امروز یکشنبه سیزدهم محرم برابر است با سالروز رحلت عالم بزرگوار و شخصیت برجسته میدان فقه شیعی استاد ملا عبدالله شوشتری- رحمت‌الله‌تعالی‌علیه- که مروری هرچند کوتاه و گذرا بر سیره و صورت زندگی طیبه اش انسان را به یاد کسانی می اندازد که چونان تالی تلو انبیا و اولیای حق، قدم در راه بی برگشت عشق به مکتب الهی و آسمانی و به حق شیعه نهادند و در این راه از هیچ تلاش و ممارست و مجاهدتی فروگذار نکردند.
عالم برجسته و فقیه وارسته حضرت آیت‌الله عزالدین عبدالله بن حسین شوشتری معروف به تستری از زمره علمای بلندمرتبه منقول و معقول شیعی، رجالی و زاهد و عارف بزرگواری بود که در همه عرصه‌های فعال علمی از تربیت شاگردان گرفته تا تألیف آثار و از حیات زاهدانه و عارفانه گرفته تا ملجأ و مأمن بودن برای مردم، الگویی بایسته و شایسته برای همه احیاگران و پویندگان این راه افتخارآمیز و پربرکت بوده است و خواهد بود.
ایشان از معاصرین شیخ بهایی بوده و در شوشتر قدم به عرصه گیتی نهاد.
ملا عبدالله شوشتری نیز بسان بسیاری از اقران و امثالش از علمای ربانی و روحانیون عاشق معرفت و علم و معنویت، بعد از دوران کودکی و نوجوانی به جهت ارتقا و اعتلای دانش و افزودن بر مراتب علمی اش راهی عتبات عالیات شد و توفیق یافت تا از محضر بزرگان و برجستگانی همچون اساتید حضرات آیات محقق و مقدس اردبیلی و همچنین محقق ثانی بهره مند گردد.
این عالم بزرگوار و ربانی پس از گذشت سی سال از نجف اشرف به ایران بازگشت و در شهر اصفهان این خطه عالم خیز و پربرکت بیتوته نمود.
در این سالها بود که این رادمرد عرصه علم و معرفت از زمره اساتید برجسته سامانِ نقش جهان شد و شاگردان برجسته و فحولی از جرگه علم و عمل همچون حضرات آیات و اعلام و مبرزینی همچون علامه مجلسی، میرداماد، محقق خوانساری، محقق سبزواری، محقق شیروانی و... دیگر اجله فخر و حکمت را در دامان خود پرورید.
در حوزه تالیفات هم از این رادمرد میدان خرد و معرفت آثار برجسته و فاخر و گرانسنگ و سترگ و شگرفی برجای مانده است که از آن جمله می توان به تتمیم فی شرح قواعد علامه، شرح ارشاد علامه، شرح الفیه شهید، حاشیه مختصر عضدی، رساله فی عینیة صلاة الجمعة و... دیگر کتب شریف و عزیز اشاره نمود.
علامه مجلسی در وصف استاد برجسته اش ملا عبدالله شوشتری می گوید: «شیخ ما و شیخ همه طایفه امامیه علامه محقق و مدقق زاهد و پرهیزکار، عالم به علم رجال و اخبار که در اصول فقهی کسی به پایه او نیست...».
محدث قمی نیز در کتاب فوایدالرضویه در باب این استاد برجسته چنین می گوید: «عزالدین شیخ اجل مربی فقها و محدثین، تاج زهاد و ناکسین جامع معقول و منقول و مجتهدی در فروع و اصول...».
از جمله اساتید دیگر ایشان می توان به شیخ ابراهیم عاملی که از مشایخ روایی ایشان است نام برد و نیز به بزرگانی نظیر بایزید بسطامی ثانی، شیخ لطف‌الله میسی، شیخ عامر جزایری و شیخ علی استرآبادی به عنوان کسانی که از اجازه دارندگان از ایشان هستند یادکرد.
این عالم ربانی در امور خیر و فعالیتهای عام المنفعه نیز ید طولایی داشت و باقیات الصالحات ارجمندی به یادگار گذاشت.
در شهر اصفهان، میدان امام، مدرسه ملا عبدالله و مدرسه شیخ لطف‌الله در نقش جهان به دنبال پیگیری و بر اساس خواست و کمک ایشان بنا گذاشته شد که طی سالها نیز به محل تدریس و فعالیتهای فرهنگی و دینی و امدادرسانی به حوائج عمومی توسط ایشان مبدل گشت.
ایشان در زمینه تبلیغ و ترویج و تبیین معارف شیعی، خاصه در عرصه فقه و اصول تلاش‌های مجدانه و داهیانه ای را به کار بست تا آنجا که نقل است در زمان اوان حضور ایشان در شهر اصفهان حدود پنجاه طلبه در آن سامان بوده اند که با ممارست و فعالیت و پیگیری ها و مجاهدتهای علمی ایشان در طول سالهای حیات پربرکتش حدود هزار طلبه در این شهر مشغول به تحصیل بوده اند.
علاوه بر این باید یادکرد از سالهایی که این عالم ربانی و روحانی نورانی ملا عبدالله شوشتری به مشهد مقدس رفت و در امر تجدیدبنای حرم مطهر، مساجد و مدارس و خرابی‌هایی که از هجوم وحشیانه ازبکان پدید آمده بود، تلاش و همتی عظیم به کار بست.
در مراتب اخلاقی ایشان گفته اند که علامه شوشتری همیشه اهل مراقبه و عبادت و ذکر و فکر بود و با تهجد و زهدی که داشت هرگز از نماز شبش غفلت نمی کرد.
صاحب حدایق در این باره می گوید:
«شبی تا صبح با عده ای از علما به منزل شیخ بهایی تا به سحرگاهان به بحث و مذاکرات علمی نشستند قبل از اذان از حضار اجازه مرخصی خواست، حضار مخصوصا شیخ بهائی به او اصرار نمودند بمانید تا به فضل جماعت شما نیز بهره‌مند باشیم. از حضار اصرار به ماندن و او اصرار به رفتن یکی از شاگردان او می گوید بعداً از مرحوم شوشتری پرسیدم چرا آن شب برای اقامه جماعت صبحگاهی به خانه شیخ بهائی نماندید جواب داد به خود اندیشیدم که اگر علامه ثانی شیخ بهائی به من اقتدا کند وضع حالم با سایر احوال در مقابل کاشف الاسرار یکی نخواهد بود».
آنک پس از عمری حیات طیبه و مجاهدت علمی و مراقبه فکری و عملی در راه اخلاق اسلامی و احیای ارزشهای ناب و تابناک مکتب اهل بیت(ع) ملا عبدالله شوشتری در محرم الحرام سال 1021 قمری در اصفهان دیده از دنیا فروبست و به دیدار یار شتافت و پیکر مطهرش در مسجد جامع اصفهان با حضور استاد میر محمدباقر داماد اقامه نماز شد و بعد از یک سال که پیکرش در امامزاده اسماعیل به خاک سپرده شده بود به کربلای معلی انتقال داده شد و در جوار بارگاه ملکوتی سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) تدفین گشت.
خدایش بیامرزاد و در جوار نیکان و پاکان روزگار، قرین نعمات الهی و رحمت واسعه حق تعالی باد!
·
*با بهره مندی از منابع پایگاه اطلاع رسانی دانشنامه اسلامی
