خبرگزاری حوزه/ در هیجدهم شوال سال 1254 هجری قمری در روستایی به نام یالو از توابع شهر نور فرزندی در خانه ای نورانی و اهل علم دیده به دنیا گشود که سالها بعد تبدیل به یکی از سرآمدان علمی و بزرگان روحانی عصر خویش در عالم تشیع گشت.

گرچه در کودکی گرد یتیمی بر چهره معصومانه اش نشست اما این رخداد تلخ و سخت نتوانست عزم او را برای طی کردن مدارج علمی سست نماید و در حرکت مواج و غرورانگیزش خللی ایجاد نماید.

او بار سفر بربست و از این شهر به آن دیار، رحل علم برافکند و طریق سلوک و مجاهده علمی و معنوی پی گرفت و پس از آنکه در دوران نوجوانی در درس حاج محمدعلی محلاتی حضور یافت با سفر به تهران توانست از مجلس درس بزرگان آن سامان بهره گیرد و بعد عازم نجف گردید و پی از بازگشتی به ایران، عزم کربلا کرد و بعد هم مقیم نجف اشرف شد و تا آخر عمر در این شهر شریف ماند.

گرچه در طول این سالها، محدث نوری سفرهای دیگری هم به شهرهایی همچون کاظمین هم داشت و در محافل و مجامع درسی و کرسی تدریس عالمان بزرگ و عارفان شهیری حضور داشت و از مجلس درس و معرفت آموزی این عزیزان بهره برد.

محدث نوری در عرصه علم و خرد و عالم دین و آئین چهره کمنظیری است و چه به لحاظ تألیفات که بسان آینه ای بازتاب دهنده فهم و خرد و پژوهش و ممارست علمی اوست و چه به لحاظ شاگردانی که پرورش داد و به جامعه علمی عصر خویش تقدیم نمود و نیز به جهت اساتیدی که از نفس گرمشان بهره مند گشت شخصیت قابل توجه و عظیمی است.

این مرد الهی، عمر خویش را صرف انتشار معارف اسلامی و مکتب حقه شیعی کرد و از این رهاورد بود که خرمن محصولات علمی و متون ارزشمند فکری و نتایج عملی شخصیت خردورزش برای جامعه اسلامی تا همیشه منبع فیض و معدن هدایت بوده و هست.

بی تردید بر تارک آثار و باقیات الصالحات ایشان کتاب «مستدرک» می درخشد که آنقدر عظمت و اهمیت دارد که نویسنده اش را در میان اهل علم و فکر به نام «صاحب مستدرک» می شناسند.

از جمله اساتید ایشان می توان به بزرگمردانی همچون فقیه فاضل ملا محمد علی محلاتی  شیخ عبدالرحیم بروجردی  شیخ العراقین عبدالحسین تهرانی شیخ اعظم، مرتضی انصاری جمال السالکین، آخوند ملا فتح علی سلطان آبادی فقیه کبیر ملا شیخ علی خلیلی معزالدین سید مهدی قزوینی، میرزا محمد هاشم خوانساری آیت الله حاج ملا علی کنی اشاره نمود.

سیاهة آثار این مرد ربانی و عالم روحانی بسیار پر فروغ و حیرت آور و رشک برانگیز است و از آن جمله:

۱. مواقع النجوم

۲. نفس الرحمن فی فضائل سیدنا سلمان

۳. دارالسلام، در دو جلد، درباره خواب و تعبیر خواب

۴. فصل الخطاب

۵. معالم العبر

۶. میزان السماء

۷. کلمه طیّبه

۸. جنّه المأوی

۹. فیض القدسی

10. بدر مشعسع

۱۱. کشف الاستار

12. صحیفه ثانیه علویّه

3. صحیفه اربعه سجادیّه

14. سلامه المرصاد

15. مستدرک مزار بحار

16.حاشیه بر منتهی المقال

17.ظلمات الهاویه در معایب معاویه و ...

18. نجم الثاقب

19. موالید الائمّه

20. شاخه طوبی

21. دیوان شعر

۲۲. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل.

23. لؤلؤ و مرجان

24. تحیّه الزائر

25. تقریرات بحث شیخ العراقین

26. تقریرات درس میرزای بزرگ

27. اربعونیّات

28. اخبار حفظ القرآن

29. رساله‌ای در شرح حال مولی ابی الحسن شریف عاملی فتونی

30. کشکول

31. حواشی بر توضیح المقال حاج ملا علی کنی

32. رساله فارسی در جواب به شبهات فصل الخطاب و در ردّ تحریف قرآن مجید

۳۳. ترجمه جلد دوم دارالسلام به فارسی.

