به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین غلامی در سلسله نشست‌های تخصصی جایگاه متون درسی در نظام آموزشی که با موضوع» «شرح لمعه، امتیازها و اقتضائات آموزشی» به همت دفتر تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه در مدرسه امام کاظم (ع) قم برگزار شد، گفت: در ابتدا باید این سوال را مطرح کرد، چرا با وجود عبور از دوره‌های متعدد فقه و تحول حوزه بعد از فقهایی چون شهیدین، اما هنوز کتاب شرایع و شرح لمعه در حوزه ماندگار شده است. آیا فقط می‌خواستند فقه نیمه استدلالی بیاموزیم. چرا بعضی اصرار دارند که حتماً این دو کتاب تدریس شود؟

این استاد حوزه با بیان اینکه در بحث آموزش، موضوعاتی چون شناخت مطرح است و شناخت هم قابل تقسیم به مفاهیم، مسائل و ساختار است، افزود: اگر قرار است متنی تبدیل به کتاب درسی شود، باید این مراحل را بگذراند.

وی افزود: ولی بعضی علوم نیاز به چهار شناخت دارد که علاوه بر سه شناخت فوق یکی دیگر هم شناخت پیشینه آن علوم که از جمله آن علم فقه است، می‌باشد.

حجت الاسلام والمسلمین غلامی گفت: باید فقیه بر اموری نسبت به دانش پیشینیان مسلط باشد. لذا ما برای شناخت هر علمی نیازمند به شناخت مفاهیم، مسائل و ساختاری هستیم.

این استاد حوزه با بیان اینکه هر علمی متوقف بر شناخت مراحلی چون شناخت مفاهیم، مسائل و ساختار و دانش پیشینیان است، گفت: چون برخی از مستندات متوقف بر فقه پیشینیان است و در همین رابطه یکی از این موارد دانش پیشینیان، انتخاب متن متناسب است. لذا مؤلف باید از نظر علمی و عملی مورد توجه باشد. شهید اول و ثانی از جمله شخصیت‌های بودند که از نظر علمی و عملی در بالاترین درجات قرار داشتند.

وی افزود: ایشان به گواه استادش، شمس الحق و الیقین و… است. بنابراین متنی را می‌خواهیم که نویسنده‌اش اعلم و مورد تأیید سابقین باشد و کمترین خطا را در انتقال مفاهیم و گذاره و ساختار داشته باشد و در این رتبه، کتاب لمعه و نویسنده آن قرار دارد.

حجت الاسلام والمسلمین غلامی با بیان اینکه شرح لمعه کتاب مفید است و ما را با پیشینه فقه آشنا می‌کند، افزود: دلیل اینکه به این کتاب نیاز جدی داریم است که، ما را با پیشینه علم فقه آشنا می‌کند. این پیشینه و شناخت در باب اجتهاد ضروری است.

حجت الاسلام والمسلمین شکوری، دیگر استاد حوزه در این نشست نیز با اشاره به نقش نویسنده در متون، گفت: شهید اول و ثانی با توجه به گواه تاریخ از جمله شخصیت‌های مطرح فقهی بودند که بر مبانی اهل تسنن و روایت خاصه و عامه تسلط داشتند و این تبحر در کتاب‌های فقهی‌شان هم به خوبی خود را نشان می‌دهد.

استاد حوزه بیان داشت: ویژگی دوم این فقها، دقت در متن لمعه است. ورود این کتاب‌ها در حوزه جدای از مباحث معنوی، بلکه از جهت جامعیت فروع همچون دوره کامل ۵۲ کتاب فقهی در مجموعه شرح لمعه و نیز اجتهادی بودن آن است.

حجت الاسلام والمسلمین شکوری گفت: یکی از مباحث مهمی که شهید اول و دوم به ما می‌آموزند، روح حاکم بر مباحث فقهی است. این فقها به ما می‌فهمانند که در بحث حدود، قصاص و دیات، اثبات جرم باید به ادله یقینی باشد، اما در مقام عمل و اجرا نیاز به ادله نیست.

استاد حوزه علمیه، گفت: این کتاب دارای خصوصیاتی چون استدلال‌های روایی، جامع بودن از نظر بعضی فروعات و.... است.

وی، افزود: شهید ثانی در نقل آرای فقها تبحر خاصی دارد و این تبحر به گونه‌ای است که علما به اجماع‌های ایشان در مسالک اعتنا می‌کنند.

این استاد حوزه، بیان داشت: این امتیازها طلبه را با قول مشهور، استدلال‌ها، قواعد فقهی و کارگاه قواعد فقهی، آشنا می‌کند. مهم‌تر اینکه طلبه با قلم قدما، اصطلاحات اصولی فقها هم در این کتاب آشنا می‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین غفاری، دیگر استاد حوزه در این نشست، گفت: در هر دوره‌ای برای رساندن این میراث عظیم، یعنی فقه شیعه، زحمات زیادی کشیده شده است. حتی برای رساندن این فقه به این دوره، خون‌های زیادی هم ریخته شده است. لذا باید از این میراث به خوبی و دقت، مراقبت و حفاظت کرد.

این استاد حوزه با بیان اینکه اساس درس خواندن طلبه امروز با گذشته کاملاً فرق کرده و تبدیل به مسئله غلط شده است، گفت: امروز چالش‌ها و اولویت‌های بالاتری هم در حوزه وجود دارد که مورد غفلت قرار گرفته از جمله تهذیب، معنویت و… است.

وی بیان داشت: مسئله دیگری که نباید از آن غفلت کرد، چارچوب‌شناسی و تعریف برخورد با کتاب رایج و آسیب‌های آن است. شرح لمعه کتاب رایج است، کسی با رایج بودن این کتاب مشکلی ندارد، بلکه مهم‌تر آسیب شناسی این کتاب است. باید آسیب‌های آن مورد بررسی دقیق گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین غفاری، گفت: کتاب لمعه در فهرست سازی، تدوین، تنظیم، ساختاری سازی و.. رایج فعلی فاصله دارد. اگر الان فقیهی چون صاحب لمعه بود، این کتاب را بر اساس ساختار و فهرست رایج امروز تنظیم می‌کرد.

این استاد حوزه افزود: این کتاب دارای امتیازهای زیاد و میراث بزرگی است و امروز نباید به اسم تحول کارهایی انجام دهیم که بعداً پشیمان شویم و یا احیاناً سبب غفلت میراث بزرگ شود.

وی بیان داشت: این کتاب دارای امتیازهای کیفی همچون کارگاه فقهی و نوعی فنی نویسی است. اگر طلبه‌ای این کتاب را خوب بخواند در مراحل بعدی درسش به خوبی می‌تواند پیش رود.

حجت الاسلام والمسلمین غفاری، گفت: شهید اول فردی اعلم و شهید ثانی با ایشان با تواضع برخورد می‌کرد. این فقهاء دارای دو گرایش بسیار فنی و خبره فقهی می‌باشند.

این استاد حوزه افزود: اگر طلبه‌ای در درس لمعه از استاد معروف و شناخته شده‌ای بهره ببرد، شکوه این کتاب برای دانش آموخته، مشخص می‌شود.

وی بیان داشت: باید منتظر روزی بود که جدای از امتیازهای این کتاب، خلأ آن شناسایی و برای رفع آن تلاش شود.

حجت الاسلام والمسلمین غفاری، گفت: طلبه باید هدف از خواندن این کتاب را برای خود مشخص کند، لمعه جزو معدود کتابی است که از گذشته باقی مانده و باید آن را حفظ کرد.