عالمان بزرگواری که دل در گرو مهر علم و شوق دیدار یار ملکوتیشان نهادند و در این مسیر سخت، اما شیرین، با عصاره جان خویش، که قلمشان باشد، قدم در راه بی برگشت عشق و شیدایی نهادند و راهی دیار خوبان شدند.
آیت الله سید حسن تهامی و آیت الله شیخ محمدتقی بجنوردی که روحانیون بزرگوار و جلیل القدر از بزرگان حوزه علم، دین و عمل آیین بودند و نام و یاد زلال و مهرافزونشان در تاریخ علمای شیعه، خطی سبز و شمایلی دلنواز برجای گذاشته است.
وقتی برگ‌های سبز و زرین زندگی این عالمان ربانی را ورق می‌زنیم، شور و شوقی زایدالوصف در بربر دل و دیده‌مان به نمایش در می‌آید که هم رنگ عشق دارد، هم بوی ایمان، هم طعم مصفای مجاهدت دارد و هم شور و شعور قرآن.
آیت‌الله سیدحسن تهامی که از مراجع برجسته عالم تشيع و از جمله افتخارات حوزه علميه نجف اشرف به عنوان مهد فکر و اندیشه شیعی در طول دوران‌های متمادی بوده به شمار می رفت.
ایشان در سال 1314 ه . ق برابر با 1276 ه. ش در شهر بيرجند دیده به دنیا گشود.
قوه فهم، تیزهوشی و استعداد فوق‌العاده ایشان در حدی بود که توانست در سن شش سالگی قرآن کریم را با رعایت اصول و اصلوب آن به خوبی، روانی و قدرت و زیبایی فراگیرد و قرائت نماید.
ایشان مقدمات تحصيلات علوم ديني را در شهرهای بيرجند مشهد طی نمود، سپس راهی نجف اشرف گردید که در آن جا موفق شد به مقام رفیع علمی اجتهاد برسد و اجازه اجتهاد خویش را از بزرگان آن دوران نظیر حضرات آیات نائيني و اصفهاني بگیرد.
در این موقعیت بود که مردم تقاضای مجدانه و مصرانه خویش را به جهت حضور ایشان برای انجام فعالیت‌های دینی و نورافشانی شمع وجودشان در میان اشتیاق همه اهالی وطن، بر وی عرضه داشتند، تا اینکه مورد قبول آیت‌الله افتاد و عازم وطن خود گشت.
تاسيس مدرسه معصوميه و تقويت حوزه علميه آن سامان از جمله حرکت‌های مهم و اولیه ایشان بود که بسیار هم موثر افتاد.
از جمله دیگر تلاش‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی حضرت آیت‌الله تهامي می‌توان به تاسيس كتابخانه، پايه‌گذاري سه مسجد به نامهای مسجد خيرآباد نو، مسجد رضوي، مسجد خضر اشاره نمود.
و سرانجام این فقیه نورانی، آیت ربانی و روحانی عرفانی پس از عمری تلاش و مجاهدت علمی و عملی در شب چهاردهم صفر 1385ه.ق برابر با 1344ه.ش دار فانی را وداع گفت و به ملکوت اعلی پیوست.
وصیت نمود ایشان را در مسجد صاحب الزماني خيرآباد نو به تدفین نمودند.
از جمله تاليفات و آثار نگاشته شده ارزشمند ایشان در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف علمی از جمله عقايد ، اخلاق ، تفسير ، فلسفه ، فقه ، اصول و رجال می‌توان نمونه های سترگ و عزیز را سراغ گرفت و از آن میان به جاست به دوره تقريرات فقه و اصول آیت الله نايئني و اثر دیگری که در رد نصرانيت است و البته مجموعه دیوان اشعار ایشان اشاره نمود.
*آیت‌الله شیخ محمد تقی بجنوردی
اما عالم دیگری که امروز برابر با روز رحلت ایشان است آیت الله شيخ محمد تقي بجنوردي از نامداران و بزرگان و اجله فخر و فرهنگ و علم و خرد خطه عالم پرور و مقدس خراسان در سده 14 ه.ق است.
ایشان اصالتاً بجنوردی بوده و بعد از آن که فقه و اصول را در محضر صاحب جواهر و نیز شيخ مرتضي انصاري آموخت، راهی مشهد مقدس شد و به کار تحقیق، تألیف و تدريس پرداخت.
از زمره شاگردان ایشان می‌توان به بزرگانی چون حضرات آیات شيخ مولي ابراهيم بن علي اصغر سبزواري که از جمله علماي بزرگ سبزوار بود ، سيد ميرزا ابراهيم علوي سبزواري(شريعتمدار)، شيخ علي نقي تربتي و شيخ محمد علي كاخكي اشاره کرد.
آن گونه که اعتماد السلطنه می‌نویسد:
« مردم ولايت خراسان اعتماد عجيبي به وي داشتند».
حاج سياح محلاتي نیز در كتاب خاطراتش از «تقوا و ورع» شيخ محمد تقي بجنوردي یاد نموده و می‌نویسد:
«به ديدار شيخ محمد تقي رفته بودم. طبيب انگليسي نيز براي معالجه چشم وي به منزلش آمده بود. طبيب به من گفت به آقا بفهمانيد كه دو چيز به چشم شما صدمه زده: يكي بي‌خوابي، ديگري گريه، بايد از اين به بعد كاملاً بخوابيد و گريه نكنيد. من به آقا گفتم، آقا گفت: «به او بگوييد من چشم را براي اين دو كار مي‌خواهم». طبيب بسيار حيرت كرد و به وضع زندگي او نگاه كرد و گفت: يا اول شخص دنياخواه هستيد، يا حقيقتاً آخرت‌طلب؛ ترجمه كردم و آقا گفت: «بگوييد تو هر فرضي مي‌كني بكن، ما مي‌دانيم شما با ما موافق نخواهيد بود. اگر اظهار هم بكنيد مي‌دانيم ظاهري است و حقيقت ندارد».
در زمان نهضت تنباكو و وقایع پیش و پس از آن، خانه شيخ محمد تقي مجتهد، این عالم وارسته پایگاه معرفتی و جایگاه معنوي آن دوران در خطه خراسان محسوب می شد.
پیکر مطهر ایشان در دارالسياده حرم مطهر رضوی و در جوار مولا و مقتدایش حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) جنب مسجد گوهرشاد تدفین گشت.
منابع:
پايگاه اطلاع رساني آستان قدس رضوي
پایگاه اطلاع رسانی معرفی مشاهیر خراسان جنوبی
