به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم طباطبایی در این پیش همایش گفت: بررسی اندیشه های علامه، سنت بسیار خوبی است که این سنت باید برای شخصیت های بزرگ دیگر نیز انجام شود که برای طلاب بسیار مفید است.

وی گفت: مبانی رجالی و فقهی محصور آیت‌الله العظمی بروجردی و همچنین مبانی خاص ایشان در حدیث هنوز ناشناخته است و شاگردان ایشان کم کم از دنیا می روند و اگر تلاشی انجام نشود مجموعه تلاش های ایشان از بین می روند.

*علامه طباطبایی فرامذهبی است

رئیس پژوهشکده و علوم و معارف حدیث، اظهارکرد: علامه به عنوان مهمترین نظریه پردازد تفسیری در قرن ما شهرت جهانی دارد و اهل سنت و مستشرقین نیز ایشان را به عنوان نماد تفسیر قرآن به قرآن می شناسند که این شکل از تفسیر، فرامذهبی است، یعنی در تمام مناطق غیر شیعی نیز می تواند بروز و ظهور داشته باشند.

وی گفت: کشف ارتباط آیات قرآنی وشگردهای خاص تفسیری این تفسیر، به عنوان یک تفسیر ابتکاری شناخته می شود و جای خود را در عرصه های علمی باز کرده است.

رئیس پژوهشکده و علوم و معارف حدیث، افزود: عظمت تفسیر المیزان باعث شده که برخی از ویژگی های علمی ایشان به خصوص در زمینه حدیث و سنت مغفول واقع شود؛ تفسیر البیان که یک تفسیر روایی است و قبل از تفسیر المیزان نوشته شده و تا سوره یوسف نیز ادامه داشته است این رویکرد را توسط علامه نشان می دهد.

علامه بنیانگذار حدیث پژوهی

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی یادآورشد: ده درصد المیزان به روایات و یا به گونه ای از روایات پرداخته است؛ ولی علامه در حدیث پژوهشی و آموزش حدیث پژوهی از بنیانگذاران این رشته است؛ هنوز کلاس حدیثی رسمی در حوزه وجود ندارد، ولی علامه هر هفته یک شب بحارخوانی داشتند و احادیث را تبیین می کردند.

وی گفت: بحارالانوار به همت ایشان و شاگردانشان منتشر شد که اصل که از فعالیت های ماندگار ایشان است؛ تفسیر عیاشی و نورالثقلین نیز به همین شکل به اهتمام ایشان انجام شد؛ لذا مرحوم علامه را باید به عنوان یک محدث پرکار نام برد.

به ویژگی های حدیثی علامه توجه شود

رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی به برکت المیزان در این حوزه شناخته شده است و کمتر به ویژگی های حدیثی ایشان توجه شده است.

حجت‌الاسلام طباطبایی گفت: در مجامع علمی بین سنت و حدیث خلط صورت می گیرد و علامه هم این تفاوت را متذکر شدند، ولی برخی اوقات این دو را مترادف انگاشته اند و آیت الله العظمی جوادی آملی نیز چنین کردند.

وی افزود: مراد از سنت مطابق تعریف اصطلاحی ماصدرعن النبی یا معصوم است؛ پس قول و فعل و تقریری که از معصوم صادر شده است، سنت نام می گیرد؛ حال اگر ما فیض حضور پیامبر (ص)را درک می کردیم سخن و فعل ایشان را که مشاهده می کردیم سنت نام می گرفت؛ ولی اگر دیده و یا شنیده خود را به دیگران که در آن محل نبودند تعریف می کردیم این تعریف حدیث نام میگیرد.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی خاطرنشان کرد: سنت پیامبر(ص) به فعل و قول سرایت می کند و برای همه حجت است، ولی حکایت سنت اینگونه نیست و ما باید از قول و حدیث بتوانیم به سنت دست پیدا کنیم؛ حدیث طریق رسیدن به سنت است که ممکن است معتبر باشد و یا نا معتبر.

وی گفت: سنت ضعیف و قوی وجود ندارد، ولی نکته مهم این است که حجتیت سنت چگونه اثبات می شود؛ اگر سنت به معنی قول و تقریر صادره از معصوم(ع) پذیرفته شد، این سنت هم طراز قرآن است و نیازمند دلیل دیگری برای اثبات نیست.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی تصریح کرد: در آثار علامه و آیت الله العظمی جوادی بیان شده است، سنت حجیت خود را وامدار قرآن است؛ اما نکته این است، وقتی عصمت پیامبر(ص) تایید شد قول و فعل ایشان سنت است چون عصمت پیامبر پیش از نزول قرآن نیز وجود داشت و قول و فعل ایشان در آن زمان هم سنت به شمار می شود.

وی گفت: اوامر قرآنی به اطاعت خدا و رسول را مباحث ارشادی می دانیم، ولی در مورد حدیث اینگونه نیست؛ حجیت به این معنی است که حدیث به عنوان یک گزارش و خبر ادعای روایتگری سنت را دارد؛ تنها کار حدیث این است که ما را به سنت می رساند؛ حجیت سنت تثبیت شده است و حجیت خبرواحد از این جهت است که چگونه به سنت دست پیدا کنیم.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: روایاتی با عنوان عرض حدیث با قرآن وجود دارد که باید آنها را موشکافی کرد؛ علامه در المیزان بیان می کنند که نمی توان تفسیر به رای کرد و باید یا به کتاب رجوع کنیم و یا سنت و خود ادله سنت که می گوید به سراغ قرآن بروید و یا اخبار را به قرآن عرضه کنید.