهب است ، امام حسن عسکری علیه السلام نیز شیعیان و نواب را در زمان خاص خود به این دستور بسیار توجه می دادند ، امام علیه السلام  در مورد بکار گیری تقیه بیشترین روش ها را اعمال می کردند .

* اهمیت دادن به بحث برائت :

مسئله بیزاری از ائمه کفر در روایات ما فراوان تاکید شده است منتهی این برائت و بیزاری در صورتی که موجب اذیت و کشتار مومنین می گردد باید مخفیانه باشد  امام عیه السلام نسبت به مسئله برائت و بیزاری از ائمه کفر در روایات متعدد تاکید فراوانی دارند .در روایت است : کسی که نمی تواند با طاغوت صفتان مقابله کند اگر در خلوت بیزاری بجوید خداوند این بیزاری او را توسط ملائکة الله به آسمان می برد و بر او درود می فرستد .

* مقابله با جریانات انحرافی

مقابله با جریانات صوفی گری و عرفان های دروغین از دیگر فعالیت های امام سن عسکری علیه السلام بوده است امام علیه السلام در مقابل صوفیه فرمودند :«بپرهیزید از این متصنعان ، ایشان ارتباطی با ما ندارند بلکه خود را به ما نسبت می دهند» و حضرت با شدت با این جریان انحرافی مقابله می نمودند.

توجه به مطالب اخلاقی تربیتی

 امام علیه السلام فراوان به مطالب اخلاقی و تربیتی تذکر می دادند و این مسئله را می توان به خوبی در نامه ها و فرمایشات ایشان دنبال کرد امام در نامه ای که ابن بابویه می فرستند دستورات زیبا و راهگشایی برای طالبان سعادت می فرمایند که توجه به آن انسان را به نکات ارزشمندی می رساند از جمله این فرمایشات : دستور به صبر بر سختی ها در دوران غیبت ، توجه به نماز شب و ایجاد روح انتظار در افکار مومنین است .

مهمترین وظیفه منتظران قیام مهدوی

 اولین وظیفه ای که ائمه و خصوصاً امام عسکری علیه السلام نسبت به آن سفارش ویژه ای داشته اند،  مسلئه بصیرت است و ما شیعیان برای اینکه راه امام و ائمه (ع) را دنبال کنیم  نیازمند بصیرت هستیم و باید پیرو راه ولایت باشیم و بدانیم امام علیه السلام نائب عام خویش را با ویژگی های خاص خودش برای ما تبیین نموده‌اند، انتظار برای قیام حضرت ولی‌عصر‌(عج) و ایجاد زمینه برای ظهور آشنا کردن مردم با جایگاه امامت و مهدویت از جمله وظایف است.