مریم پژوهیده، مشاور مرکز مشاوره معاونت فرهنگی تبلیغی حوزه علمیه خراسان، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، ضمن بیان جایگاه و اهمیت مشاوره و آسیبشناسی مشکلات خانوادههای امروزی، به تبیین نقش مشاوران در کاهش اختلافات و ارتقای سلامت معنوی و خانوادگی جامعه پرداخت.
وی با اشاره به بیش از بیست سال تجربه خود در حوزه مشاوره خانواده، ازدواج و مسائل حقوقی و مذهبی، خصوصاً در مرکز مشاوره حوزه علمیه استان خراسان گفت: امروزه عمده فعالیت من حول محور مشاوره حقوقی مذهبی، بهویژه در پروندههای طلاق و مسائل خانوادگی است. این پروندهها ابعاد حقوقی و گاهی مذهبی دارند و بیشتر مراجعان، با مشکلاتی در زمینه روابط همسری، مسئولیتپذیری و حتی مباحث اقتصادی مواجه هستند.
فرهنگسازی درباره اهمیت مشاوره
پژوهیده با اشاره به اهمیت فرهنگسازی در خصوص مراجعه به مشاور بیان کرد: متأسفانه بسیاری از مردم این ذهنیت را دارند که مراجعه به مشاور فقط در صورت وجود مشکل جدی ضرورت دارد. حتی افراد تحصیلکردهای مانند پزشک، مهندس و وکیل نیز چنین تصوری دارند و تصور میکنند که تا زمانی که بحران جدی پیش نیامده، نیازی به مشورت نیست.
وی ادامه داد: در صورتیکه مراجعه به قرآن یا سیره پیامبر اسلام(ص) نشان میدهد که حتی حضرت رسول، با وجود علم لدنی و آگاهی از آینده، همواره در همه حوزهها ـ اعم از سیاسی، اجتماعی یا حتی جنگ ـ با افراد مشورت میکردند. این الگویی است که اگر ما هم در زندگی شخصی و اجتماعی پیاده کنیم، قطعاً تصمیمگیریهای صحیحتری خواهیم داشت.
ضرورت مشاوره پیش از ازدواج
مشاور مرکز مشاوره حوزه علمیه خراسان با اشاره به لزوم اجباری شدن مشاوره پیش از ازدواج تصریح کرد: همانطور که برای پروندههای طلاق، حضور مشاور اجبار شده است، شایسته است این الزام برای مشاوره پیش از ازدواج هم مطرح شود. پیشنهاد من این است که زوجین دورهای ششماهه را برای آموزش مهارتهای زندگی و شناخت متقابل سپری کنند. دریافت گواهی پایان این دوره میتواند پیشنیاز انجام آزمایشات و عقد رسمی باشد. در این صورت شاهد کاهش قابلتوجه طلاقهای دوران عقد و مشکلات رایج زندگی مشترک خواهیم بود.
وی یادآور شد: بسیاری از طلاقها بهعلت نبود شناخت کافی و تفاهم بین زوجین رخ میدهد که اگر پیش از ازدواج مشاوره اصولی دریافت میشد، بسیاری از این مشکلات هرگز پیش نمیآمد. در جلسات مشاوره تلاش میکنیم با انجام تستهای شخصیت و بررسیهای تخصصی، زوجین را نسبت به تفاوتها و میزان آمادگی برای زندگی مشترک آگاه سازیم.
آسیبشناسی اختلافات خانوادگی
پژوهیده درباره آسیبهای شایع در زندگی زناشویی و روند پروندههای مشاوره اظهار کرد: یکی از موانع اصلی، عدم پذیرش مسئولیت آقایان نسبت به پرداخت نفقه و تأمین هزینههای همسر و فرزندان است. حتی پس از صدور احکام دادگاه، گاهی مقابله اتفاق میافتد و کار به مراحل جدیتری میکشد. همچنین معضل اعتیاد و پدیده تنوعطلبی برخی مردان، که با آسیبهای اجتماعی و فرهنگی امروز گره خورده، عامل جدی افزایش اختلافات و طلاق است.
وی افزود: برخی سهلانگاریها در پایبندی به اصول زندگی مشترک، بهخصوص در فضای باز رسانهای و اجتماعی فعلی، آسیبهایی ایجاد کرده است که باید با آموزش و فرهنگسازی کنترل شود.
نقش مؤثر مشاوره در ارتقای معنوی و اخلاقی
پژوهیده در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری حوزه علمیه درباره نقش مشاور در ارتقای معنویت در حوزههای علمیه گفت: حوزه علمیه باید الگوی معنویت جامعه باشد. البته با تغییر شرایط اجتماعی و حضور نسل جوانتر در حوزهها، گاهی ممکن است این بعد کمرنگ شده باشد. اما مشاوران میتوانند با هدایت طلاب به سمت اهداف عالی و خلوص نیت، بسیاری از مشکلات روحی، خانوادگی و اخلاقی را کاهش دهند.
وی به نمونههایی از مشاورههای موثر اشاره کرد و گفت: پروندههایی داشتهام که حتی مردان با اصرار برای طلاق مراجعه میکردند، اما پس از جلسات مشاوره با همسر، نهتنها منصرف شدند بلکه رابطهای مستحکمتر یافتند و پس از گذشت زمان همچنان به مشاوره ادامه میدهند.
پژوهیده در توصیهای الهام گرفته از سخنان امام علی(علیهالسلام) بیان داشت: ابتدا انسان باید واعظ و راهنمای خود باشد. اگر رابطه خود را با خدا اصلاح کنیم، پروردگار نیز روابط ما با دیگران را تصحیح خواهد کرد و این اصل در حل مشکلات خانوادگی و اجتماعی بسیار راهگشاست.
ابن مشاور حوزه علمیه خراسان تأکید کرد: امید دارم با فرهنگسازی مشاوره در جامعه، به ویژه در مرحله پیش از ازدواج و افزایش نقش مشاوران در عرصههای معنوی و اخلاقی، شاهد کاهش آسیبهای اجتماعی، تحکیم بنیان خانواده و ارتقای سلامت روحی و اجتماعی باشیم.
نظر شما