به گزارش گروه ترجمۀ خبرگزاری حوزه، در آستانه صدمین سالگرد تأسیس نوین حوزه علمیه قم، علمای برجسته‌ای از سراسر جهان در این شهر مقدس گرد هم آمده‌اند. یکی از مهمانان ویژه این همایش بین‌المللی، حجت‌الاسلام سید صفی حیدر زیدی از کشور هند است؛ شخصیتی شناخته‌شده و تأثیرگذار که سال‌هاست در تربیت دینی نسل جوان شیعه در هند نقش مهمی ایفا کرده است. با وی در حاشیه این رویداد گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه تقدیم خوانندگان عزیز می‌شود:
خبرنگار: جناب استاد، صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم با حضور علمای بسیاری از نقاط مختلف جهان برگزار می‌شود. شما این گردهمایی را چگونه ارزیابی می‌کنید و حوزه علمیه قم را در این یک قرن چگونه دیده‌اید؟
حجت‌الاسلام سید صفی حیدر: ابتدا باید بگویم که این‌گونه برنامه‌های بین‌المللی که علما و اندیشمندان را از کشورهای مختلف گرد هم می‌آورد و آنان را به‌طور مستقیم با فضای حوزه علمیه قم آشنا می‌سازد، بسیار ارزشمند و الهام‌بخش است.
من حدود چهل سال پیش در قم زندگی می‌کردم و در سال‌های اخیر نیز چندین مرتبه به این شهر آمده‌ام، اما صادقانه بگویم، این اولین‌بار است که چنین جمع منسجمی از علمای جهان اسلام را در قم می‌بینم که هم از برنامه‌های رسمی بهره می‌برند و هم فرصت ارتباط چهره‌به‌چهره و تبادل تجربه را دارند.
حوزه علمیه قم امروز دیگر یک نهاد محلی یا ملی نیست؛ بلکه به مرکزی جهانی تبدیل شده که می‌تواند سرنوشت میلیون‌ها شیعه را در کشورهای مختلف تحت تأثیر قرار دهد. حتی قبل از آغاز رسمی برنامه‌ها، دیدارهایی که در همین چند روز با مراکز علمی و شخصیت‌ها داشتم، قطعاً در آینده بر فضای دینی سه‌میلیون شیعه هند تأثیرگذار خواهد بود.
واقعاً جای شکر دارد که خداوند توفیق حضور در این همایش بزرگ را به بنده عطا فرمود.
خبرنگار: شما سال‌هاست در آموزش دینی در هند فعال هستید. تأثیر حوزه قم را بر مدارس و مراکز دینی هند چطور ارزیابی می‌کنید؟
حجت‌الاسلام سید صفی حیدر: باید عرض کنم که امروز آنچه به‌عنوان فعالیت دینی، تبلیغی و علمی در هند از سوی علمای شیعه دیده می‌شود، در حقیقت میوه درختی است که در حوزه علمیه قم کاشته شده است.
زمانی حوزه نجف اشرف کانون اصلی آموزش دینی بود، اما امروز این نقش به‌خوبی توسط حوزه قم ایفا می‌شود. حوزه نجف عمق علمی بالایی داشت، اما به‌دلیل شرایط خاص، وسعت ارتباطاتش محدود بود.
در مقابل، حوزه قم هم گسترده شده و هم در عمق علمی پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای داشته است. مباحث فقهی صرفاً به موضوعات سنتی محدود نمی‌ماند؛ بلکه به مسائل اجتماعی، سیاسی و اخلاقی نیز پرداخته می‌شود.
فقه، از محدوده کتاب‌الطهاره و ابواب محدود عبور کرده و وارد زندگی روزمره مردم شده است. امروز دیگر در توضیح‌المسائل هم مباحث کاربردی و مبتلابه مردم دیده می‌شود، و این یک تحول بزرگ و مثبت است.
خبرنگار: با توجه به شرایط فعلی جامعه هند، چه توصیه‌ای برای علما و مؤمنین دارید؟
حجت‌الاسلام سید صفی حیدر: خوشبختانه، بعد از سال‌ها دشواری، وضعیت مالی و دینی شیعیان در هند رو به بهبود است، اما با کمال تأسف باید گفت، آن شور فکری و بیداری که پس از انقلاب اسلامی ایران در جوانان ما شکل گرفت، امروز کم‌رنگ شده است.
تلاش‌هایی در جریان است تا چهره علما را مخدوش کنند. افراد سودجو با لباس روحانیت وارد میدان شده‌اند و اعتماد مردم را هدف گرفته‌اند. این اتفاقات موجب شده خانواده‌ها رغبت کمتری به فرستادن فرزندانشان به مدارس دینی داشته باشند.
برخی مدارس نیز به جای تمرکز بر علم و تربیت، تبدیل به محل درآمد شده‌اند. این آسیب، کیفیت آموزش دینی را پایین آورده است. اگر به کیفیت و محتوای آموزشی توجه کنیم، دوباره شاهد بازگشت نسل جوان به دین خواهیم بود.
جوانان ما باید دین را نه از دریچه خرافات و آداب غیرشرعی، بلکه با معرفت و آگاهی بشناسند. عزاداری اهل‌بیت (ع) فرصت طلایی است. باید در دل این مراسم، روح دینداری و معرفت را زنده کنیم.
قرآن کریم متأسفانه در حاشیه مانده، در حالی که باید راهنمای اصلی زندگی باشد. درست است که نماز در میان مردم رواج بیشتری یافته، اما ارتباط با قرآن نیز باید روزافزون شود.
خبرنگار: آیا نسبت به آینده دینی، فرهنگی و اجتماعی جامعه شیعه در هند ناامید هستید؟
حجت‌الاسلام سید صفی حیدر: ابداً. ناامیدی از رحمت خداوند، خود گناهی بزرگ است.
ما در هند نمونه‌های درخشانی از عشق به اهل‌بیت (ع) داریم که در کمتر جای دنیا یافت می‌شود. محبت اهل‌بیت در خون و جان مردم ما ریشه دارد.
اما باید آگاه باشیم. دشمن تلاش می‌کند حتی عزاداری را به مراسمی بی‌روح و صرفاً نمادین تبدیل کند. ما باید اصل دین را، آن‌گونه که هست، با تمام روح و معرفتش به نسل جدید منتقل کنیم.
وظیفه ماست که نوجوانان و جوانان را از مسیرهای جعلی و ساختگی دور نگه داریم و آنان را به سمت آموزه‌های اصیل اسلام هدایت کنیم.
نظر شما