به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در مشهد، نشست مشورتی بررسی و تعیین حکم فقهی روزه‌داری در ماه رمضان در ایام شیوع کرونا به همت هیئت اندیشه‌ورز دین و سلامت معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

در این نشست دو ساعته نظرات متعددی پیرامون حکم فقهی و علمی روزه‌داری در ایام شیوع کرونا از سوی کارشناسان دینی و علم پزشکی مطرح شد که برآیند این نظرات بر عدم تداخل روزه‌داری با سلامت افراد غیر بیمار (سالم) دلالت داشت و در خصوص افراد بیمار، به‌ویژه مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای (از جمله دیابت، نارسایی کلیوی، قلبی و …) نیز تأکید شد که روزه گرفتن منحصراً با نظر پزشک متخصص انجام شود.

در این نشست همچنین، بر مرطوب نگه‌داشتن سیستم تنفسی بدن از طریق نوشیدن میزان کافی مایعات (حداقل ۸ لیوان آب)، شستشوی دهان و بینی و همچنین استفاده از بخور سرد در محیط منزل و محل کار، در ماه رمضان تأکید شد.

ضرورت رعایت آداب غذایی مناسب و بهره‌گیری از برنامه‌ی تغذیه‌ای سالم در ماه مبارک رمضان به‌منظور تقویت هر چه بیشتر سیستم ایمنی بدن از دیگر نکات مشترکی بود که کارشناسان و متخصصان حوزه پزشکی بر آن تأکید کردند. در ادامه گزارشی از مهم‌ترین سخنان مطرح شده در این نشست علمی را می‌خوانید.

پیشگامی مجموعه‌های مذهبی در اجرای توصیه‌های بهداشتی مسئولان

حجت‌الاسلام سید محمود طباطبایی، مسئول نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این نشست با بیان این که موضوع شیوع کرونا به‌عنوان مهم‌ترین چالش جدی کشور در هفته‌های اخیر مطرح بود، گفت: طی روزهای گذشته در فضای عمومی و رسانه‌ای کشور سؤالات متعددی در رابطه با روزه‌داری مطرح و برخی استفتائات در رسانه‌ها منعکس شد که بعضاً ابهاماتی را برای جامعه دینی کشور ایجاد کرد و متأسفانه شاهد حاشیه سازی‌هایی از سوی شبکه‌های معاند نیز بودیم که در صدد ایجاد دو قطبی سازی و ایجاد تعارضات اعتقادی در کشورمان بودند که با همراهی خوب جامعه متدینین و عقلانیتی که در فضای جامعه دینی ما بود نه تنها مسئله تعارض رفتارهای دینی با توصیه‌های بهداشتی اتفاق نیفتاد بلکه شاهد پیشگامی مجموعه‌های دینی در اجرای توصیه‌های بهداشتی پزشکی و پزشکی نیز بودیم.

مسئول نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: دستور مقام معظم رهبری مبنی بر هماهنگ بودن آحاد مردم با مسئولان پزشکی و بهداشتی کشور و اجرای کامل دستورالعمل‌های مربوطه نیز فصل الخطاب این همراهی خوب مردمی و به‌ویژه جامعه دینی کشور در راستای انجام‌ اقدامات پیشگیرانه و مقابله با بیماری کرونا بود.

شیوع بیماری کرونا، روزه‌داری و تشخیص پزشکان

حجت الاسلام والمسلمین محمد قائنی، استاد فقه پزشکی هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی معاونت پژوهش حوزه خراسان ادامه داد: پس از شیوع بیماری کرونا، با توجه به شرایط روز، بیماری‌های واگیردار از منظر فقه مورد بحث قرار گرفت و در ضمن این بحث به این مطلب رسیدیم که برخی از متون اسلامی عملا به صورت واضحی به توصیه‌های بهداشتی بیماری‌های واگیردار که امروزه نیز درباره رعایت آن اقدام‌ می‌شود، پرداخته است.

وی با بیان این که در برخی از این متون برای بیماری‌های واگیردار توصیه شده که اگر به شهری وارد شود، نه کسی خارج و نه کسی به آن شهر وارد شود، بیان کرد: مرحوم سید یزدی در عروه که کتاب فقهی مهم شیعه است در رابطه با بیماریی مانند طاعون و وبا فرمایشی بر اساس متنی از متون روایات دارد و می‌فرماید: فرار از بیماریی مانند طاعون جایز است؛ در واقع فقیهان شیعه به تبع روایات و اهل‌بیت(ع) اصرار دارند که فرار از وبا باید انجام شود.

