امام صادق (ع) از معتب، وكيل خرج خانه خود پرسيد: "امسال در خانه گندم داريم؟"

پاسخ داد:" بلى يابن رسول الله، به قدرى كه چندين ماه را كفايت مى‌كند، گندم ذخيره داريم."

امام فرمود:" آنها را به بازار ببر و در اختيار مردم بگذار و بفروش".

معتب با تعجب گفت:" گندم در مدينه ناياب است. اگر اين‌ها را بفروشيم، ديگر خريد گندم براى ما ميسر نخواهد شد."

سخن حضرت(ع) اما همان بود: " همه اين‌ها را ببر و در اختيار مردم بگذار و بفروش."

معتب دستور امام(ع) را اطاعت كرد،گندم ها را فروخت و نتيجه را گزارش داد.

پس از بازگشت، امام(ع) به او دستوری داد که برای همیشه می‌تواند نسخه ای فراروی مردمان (توانگر به ویژه تجار و کسبه) باشد: "بعد از اين، نان خانه را به صورت روزانه از بازار بخر. نان خانه من نبايد با نانى كه در حال حاضر توده مردم مصرف مى‌كنند، تفاوت داشته باشد و  از اين پس نيمى گندم و نيمى جو باشد. من به حمدالله توانايى دارم كه تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترين وجهى اداره كنم، ولى اين كار را نمى كنم تا در پيشگاه الهى، مسأله اندازه‌گيرى معيشت را رعايت كرده باشم."

داستان کوتاه فوق ، با توجه به شرایط اقتصادی امروز جامعه ما می تواند برای بسیاری از افراد جامعه که این گونه عمل نمی‌کنند، درس آموز باشد، به شرط آن که بکوشیم دست کم در چنین مواردی، نه صرفاً در مقام گفتار، بلکه رفتارهای خود را به سیره ائمه اطهار(ع) نزدیک‌تر کنیم.

ایام شهادت مظلومانه رییس مذهب جعفری که مکتب تشیع بسیاری از میراث فکری و معنوی خود را مدیون تلاش های علمی این امام همام است، نیکوفرصتی است تا دیگربار با نگاهی به سیره و زندگانی نورانی صادق آل محمد(ص)، از این خرمن عظیم و تمام ناشدنی، توشه‌ای به قدر فهم و درک خود به ویژه در خصوص سبک زندگی اسلامی برگیریم و بدین سان زمینه سعادتمندی خود در دنیا و آخرت را فراهم کنیم.

با توجه به انبوه احادیث گران‌قدر و نابی که از این حجت الهی به دست ما رسیده، می‌توان درس‌ها و نکات بسیاری از ایشان فراگرفت و آن‌ها را در زندگی فردی و اجتماعی به کار بست؛ در ادامه این سطور، به‌طور گذرا به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود؛

گاهی اوقات بسیاری از ما در زندگی شخصی و خانوادگی خود از مفهوم زیبایی به نام عفو و گذشت که مورد تاکید فراوان اسلام و اهل بیت(ع) است غافل می شویم، حال آنکه اگر غرور و تکبر، خودخواهی و خودمحوری و خشم و نفرت را از وجودِ خویش پالایش کنیم، می توانیم با جایگزین کردن مهر و محبت، چهره و سیمایِ زندگی این دنیایی خود را هر چه بیشتر و بهتر ، زیبا سازیم.

ایجاد مهر و محبت در میان مؤمنین آنقدر مهم و ارزشمند است که حضرت صادق(ع) در حدیثی می فرماید: "هر كس در چهره برادرش لبخند بزند، برايش حسنه است."

در حدیث دیگری از ایشان است که:" سه چیز از خصلت‌های ارزشمند دنیا و آخرت است؛ بخشودن کسی که به تو ستم کرده است، پیوستن به کسی که از تو بریده است و بردباری ورزیدن، هر گاه نسبت به تو رفتار جاهلانه‌ای شود"

یکی از ضروری ترین نیازهای جامعه ما، تلاش در مسیر تقویت فرهنگ انتقادپذیری است و اینکه از انتقادات سازنده و دلسوزانه دیگران، نرنجیم.

حدیث بسیار معروفی در همین باره از امام صادق(ع) داریم که بعید می دانم کمتر کسی آن را نشنیده باشد:" محبـوب‌ترین برادرانم نزد من، کسى است که عیب‌هایم را به من اهدا کند."

این روزها ، کم نیستند افرادی در بین ما که در زندگی خود سرگردان هستند، آرامش و آسایش حقیقی نداشته و بعضاً به دلیل درک نادرست از هدف زندگی ، دست به اقدامات ناشایسته ای می زنند.

برای پاسخ به این دغدغه ها، حدیث زیبا و ارزشمندی از امام ششم روایت شده که می تواند برای تک تک افراد جامعه ما بسیار کاربردی باشد.

"از امام (ع) پرسیدند زندگی خود را بر چه بنا کردی؟

فرمود : بر چهار اصل؛

1- دانستم رزق مرا دیگری نمی‌خورد، پس آرام شدم؛

2- دانستم که خدا مرا می‌بیند، پس حیا کردم؛

3- دانستم که کار مرا دیگری انجام نمی‌دهد، پس تلاش کردم؛

4- و دانستم که پایان کارم مرگ است، پس مهیا شدم."

سید محمد مهدی موسوی