به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجتالاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، امروز دوشنبه ۱۵ اردیبهشتماه در نخستین نشست اجلاسیه بینالمللی ششمین کنگره جهانی امام رضا(ع)، به تبیین جایگاه کرامت انسان در ادعیه معصومین پرداخت و با اشاره به جلوههای متنوع این آموزه بنیادین در معارف اهلبیت(ع) اظهار داشت: یکی از مهمترین مؤلفههای کرامت انسانی آن است که انسان مسئول سرنوشت خویش باشد. این اصل بهعنوان محور کرامت در منابع دینی ما مطرح است.
کرامت انسانی در دعا، جلوهای از ارتباط آگاهانه با خداوند
وی با بیان اینکه پیش از ورود تفصیلی به موضوع، لازم میدانم نکتهای اساسی را یادآوری کنم، گفت: کرامت انسان در دعا و در ارتباط او با خداوند متجلی میشود. این ارتباط صرفاً از موضع نیاز و ضعف نیست، بلکه جلوهای از آگاهی، اختیار و کرامت وجودی انسان است؛ بهویژه آنکه خداوند خود وعده داده که سخن بندگانش را میشنود و به آن پاسخ میدهد.
ذکر نعمتهای الهی در دعا، بیانگر جایگاه فراگیر کرامت انسان
مدیر حوزه علمیه خراسان افزود: یکی دیگر از جلوههای کرامت انسانی در ادعیه معصومین(ع)، ذکر نعمتهای بیشمار الهی است. معصومین(ع) در دعاهای خود، نعمتهای الهی را به عنوان مصادیق لطف عام خداوند نسبت به همه انسانها ـ فارغ از نژاد، عقیده و رفتار ـ یادآوری کردهاند؛ این یادآوری نهتنها شکرگزاری است، بلکه نوعی تأکید بر جایگاه ویژه انسان در نظام هستی و بهرهمندی عام او از فیض الهی است.
وی ادامه داد: جلوه دیگر کرامت انسانی در ادعیه، ارتباط کرامتمحور انسان با دیگران است. یکی از مصادیق برجسته در ادعیه معصومین(ع)، دعای آنان برای حفظ آبرو و خوار نشدن در میان مردم است؛ در آموزههای اهلبیت(ع)، حفظ آبروی انسان از بالاترین ارزشها تلقی شده و بهعنوان شاخص کرامت انسانی معرفی شده است.
حجتالاسلام والمسلمین خیاط افزود: همچنین، در ادعیه معصومین(ع) شاهد دعا برای آسیب نرساندن به دیگران و در مقابل، خیررسانی به مردم هستیم؛ این مضامین نشان میدهد که کرامت انسانی نهتنها در پرهیز از ظلم و آزار دیگران، بلکه در تلاش برای خدمت و کمک به دیگران معنا پیدا میکند.
وی تصریح کرد: نگاه اهلبیت(ع) به کرامت انسان، نگاهی جامع و مبتنی بر کرامت ذاتی و حقوق فطری بشر است؛ نگاهی که نهفقط در سطح فردی، بلکه در سطح اجتماعی و بینالاذهانی امتداد مییابد. این نگاه، بهصورت ویژه در ادعیه اهلبیت(ع) جلوهگر است.
ادعیه معصومین، فقط آیینه بندگی نیست؛ بیانیهای برای احیای کرامت انسان است
مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به عمق مفهومی ادعیه معصومین(ع) بیان کرد: همه ادعیه اهلبیت(ع)، بهویژه ادعیه امام رضا(ع)، تنها آینه نیاز و بندگی انسان در برابر خداوند نیستند، بلکه بیانیهای زنده و ماندگار در راستای احیای کرامت انسان است.
وی ادامه داد: انسان در این ادعیه، نه از موضع ضعف، بلکه از جایگاه عقل، اختیار و آگاهی مخاطب خداوند قرار میگیرد و این خود، نهایت کرامت است.
کرامت انسانی، منشور فطری رابطه انسان با خدا، جامعه و خویشتن
وی در ادامه گفت: کرامت انسانی فقط در رابطه انسان با خودش خلاصه نمیشود، بلکه در ادعیه معصومین، توصیه به عافیت برای خود و جامعه نیز به چشم میخورد.
حجت الاسلام والمسلمین خیاط اضافه کرد: این مضامین، کرامت را بهعنوان مبنای ارتباط انسان با خدا، با جامعه و با خویشتن مطرح میکنند؛ بهگونهای که این مفاهیم را میتوان همچون یک منشور حقوق فطری انسان در معارف اسلامی دانست.
ضرورت بازخوانی انسانشناسی اهلبیت با نگاه کرامتمحور
حجتالاسلام والمسلمین خیاط در پایان سخنان خود تأکید کرد: بازخوانی ادعیه معصومین با رویکرد انسانشناختی و کرامتمحور، ضرورتی اساسی برای امروز جهان است؛ زیرا از نگاه اهلبیت(ع)، کرامت انسانی نه یک مفهوم انتزاعی و فلسفی صرف، بلکه یک حقیقت زنده، جاری، انسانساز و تمدنساز است که در همه ابعاد زندگی انسانی کاربرد دارد و باید به آن توجه ویژه داشت.
نظر شما