وی با بیان این که در یک مورد خاص هنگامیکه تعدادی از سربازان اسلام در نقطه‌ای مدافع وطن بودند و بیماری وبا اتفاق افتاد، در اینصورت فرار کردن آن‌ها موجب شکست مسلمانان می‌شد و در این شرایط پیامبر (ص) توصیه کردند که فرار نکنند و در واقع با تحلیل درمی یابید که این توصیه نه اینکه یک سفارش همگانی باشد بلکه در واقع برای حفظ سرزمین اسلامی آن تعدادی از مدافعان‌ می‌بایست حضور داشته و فرار نمی‌کردند.

حجت الاسلام والمسلمین قائنی با بیان این که در یک روایت معتبر این‌گونه داریم که امام (ع)‌ می‌فرمایند اگر وبا به مسجد شما برسد دیگر از این شهر خارج نشوید، خاطر نشان کرد: برداشت برخی این بوده که اگر وبا به مسجد برسد از مسجد خارج نشوید اما این معنا خوشایند نیست بلکه روایت این‌گونه تعبیر می‌شود که اگر وبا به مسجد محل رسید و در واقع فراگیری به‌گونه‌ای بود که به محلات سرایت کرد،‌کسی حق ندارد از آن شهر خارج شود.

وی افزود: بنابراین جمع بین روایات این است که اگر بیماری در حد فراگیری نیست اشخاص به عنوان حفظ نفس از آن نقطه به جاهای امن منتقل شوند اما اگر فراگیری در حد وسیع شد که به محله‌ها سرایت کرد، دیگر در حقیقت خروج از آن شهر جایز نیست زیرا در واقع این کار فرار از وبا نیست بلکه خروج از شهر، نشر و انتشار وبا خواهد بود.

استاد گروه فقه پزشکی با بیان این که درباره روزه‌داری در ایام فراگیری بیماری و وظیفه مکلف نسبت به صوم باید گفت، یکی از شرایط روزه‌داری این است که فرد بیمار نباشد، ابراز کرد: بیماری در اینجا یک تعبیر کنایه‌ای به معنی عدم توانایی و آنچه موضوعیت دارد نیز عدم توانایی است و بیماری یکی از اسباب توانایی نداشتن محسوب‌ می‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین قائنی در ادامه با بیان این که معیار ضرر داشتن روزه برای انسان نظر متخصصان است که به عنوان یک حجت استفاده می‌شود و این نیز به این معنی نیست که هر پزشکی برای هر کسی تجویزی کرد برای همه حجت باشد، ابراز کرد: به عبارت دیگر فرد با وجود گفته‌های که اهل تخصص و نیز به زمینه تجربی که در عمل برای او احساس شده و بدون دچار شدن به وسواس، باید ببیند که توان روزه گرفتن دارد یا خیر.

با رعایت اصول مراقبتی، روزه‌داری افراد سالم منافاتی با شرایط کرونایی کشور ندارد

دکتر توکل افشار ،استاد گروه ایمونولوژی و آلرژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که «رعایت بهداشت، تقویت سیستم ایمنی بدن و کنترل بیماری» سه اصل مهم درمورد بیماری‌های واگیردار است، افزود: التزام به آن‌ها در ایام سال و از جمله ماه رمضان توصیه‌ می‌شود و می‌تواند کمک کننده در ایجاد شرایط ایمن و سالم برای افراد جامعه باشد.

وی با بیان این که سه اصل یاد شده، هم در منابع اسلامی و هم در علم پزشکی مورد سفارش قرار گرفته است، تصریح کرد: اصل رعایت بهداشت در دو حیطه فردی و اجتماعی شامل شستن مرتب دست‌ها، ماسک زدن، رعایت فاصله اجتماعی و… و در واقع آنچه را که امروز مسئولین سازمان بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های مربوطه به عنوان دستورالعمل‌های بهداشتی توصیه می‌کنند اغلب همان چیزی است که در اسلام هم بر آن تأکید شده و لذا با عمل به همین توصیه‌های دینی تا حد زیادی زمینه رعایت بهداشت فردی و اجتماعی در جامعه فراهم‌ می‌شود.

استاد گروه ایمونولوژی و آلرژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که تقویت سیستم ایمنی، دومین اصل و در واقع عامل اصلی مقابله‌ی بدن با بیماری‌هاست که دو نکته مهم در مورد آن مطرح‌ می‌شود، اظهار کرد: نکته اول عوامل تقویت کننده این سیستم که فاکتورهای مختلف و از جمله تغذیه در آن نقش‌ دارد و دوم عوامل تضعیف کننده آن که استرس، نگرانی و دوری از معنویت‌ می‌تواند از جمله آن‌ها باشد.

