یکشنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۳ |۱۳ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ | Dec 15, 2024
چه کسی لایق مدیریت مصرف بیت المال است؟

حوزه/ اساس امنیت، آسایشِ اجتماع و نظام اجتماعیِ اولادِ آدم متوقف بر دو رکن عقائد حقه و مصرف درست اموال و ثروت است و کسانی که ایمان و تقوا داشته باشند و بتوانند بیت المال را حفظ کرده و به جا مصرف کنند، لایق مدیریت اموال هستند.

به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «امتیت و آسایش اجتماع در سایه دو رکن عقائد حقه و مدیریت و مصرف درست اموال» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

مکرر عرض کرده‌ام که کلام اهل بیت علیهم السلام مانند کلماتِ قرآن، نور است. یکی از اسامی قرآن، نور است و موقع خواندن قرآن، نور از دهان خارج می‌شود. روایات اهل بیت علیهم السلام نیز این گونه است؛ در زیارت جامعه کبیره می‌فرماید: «کَلَامُکُمْ نُورٌ وَ أَمْرُکُمْ رُشْدٌ».

روایات اهل بیت علیهم السلام نیز نور هستند و یک اثر وضعی در روح و وجود انسان می‌گذارد، بهتر است انسان به جای اینکه اینقدر فیلم ببیند، یک روایت از اهل بیت علیهم السلام بخواند که هم غذای روح است و هم باعث بیشتر شدن نورانیت روح و علاقه و محبت به خدا و اهل بیت علیهم السلام می‌شود. تمام روایات و دعاهایی که از معصوم صادر شده‌اند نور هستند. اگر ما این جلوه نور را نمی‌بینیم به دلیل حجاب‌های ظلمانی است، اگر حجاب‌ها رفع شود حتما خواهیم دید.

یکی از فرمایشات امام سجاد علیه‌السلام در دعای مکارم‌الاخلاق این است: «و أصِبْ بِی سَبیلَ الهِدایَةِ لِلبِرِّ فیما اُنفِقُ مِنهُ»؛ راه مصرف آن (مال) را در کارهای خیر به من بنمایان؛

«پروردگارا آنچه من از مال دنیا دارم و انفاق می‌کنم، به من توفیق بده که طبق رضای تو باشد و مفید در اجتماع باشد». این دعا یک دستورالعمل و برای تعلیم و تعلم ماست تا یاد بگیرم که اگر خداوند متعال نعمت دارایی را به ما عنایت کرد، حواسمان باشد جایی که خدا راضی است مصرف بکنیم، نه جایی که دلمان بخواهد؛ حق چنین کاری نداریم چون این مال دست ما امانت است.

حضرت حق فرموده است: «اَلْمَالُ مَالِی وَ اَلْفُقَرَاءُ عِیَالِی وَ اَلْأَغْنِیَاءُ وُکَلاَئِی»؛ مال دنیا مال من است، نیازمندان عیال من و ثروتمندان نمایندگان من می باشند.

از جمله‏‌ی «و أصِبْ بِی سَبیلَ الهِدایَةِ لِلبِرِّ فیما اُنفِقُ مِنهُ»؛ امام سجاد علیه‌السلام می‌توان این مطلب را برداشت کرد که اساس امنیت، آسایشِ اجتماع و نظام اجتماعیِ اولادِ آدم متوقف بر دو رکن است که بسیار پراهمیت و اعظم ارکان اجتماع و موجب سعادت ابدی هستند:

۱. عقائد حقه؛ از اصول و فروع دین است که اعتقاد و عمل قلبی است؛ یعنی به اصول دین و فروع دین اعتقاد قلبی داشته باشی.

اصول دین از عقائد حقه، جوانحی و عمل قلبی است.

فروع دین از عقائد حقه، جوارحی و عملی است.

۲. مصرف به‌‏جا و درست اموال و ثروت.

درس اخلاق | چه کسی لایق مدیریت مصرف بیت‌المال است؟

این دو رکن از اهم ارکان خلقت عالم وجود است و فوق این دو رکن، رکن دیگری نیست و در قرآن کریم از آن نام برده شده است؛ یکی رکن «مراتب توحید و ولایت» و دیگری رکن «اموال و ثروت»، اگر انسان به این دو رکن طبق وظیفه شرعی عمل کند، حیات ابدی و تکامل و قرب الهی قطعا شامل حالش خواهد شد.

رکن «اموال و ثروت» بسیار مهم است و جنبه اقتصادی دارد، چون به‏ واسطه مال، چرخ‌های اقتصاد هر مملکت و خانواده‌ای می‌چرخد و سبب ادامه حیات انسان است، سبب اعمال عبادی (فروع دین) می‌شود، برای مثال سفر حج را به‏ واسطه مال می‌روی؛ به واسطه مال به جهاد می‌روی، مال و اموال خرج جهادها و جنگ‏ها می‌شود؛ زکاتی که می‌دهی به واسطه مال است و با پرداخت زکات می‌توان تعداد زیادی از فقرا را تحت پوشش قرار داد و آبرو و حیاتشان را حفظ کرد، اعطاء صدقات، بیمارستان‌ها، مدارس و حسینه‌ها همه به واسطه اموال ساخته می‌شود و جایگاه عباد صالحین است و لازمه حیاتی است.

حضرت حق می‌فرماید که اموالتان را دست هر کسی ندهید. دست کسانی ندهید که سفیه هستند و لایق مدیریت این امر نیستند. کسانی که نمی‌دانند این مال را کجا خرج کنند و نمی‌توانند تمییز دهند در راهی که پول را مصرف می‌کنند به نفعشان یا ضررشان است، این معنای جامع سفیه است.

این مطلب شامل مسئولین هم می‌شود، مسئولین نمی‌توانند هر کس را مسئول بیت المال قرار دهند، کسانی باید انتخاب شوند که ایمان و تقوا و مدیریت داشته باشند، هم بدانند و بتوانند بیت المال را حفظ کنند و هم به جا مصرف کنند که اگر برخلاف آن انجام دهند، نزد خداوند و امام زمان علیه السلام مسئول هستند و باید در قیامت پاسخگو باشند.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha