تأثیر دعا و مناجات در مهار طغیان گری انسان

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام محمد میرزامحمدی مدیر مؤسسه حداث الحسین علیه السلام در هفدهمین نشست صمیمانه جمعی از ستایشگران جوان آستان اهل‌بیت علیهم‌السلام «الی الحبیب» که با حضور جمعی از مداحان اهل بیت(ع) در سالن اجتماعات جامعه ایمانی مشعر در شهر مقدس قم برگزار شد، با تأکید بر ضرورت پرداختن ستایشگران و مداحان اهل بیت به برگزاری جلسات دعا و مناجات اظهار داشت: در آیه پانزدهم سوره مبارکه فاطر، خدای متعال انسان بما هو انسان را فقیر الی الله معرفی می کند که «یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَی اللَّه؛ بلافاصله پروردگار عالم را نقطه مقابل انسان معرفی می کند و می گوید:«وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِید»

وی در توضیح آیه شریفه ابراز داشت: این فقری که آیه اشاره می‌کند، فقر ذاتی‌ است و به تعبیر فلاسفه اگر چیزی ذاتی شد، لاینفک از آن شی است. این فقر از ابتدای پیدایش تا تشرف ما به محضر پروردگار عالم با ماست و در این فقر الی الله همه یک نقطه مشترک داریم، لذا در مناجات انبیا و اولیا و حجج الهی می‌بینیم با افتخار به این فقر الی الله اشاره می‌کنند.

وی اظهار کرد: قرآن کریم مناجات حضرت موسی (ع) را به این صورت اشاره می‌کند: «رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیر؛ بار الها، من به خیری که تو نازل فرمایی محتاجم.» در روایات داریم که جناب موسی، نمک خمیر نان خودت را هم باید از ما بگیری. یعنی این پیامبر در نیاز جزئی زندگی خود هم فقیر الی الله است.

مدیر موسسه حداث الحسین علیه السلام مناجات ائمه معصومین(ع) را مورد اشاره قرار داد و گفت: در مناجات ائمه علیهم‌السلام هم می‌بینیم که به همین شناسه قرآنی اشاره می‌کنند؛ برای مثال امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در مناجات مسجد کوفه می‌فرماید: «مَوْلایَ یَا مَوْلایَ، أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیر... » و یا در دعای کمیل با تعبیر «یا خَبیراً بِفَقْری وَ فاقَتی» آمده است.

وی ادامه داد: حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در قسمت پایانی دعای عرفه می‌فرماید: «إِلَهِی أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَایَ فَکَیْفَ لا أَکُونُ فَقِیرا فِی فَقْرِی؛ من در عین اینکه ثروتمندترین فرد عالم هستم، أَنَا الْفَقِیر.» و در همین دعای شب پایانی ماه شعبان و شب اول ماه مبارک رمضان از امام صادق(علیه السلام) داریم که می‌فرماید: «کلّنا فقیر إلی رحمتک»

حجت الاسلام میرزامحمدی خاطر نشان کرد: جایی که ائمه چنین سخنی بگویند، تکلیف ما مشخص است، لذا آنهایی که پی به این فقر الی الله خودشان می‌برند، از دوستان پروردگار عالم و به تعبیر قرآن اولیای الهی هستند.

وی اظهار کرد: اگر انسان به این فقر ذاتی واقف نباشد، به طغیان می‌رسد. خدای متعال در سوره مبارکه علق می‌فرماید: «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَیَطْغَی؛ به‌درستی که انسان اهل طغیان و سرکش می‌شود.» کجا؟ « أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَی؛ آنجایی که خودش را بی‌نیاز بداند.» حال این دو آیه را کنار هم بگذارید؛ ما انسان را فقیر الی الله خلق کردیم و انسان اگر خودش را بی‌نیاز بداند، حتی توهم بی‌نیازی هم در او عارض شود، طغیان می‌کند.

این استاد حوزه در تفسیر طغیان ابراز داشت: طغیان آدمی به این نیست که گناه کند، طغیان انسان زمانی است که او را به الوهیت می‌رساند و فرعون می‌شود؛ قرآن به این طغیان اشاره می‌کند؛ «إِنَّهُۥ طَغَیٰ» و طغیان هم به‌خاطر این بود که می‌گفت: «أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَیٰ» و این اوج سقوط انسان است. دیگر گناه نیست که با توبه از بین برود، چون ادعای ربوبیت و الوهیت می‌کند و انسانی می شود که شناسنامه فقر الی الله خودش را فراموش می کند.

وی ادامه داد: طغیان آدمی برای وقتی است که احساس کند مجهولی در عالم نیست یا در تخصص و کار و هنر و استعدادی که دارد، دیگر بالادست او کسی نیست و در طول تاریخ هم کم نبودند، از فرزندان انبیا تا فرزندان ائمه که در مقابل امام‌زمانشان احساس بی‌نیازی و بعد در یک مرحله ادعای امامت کردند، و این در عرصه منبر و در عرصه مداحی ما هم وجود دارد.

حجت الاسلام میرزامحمدی بیان کرد: آنهایی که فکر می‌کنند در قلّه هستند، در عرصه رسانه شناخته شده و جمعیت آن‌چنانی دارند، اینها طغیان می‌کنند. ما کسانی را می‌شناسیم که اگر طغیان‌هایی که دارند رسانه‌ای شود دیگر نمی‌توانند در ایران زندگی کنند، ولی با این اوصاف از عنایات امام حسین علیه‌السلام و آبروداری ایشان است که کسی متوجه نمی‌شود.

وی ادامه داد: طغیان با یک مداح و ستایشگر کاری کرده بود که وقتی او را در قبر گذاشتند حالت صورت و فک و دهانش به‌خاطر روضه‌های دروغی که خوانده بود، بسیار زشت شده بود، لذا فکر نکنید که دیگر ما در قلّه هستیم و به کسی نیاز نداریم. آدم‌هایی که به طغیان می‌رسند، دائم نگاهشان از بالا به‌ پایین است و فکر می‌کنند که بقیه رعیت آنها هستند، در صورتی‌ که همه ما رعیت و ریزه‌خوار یک امام هستیم.

این کارشناس دینی، فرعون پنداری را از نتایج طغیان گری انسان برشمرد و گفت: طغیان از انسان فرعون درست می‌کند. مرحوم شیخ علی صفایی حائری می‌گفتند: فرعونی‌ات در وجود همه ما هست، فقط مصرمان فرق می‌کند. برخی‌ها مصر و سرزمینشان خانه آنهاست، بعضی صندلی و میز کارشان. بعضی رسانه‌شان.

وی در پایان یادآور شد: برای اینکه به این طغیان نرسیم، ائمه(ع) آمدند و برای ما دعا جمع کردند. مهم‌ترین کارکرد دعا این است که انسان را به این فقر ذاتی مشرف می‌کند و از طغیان او جلوگیری می‌کند. این طغیان را ما نمی‌بینیم؛ یا باید آدم استاد داشته باشد که آن چه استاد در خشت خام می‌بیند ما در آینه هم نمی‌بینیم یا ولی خدایی پشت پرده بگوید و یا در این مسیر سرش به سنگ بخورد که این خیلی خطرش زیاد است.

انتهای پیام