خبرگزاری حوزه / ‏ رشد معنوی و کرامت و شخصیت زن، مساله بسیار مهمی است که موجب تعالی و رشد جامعه می‌شود اما قبل از آن رعایت عفاف که حالت درونی خویشتن‌داری است در ارتباط دوسویه زن و مرد در جلسات اخلاقی و تربیتی ضروری می‌باشد زیرا حیا و عفاف ریشه در فطرت بشر دارد و رعایت آن، به تناسب آفرینش هر یک، متفاوت است.

از مسائل ابتدایی و بدیهی در تشکیل آن جلسات این است که گامی بر خلاف رضای الهی و دستورات شرع مقدس برداشته نشود.
قرآن کریم، این سند قطعی اسلام، نسبت به امور مرد و زن [و روابط اجتماعی آنها] در مقاطع مختلف، آیاتی - خواه الزامی، استحبابی و یا ارشادی - دارد که به منظور ترقّی معنوی آنان و به جهت نتایج اخروی و زندگی دنیوی آنان است؛ خداوند متعال می‌فرماید:
وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً، فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ، ذلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ. [۱] (و اگر چیزی را از آنان [زنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم‏] خواستید، از پشت حجابی بخواهید، که این برای قلب‌های شما و آنان پاکیزه‌تر است).

کمتر زنی را در تاریخ اسلام می‌بینیم که جز به ضرورت، شغل اوّلیِ خود را در فعالیّت‌های اجتماعی [که با نامحرم برخورد دارد] قرار داده باشد.
امام موسی بن جعفر علیهماالسلام به نقل از پدران بزرگوارش از علیّ علیه السلام نقل فرموده که: نابینایی از فاطمه علیها السلام اجازه خواست [تا وارد خانه او شود] حضرت خود را از وی پنهان کرد (و یا پوشانید) رسول اللّه (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: چرا خود را پنهان کردی؟ او که تو را نمی‌بیند. عرض کرد: «إِنْ لَمْ یَکُنْ یَرانی، فَإِنّی أراهُ وَ هُوَ یَشُمُّ الرّیحَ» [۲] (اگر او مرا نمی‌بیند، من او را می‌بینم و او بُوی مرا استشمام می‌کند).

مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در رابطه با ضرورت رشد معنوی بانوان و مراعات حیا و عفاف می‌گویند: فکر رشد زنان از لحاظ معنوی و اخلاقی، بایستی یک فکر رایج در میان خودِ زنان باشد. خود بانوان باید بیشتر به این مسئله بیاندیشند. زنان جامعه اسلامی، در سایه تربیت اسلامی می‌توانند به بالاترین درجات علمی و معنوی نائل شوند… به شما بگویم خواهران، نفوذ فرهنگی غیر اسلامی و ضد انقلابی در ماها بخواهیم یا نخواهیم عمیق است… هرکدام به نحوی و تا اندازه‌ای تحت تأثیر آن فرهنگ قرار داریم، باید آن را عوض کنیم… [و] عیوبی که در وجود ما پیدا می‌شود را دقیقاً شناسایی کنیم [۳].

فقیه عارف آیة الله سعادت پرور (قدس سره) ضمن سفارش بر رشد و تعالی روحی افراد، رعایت عفاف را در ارتباط با نامحرم به ویژه در جلسات اخلاقی و سلوکی ضروری می‌دانستند و درباره مشی استادشان علامه طباطبایی در خصوص چگونگی دستورالعمل دادن به نامحرمان و شیوه تربیت معنوی و سیر و سلوک آنان بیاناتی داشتند و خودشان نیز از آن منش پیروی می‌نمودند، بدین صورت که فقط از طریق نامه آن هم به واسطه محارم خانم‌ها، به سوالات آنها پاسخ داده و هیچ خانم نامحرمی را برای مسائل تربیتی به صورت حضوری نمی‌پذیرفتند، ابتدا باید مَحرم او متن نامه‌را می‌دید و بعد از نوشتنِ پاسخ، مجدداً آن را می‌خواند، و اگر گفته می‌شد به شما اعتماد کامل داریم، می‌فرمودند: راضی نمی‌شوم، باید جواب نامه را بخوانید و به آن خانم تحویل دهید! تا مشکلات و مسائل احتمالی پیش نیاید.
امروزه با توجه به پیچیدگی‌های سرویس‌های جاسوسی و ایجاد انحراف، تحت پوشش عرفان و سلوک و معنویت و دامگذاری‌های حرفه‌ای و شیوع عرفان‌های کاذب و کثرتِ به دام افتادگان و حتی سقوط اخلاقی بعضی از اداره کنندگان جلسات معنوی با بانوان، شیوه مرحوم علامه و آیت الله سعادت پرور در گذشته، امر مستحسنی بوده که امروزه لازم است اساتید اخلاق با توجه و پایبندی عملی به این روش، خود را از مواضع تهمت و مظان خطرات احتمالی دور نگهدارند و ارتباط خود با نامحرم را از طریق واسطه‌ای که محرم است انجام دهند؛ به دلیل همین خطرات جدی و گمراهی‌های اغوا کننده بود که مرحوم آیت الله سعادت پرور در اواخر عمرشان این مسئله را مکرر به شاگردان خود - در جلسات و به صورت خصوصی -گوشزد می‌نمودند.

از بارزترین نمونه‌های این روش در رابطه بین استاد و شاگرد نامحرم، می‌توان از کیفیت ارتباط سلوکی همسر مکرمه‌ی عارف فقیه حضرت آیت‌الله سعادت پرور با علامه طباطبایی نام برد که ایشان قبل از ازدواج به وسیله نامه و به واسطه‌ی اخوی معززشان و بعد از ازدواج نیز توسط همسر گرامی شأن با حضرت علامه در ارتباط بوده‌اند و بدین طریق دستورالعمل ها را دریافت می‌کردند.
نکته جالب توجه این است که آن بانوی مجلله (رحمت الله علیها) در طول سال‌هایی که تحت تربیت معنوی استادشان بوده‌اند حتی یک بار با ایشان دیدار نداشتند که این خود می‌تواند سرمشقی باشد برای کسانی که در راه تربیت نفوس گام بر می‌دارند تا این ظرایف را عمل نموده و به دیگران نیز تعلیم دهند.
با توجه به مطالبی که از کتاب و سنت و سخن و سیره بزرگان بیان شد و با در نظر گرفتن حساسیتی که اساتید اخلاقی چون آیت الله سعادت پرور (پهلوانی تهرانی -ره-) در اجرای دقیق دستورات شرع مقدس جهت حفظ عفت و حیا داشته‌اند می‌توان نتیجه گرفت که: عفت و پاکدامنی در ارتباط با نامحرم باید در تمام زمینه‌ها رعایت شود؛ عفت در نیت، عفت در گفتار، عفت در اعمال و رفتار و حتی عفت در نوشتار! و می‌توان گفت رابطه با نامحرم آن‌قدر حساس است که مانند راه رفتن بر لبه شمشیر ممکن است زحمات چندین ساله سیر و سلوکی فرد را بر باد دهد.

یک نقطه بیش فرق رحیم و رجیم نیست از نقطه‌ای بترس که شیطانی‌ات کنند

محمد حسین انصاری