34. اجوبه المسائل.

35. حواشی بر رجال ابی علی

36. فهرست کتابخانه­اش

37. نامه‌ها و اجازه‌نامه‌ها و اعلامیّه‌ها

*از جمله شاگردان ایشان هم بجاست از بزرگانی نظیر

۱. شیخ آقا بزرگ تهرانی

۲. حاج شیخ عباس قمی

۳. آیت الله شیخ محمد حسین کاشف الغطاء

۴. آیت الله سید عبدالحسین شرف الدین عاملی

۵. شیخ اسماعیل اصفهانی

۶. شیخ مرتضی بن محمد عاملی

۷. سید جمال الدین عاملی اصفهانی.

۸. حاج شیخ محمد باقر بیرجندی

۹. حاج شیخ علی اکبر نهاوندی

10. حاج شیخ علی زاهد قمی

۱۱. حاج شیخ محمد تقی قمی

12. آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی.

13. حاج میرزا ابوالفضل

14. شیخ جعفر نوری نجمی

15. سید علم الهدی نقوی کابلی

16. آقا میرزا محمد تهرانی

17. شیخ مهدی نوری فرزند میرزا هادی نوری

18. شیخ جلیل محمد حسن آل کبه

19. صدر الاسلام حاج میرزا علی اکبر همدانی

20. مرحوم حاج میرزا محمد ارباب قمی

21. شیخ علی اکبر همدانی

۲۲. پسر خواهرش و دامادش شیخ شهید، آیت الله فضل الله نوری

23. آیت الله شیخ محمد تقی بافقی

یادکنیم.

این عالم ربانی در موضوع صدور اجازنامه هم به حدی بود که عنوان شیخ روایتی را بر او نهادند و از برجسته ترین نام آوران این عرصه بود

محدّث نوری «شیخ روایتی» بسیاری از بزرگان و بلندمرتبگان حوزوی بود و از آن جمله:

۱. آیت الله سید محسن امین عاملی

۲. آیت الله میرزای نائینی

۳. حاج شیخ محمد هادی بیرجندی

۴. حاج شیخ محمد باقر همدانی

۵. فدا حسین کهنویی مشهور به نظیر حسن‌

۶. منیرالدین بروجردی

۷. علاّمه مجاهد حاج شیخ محمد جواد بلاغی

۸. شیخ محمد علی کچویی اردستانی

۹. سید ابوطالب شیرازی

10. حاج شیخ عبدالکریم حائری

۱۱. سید ابومحمد حسن صدرالدین موسوی کاظمینی

12. سید هبة الدین شهرستانی

13. سید شمس الدین محمود حسینی مرعشی

14. شریف الاسلام سید اسماعیل مرعشی نجفی

15. حاج میرزا علی حسینی مرعشی شهرستانی

16. شیخ محمد حرزالدین نجفی

17. شیخ مهدی حکمی قمی

18. حاج میرزا حسن علیاری تبریزی

19. حاج شیخ عبدالنبی نوری تهرانی

20. آقا ضیاءالدین عراقی

این عالم ربانی در 17 جمادی الثانی سال 1320 هجری قمری دارفانی را وداع گفت و به دیدار یار شتافت و ووصیت کرده بود او را در یکی از ایوانهای حرم مطهر امیرالمؤمنین علی ـ علیه السّلام ـ به خاک بسپارند.

باری؛ این مرد الهی، عمر خویش را صرف انتشار معارف اسلامی و مکتب حقه شیعی کرد و از این رهاورد بود که خرمن محصولات علمی و متون ارزشمند فکری و نتایج عملی شخصیت خردورزش برای جامعه اسلامی تا همیشه منبع فیض و معدن هدایت بوده و هست. همو که در روستایی به نام یالو از توابع شهر نور و در خانه ای نورانی و اهل علم دیده به دنیا گشود که سالها بعد تبدیل به یکی از سرآمدان علمی و بزرگان روحانی عصر خویش در عالم تشیع گشت.

درود خدا و بندگان صالحش بر او باد و یادش گرامی و راهش پاینده و طریقش نورانی و پر رهرو!