به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، از سلسله نشست‌های همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی (کارگروه مبانی علوم انسانی)، پنل چهارم هوش مصنوعی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، در صبح روز سه شنبه ۹ اردیبهشت ماه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

در بخش اول این نشست علمی، موضوع نقش هوش مصنوعی در علوم انسانی توسط حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا تبیین شد.

وی با بیان اهمیت و ضرورت هوش مصنوعی گفت هوش مصنوعی یکی از بهترین پدیده هایی است که در همه حوزه ها ورود کرده است. هوش مصنوعی هر روز ساحت های جدیدی را در می‌نوردد و زمینه های شناختی جدید را تسخیر می‌کند که قبلاً ممکن و مقدور نبوده است. پیشرفت هایی که در چند سال اخیر با ظهور یادگیری عمیق می‌بینیم منحصر به فرد است.

حجت الاسلام قائمی نیا در ادامه گفت: خیلی از مهندسان و محققان بر این نظر هستند که با این رشد چشمگیر مسیر بزرگی پیش روی هوش مصنوعی قرار گرفته و می تواند مشکلات زیادی را حل کند . شاهد ظهور چت بات ها هستیم. هوش مصنوعی مولد که متن و تصویر و صوت تولید می کند. واقعاً اعجاب برانگیز است. این تأثیر روز افزون است و در علوم انسانی و حتی علوم دیگر پیشرفت های یادگیری عمیق و هوش مصنوعی مولد کارهای فراوانی انجام می دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه به تبیین نظریه افلاطون و تطبیق آن با هوش مصنوعی پرداخت و بیان کرد: مزایای هوش مصنوعی باید شناسایی شود از سوی دیگر باید محدودیت ها و معایب این‌پدیده را توجه کنیم پس از همان ابتدا رویکرد ما نسبت به این هوش مصنوعی یک نوع پدیده انتقادی است هم خوش آمد میگوییم به این‌پدیده و هم به مشکلاتی که در ادامه ممکن است پدید آید توجه داریم. این نکته مسیر را در جایگاه هوش مصنوعی به علوم انسانی را روشن می سازد هم مزایا و هم‌معایبی دارد. یک مزیت این است که علوم انسانی با انسان سر و کار دارد مشخص است که این نوع علوم‌ مبتنی بر انسان شناسی خاصی است، تصویر خاصی از انسان دارند. روان شناسی، جامعه شناسی و .‌.. هر کدام تصویر خاصی از انسان دارند. هوش مصنوعی یک نوع انسان شناسی جدید را پایه گذاری میکند و صرفا یک ابزار و فناوری ساده نیست.

قائمی نیا ادامه داد: هوش مصنوعی به یک معنا بازسازی ذهن انسان در ماشین است؛ بازسازی توانایی های ادراکی و شناختی در ماشین است. بنابراین مبداء حرکت ما در هوش مصنوعی مبنای انسان شناسی دارد. این که چطور ادراک و انسان را در ماشین تحلیل میکنیم .

وی گفت: در ادامه می بینیم هوش از خود مواردی نشان‌ می‌دهد که تفاوت های انسان و ماشین بیشتر نمایان‌ می شود. آیا ماشین می‌تواند مباحث معرفتی و کنشی را رفع کند یا خیر؟ با یک انسان شناسی فناورانه مواجه هستیم و این نوع انسان شناسی را مقابل انسان شناسی فلسفی قرار می دهیم. الان این پرسش مطرح است که آیا تمام توانایی ذهنی انسان قابل شناسایی و تنظیم در هوش مصنوعی است؟ اگر تمام قوای ادراکی انسان را می‌توان بازسازی کرد با هوش مصنوعی پس چه تفاوتی در این‌میان است. پس مواجه با هوش مصنوعی یک انسان شناسی جدید رقم می زند و نیاز به بحث مفصل دارد. حقیقتا هوش مصنوعی یک آینه ای است که خودمان را در آن می‌بینیم. در حالی که مغز می‌تواند به نکات عمیق بیاندیشد اما هوش مصنوعی نمی‌تواند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: همه فناوری ها به شناخت انسان کمک می کنند اما هوش مصنوعی جایگاه ویژه ای دارد که قابل مقایسه نیست. به تعبیری روی ادراک عقلی و فرایندهای ذهنی فلاسفه دست گذاشته است. هوش مصنوعی انسان شناسی فناورانه تبیین میکند و همین مساله این هوش مصنوعی را از فناوری های دیگر جدا می کند. ورود هوش مصنوعی به علوم انسانی یک ورود معمولی نیست. مثلا هوش مصنوعی دیجیتال و محاسباتی و پیش بینی روحیات افراد با ارائه داده هایی محقق می شود.

وی در ادامه گفت: شبیه سازی کامپیوتر و رایانه با هوش مصنوعی در حقیقت مصنوعی است و یک پارادایم جدیدی را در علوم انسانی ایجاد کرده است. یک پارادایم‌ محاسباتی به معنای وسیع کلمه ایجاد شده است. محاسبه عددی نمی کند اما همه چیز را براساس منطق و صفر و یک و ... حل می کند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان به دو مطلب اساسی اشاره کرد و گفت در این جا دو موضوع نباید مغفول واقع شود : اول این که این پارادایم‌محاسباتی باید آسیب شناسی شود که نکته بسیار مهمی است. نکته دوم این است که با پیدایش پارادایم محاسباتی در علوم انسانی، در علوم انسانی با دو لایه مواجه هستیم. هوش مصنوعی معایبی دارد و سوگیری الگوریتمی دارد مثل انسان‌که سو گیری شناختی دارد و لایه عمیق تری در علوم انسانی وجود دارد که آن لایه در دسترس هوش مصنوعی نیست.

انتهای پیام