دکتر افشار با بیان این که در بحث تغذیه که در ماه رمضان از اهمیت بیشتری برخوردار است، علم تغذیه تأکید می‌کند که افراد بدون سحری روزه نگیرند و در وعده سحر از خوردن شیرینی‌ها، غذاهای سنگین (مثل کله‌پاچه که موجب تشنگی‌ می‌شود)، بیان کرد: همچنین افراد باید از مایعاتی مانند چای که سبب دفع آب از بدن‌ می‌شود پرهیز نموده و حداقل هشت لیوان آب را در فاصله افطار تا سحر بنوشند که در اسلام نیز توصیه‌هایی با همین مضمون ارائه شده است.

وی با بیان این که از سوی دیگر بحث مداخلات دارویی و تجویز دارو بر عهده پزشک است اما مداخلات غیر دارویی مسائلی همچون قرنطینه‌ی افراد و مراقبت‌هایی از این دست را شامل‌ می‌شود که در کنترل و مهار بیماری تأثیر بسزایی دارد، عنوان کرد: به واقع در این زمینه نکته مهم در مورد این سه اصل، نقش و همراهی تک‌تک افراد جامعه است که‌ می‌تواند بر کوتاه شدن یا طولانی بودن روند یک بیماری در اجتماع اثر گذار باشد.

استاد گروه ایمونولوژی و آلرژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: بحث روزه‌داری هیچ منافاتی با شرایط کرونایی کشور ندارد و با رعایت اصول یاد شده‌ می‌توانیم شرایطی ایمن را جهت روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان داشته باشیم.

روزه، سیستم ایمنی افرادِ سالم را تقویت‌ می‌کند

دکتر محسن نعمتی، استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در ادامه این نشست گفت: نیاز بخش های مختلف بدن به مواد مغذی و تقویت کننده‌های سیستم ایمنی (از جمله سبزیجات، میوه‌جات و پروتئین‌ها) امری مهم است که در شرایط کنونی و با توجه به شیوع بیماری کرونا در کشور از اهمیتی دو چندان برخوردار می‌باشد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که روزه‌داری در افراد سالم و بدون علائم بیماری نه تنها موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن‌ نمی‌شود بلکه تقویت کننده آن نیز خواهد بود، تصریح کرد: البته با این قید که مواد مورد نیاز بدن در فاصله افطار تا سحر با یک رژیم غذایی صحیح تأمین شود.

دکتر موسی‌الرضا حسینی، فوق تخصص گوارش با بیان این که عدم بهره‌گیری از یک الگوی تغذیه‌ای مناسب امروزه مشکلات مختلفی را در جوامع بشری موجب شده است، گفت: از جمله این مشکلات (که به ام‌الامراض تعبیر می‌شود) مشکل یبوست در افراد است که سبب افزایش سموم و مواد زائد در بدن و ایجاد بیماری‌های مختلف خواهد شد.

وی با بیان این که در زمان روزه‌داری به سبب کاهش دسترسی فرد به مواد غذایی، بدن او تلاش‌ می‌کند تا با سوزاندن این مواد زائد انرژی خود را تأمین کند، گفت: همین امر به‌نوعی سبب پاک‌سازی بدن و سلامت بیشتر فرد خواهد شد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که در خصوص آداب تغذیه‌ای ماه مبارک رمضان نیز باید گفت، افراد روزه‌دار بایستی از مواد سرخ کردنی و مواد غذایی ثقیل الهضم که جذب آنان ساعت‌ها در سیستم گوارش به طول می‌انجامد پرهیز کنند و از آشامیدن مقدار کافی آب در فاصله زمانی افطار تا سحر غافل نشوند، ابراز کرد: همچنین روزه‌داران می‌تواند برای مرطوب نگه‌داشتن محیط پیرامون خود از بخور سرد استفاده کنند.

دکتر مجید غیور، استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در ادامه این نشست با بیان این که تغذیه‌ی افراد در پیشگیری و درمان بیماری کرونا اثر دارد، اظهار کرد: اینکه تصور می‌شود در ماه مبارک رمضان به دلیل مصرف کمتر مایعات ریسک ابتلاء به بیماری کرونا به سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن افزایش‌ می‌یابد صحیح نیست زیرا با دستورالعمل‌های تغذیه‌ای مناسب در فاصله زمانی افطار تا سحر که نوشیدن میزان کافی مایعات نیز بخشی از آن می‌باشد می‌توان از ثمرات روزه‌داری در ماه رمضان امسال بهره‌مند شد.

گفتنی است، در این نشست که در محل اتاق جلسات ساختمان هیئت‌های اندیشه‌ورز حوزه علمیه خراسان برگزار شد، متخصصان حاضر در پایان جلسه به استفاده از مایعات در سحر و افطار، توجه به سه اصل کنترل، مداخلات و بهداشت و سیستم ایمنی(تغذیه) و رعایت آن و نیز مباحث پزشکی مرتبط با کرونا مجدداً تأکید کردند.

انتهای پیام 313/49